Andvari - 01.01.1913, Side 164

102
Aukið landnám.
undið til þess að landnemandi geti komið upp hús-
um á landinu, og hitt þúsundið til þess, að koma
rekspöl á jarðrækt. Virðist eklci óráðlegt að veita
helminginn af þessari fjárupphæð sem styrk til húsa-
bygginga, en hinn helmiginn sem lán með vægum
kjörum. En yrði alt veitt sem lán, þyrfti það að
vera rentulaust og með afborgunarfresti.
Ef þingið byrjaði með því að veila 40 þúsund
krónur á fjárhagstímabilinu í þessu skyni, bundið
þeim skyldum og háð því eftirliti, að nýbýlistakandi
bygði hús á landinu, af skynsamlegu viti, eða eftir
tilskildum reglum, og ræktaði landið á sama hátt,
þá verður eigi séð að slíkri fjárveitingu yrði á glæ
klastað, heldur hún miklu fremur lögð í sjóð, er bera
mundi ríkulegan ávöxt fyrir þjóðfélagið. Og af þess-
ari fjárveitingu gæti það leitt, að stofnuð yrðu 10 ný-
býli á ári, sem yrðu bjargræðisvegir fyrir 10 fjöl-
skyldur. Héldi hver þeirra 7 menn, þegar fram líða
slundir, þá fjölgaði þar með fólkinu í sveitunum um
70 manns á ári. Nú mundi eigi allir, sem nýbýli
stofnuðu, þurfa á fjárstyrk að halda, og ættu því
íleiri nýbýli að komast árlega á fót, og meiri mann-
fjölgun að eiga sér stað.
Þjóðin virðist vera orðin þreytt á strjálbýlinu.
Hún þarf að sækja í sig veðrið í meira nábýli og
félagslífi. Afskektu býlin fara helzt í eyði. Það er
og eðlilegt. Fyrst rís nábýlið þar sem fólkið vill
helzt vera, finnur bezta fullnæging lífskröfum sínum,
þar sem landið er bezt. Og þegar þar er orðið hæfi-
lega þéttbýlt og samgöngur og félagslíf komið í gott
horf, hlýtur bygðin með líku sniði að færast út á
næst bezta landið, og síðan svo langt, sem gróður-