Andvari - 01.01.1913, Blaðsíða 149
Aukið landnám
87
og landið þá byggilegra, einkum vegna skóganna,
þá verður eigi séð, að öðru sé um að kenna en því,
að ekki hefir verið búið vel í landinu. Landið sjálft
á eigi sök á þvi, þótt það sé nú óbyggilegra en á
landnámstíð.
Verk forfeðranna hefði átt að geta numið miklu
meira en þvi, sem þurfti til að vega upp á móti
rýrnum sjálfgefinna landkosta, hefði ekki alt farið
eins og fór fyrir þjóðinni. Landið liefði átt að geta
verið margfalt hyggilegra nú en á landnámstíð, eftir
jafnlanga íbúð i sveitunum. t*au verk, sem standa i
byggingum, girðingum, jarðyrkju, vegagerð o. 11. af
líku tagi, geta numið geysimiklum auði, og því meiri
sem þau eru gerð með meiri fyrirhyggju, vandvirkni
og varanleik. En reynslan hefir sýnt, að lítið af
verðmætum verkum hefir gengið í arf frá einni kyn-
slóð lil annarar, heldur fallið með þeirri kynslóð,
sem verkin átti, um leið og hún hefir til grafar
gengið, ein fram af annari.
Eldri kynslóðin, sem nú er -uppi, hefir við litl-
um aríi tekið: Húsum, sem l'allið hafa til grunna í
höndunum á lienni, svo að hún hefir orðið að bygg-
ja upp af nýju, túnum, smáblettum með betri jarð-
vegi en annað land. Með þessu má heita upp talinn
allur arfurinn af þessu tagi l'rá eldri kynslóðunum.
íslendingum hefir cigi lánast að safna þjóðar-
auði í húsabyggingum. Þar hafa þeir kastað mest-
um tíma og peningum í sjóinn um dagana á kostn-
að jarðyrkjunnar, því að svo má að orði kveða, að
hvorki efni né stíll hafi enzt lengur en mannsaldur.
En nú er auðséð, að þessi kynslóð ætlar að skila
rniklu meira en hún tók við. Nú eru mörg hús
reist í landinu og jafnvel önnur mannvirki, sem