Andvari - 01.01.1913, Blaðsíða 160
98
Aukið landnám
illbúandi er á þeim, fyrir sakir strjálbygðar, erfiðra
flutninga og samgangna, og því naumast tímabært á
þeim að búa, fyr en þau komast í nánara samband
við einhverja aðalbygð, á þann hátt, að bygðin færist
út og nálgist þær, og samgöngur batni.
Annað er hitt, að þeir sem þarfnast smábýla, eru
margir svo lítt efnum búnir, að þeir hafa eigi fjár-
afla, sem hrekkur til að koma nýbýli á fót, þvi að
það er ærið kostnaðarsamt. En þeim mönnum gæti
þjóðfélagið rétt sérstaklega hjálparhönd með góðum
árangri fyrir þjóðfélagsheildina.
Við athugun á því, hve stórt land hvert nýbýli
þurfi að hafa, þá er það auðsætt, að það þarf á hverj-
um stað að vera svo stórt, að þar fáist nægilegt verk-
efni fyrir einn fjölskyldubónda, og að það framfleyti
svo mörgu kvikfé, sem honum nægir, og hann getur
heyjað fyrir og liirt, með sínu skylduliði.
Jónas Illugason bóndi í Brattahlíð, sem að sögn
er sjálfur nýbýlisstofnandi, hefir skrifað glögga og
góða grein i Búnaðarritið 2. h. 1912, og meðal ann-
ars látið þar í ljósi álit sitt um það, hve stórt land
smábýli í sveit muni þurfa, sem framfleytir 100 sauð-
kindum, 3 kúm og 3 hrossum, er hann álítur að sé
hæfilegur búpeningsstofn fyrir einyi-kisbónda. Hann
kemst að þeirri niðurstöðu, að 162 dagsláttur (51 ^/2
hektar) af grónu landi, sé nægilega stórt land fyrir
þessa kvikfjártölu. Ymislegt bendir til þess, að þetta
sé réttu nærri. En þó mun þetta víkjast nokkuð til,
eftir landkostum á hverjum stað. í fjallendi Skotlands
og Norður-Englands þarf kindin mismunandi stórt
land að henni nægi til góðrar afkomu. Algengast er
ein ekra (1140 □ faðm.) árið um kring, án heyfóðurs.