Andvari - 01.01.1913, Blaðsíða 33
Björn Jcmsson
XXVII
að 61. gr. stjórnarskrárinnar j'rði breytt á þann veg,
að þegar alþingi hefði samþykt sljórnarskrárbreytingu,
skyldi þing því að eins rotið, að stjórnin vildi styðja
málið.
B. J. studdi það einkar kappsamlega, að þessu
tilboði yrði tekið — ekki sem fullnaðarúrslitum á
stjórnarmálsdeilunni, heldur sem bráðabirgða-ból.
Eg ætla ekki að fai'a að rifja þá deilu upp að þessu
sinni. Eg ætla að eins að láta þess gelið, að það,
sem einkum vakti fyrir B. J. í því máli, var að fá
enda bundinn á það samvinnuleysi stjórnar og þings,
sem verið hafði áður, og þá var. Hann hafði löngu
áður og hvað eftir annað á það bent sem aðalagnú-
ann á stjórnarfari voru. Honum var það full-ljóst,
meðan það var í þoku hjá tlestum öðrum. Sú skoð-
un liafði komist inn hjá mjög mörgum inálsmetandi
þingmönnum — sumpart fyrir misskilning á kenning-
um Manchester-mannanna brezku, sumpart vegna
þess, að stjórnin var úllend,— að bezt væri, að stjórn-
in hefði sem minst afskifti af landsmálum, og að
þingið ælti sem mesl frumkvæði í þeim. Af þessu
leiddi undirbúningsleysi mála og hitt og annað fljól-
ræðis-fálm að öðru lej'tinu, og sífeldar slaðfestingar-
synjanir á lögum alþingis að liinu lejdinu. Fyrir B.
J. vakti verulega framkvæmdarsöm stjórn, sem ynni
að því af kappi að koma íslenzkri þjóð inn í menn-
ingarstraum framfaraþjóðanna og léli þingið fylgja
sér, eða slepti völdum að öðrum kosti. Fyrir því
fanst honum það alt of mikill ábyrgðarhluti að hafna
þessu færi, sem liann þóttist þá sjá á því að koma
stjórnarfarinu úl úr verstu ógöngunum, að minsta
kosli koma því út úr því fari, sem það bafði verið í.
Um þessa breyting var deilt af afarmiklu kappi