Andvari - 01.01.1913, Blaðsíða 155
Aukið landnám.
93
Áslæða til þessara umkvartana er eigi almenn í sveit-
unum, nú orðið altjent, því hinsvegar kvartar margt
verkafólk yfir stopulli atvinnu í sveitunum og flytur
sig þaðan burtu þess vegna, og enn lremur vegna
skorts á býlum.
Eg gat þess áðan að fólkinu gæti fjölgað i sveit-
unum af þeim stofni, sem þar er nú fyrir, innflutn-
ing útlendinga þyrfti eigi til. Flestum er þannig far-
ið, að þeir vilja belzt lifa og starfa á þeim stöðvum,
sem þeir eru fæddir og uppaldir á. Og þegar nú
ungt og efnilegl fólk flytur sig úr sveitunum, svo
tugum og hundruðum skiptir árlega, þá þori eg að
segja, að margt af því flytur sig nauðugt frá sínum
bernsku- og æskustöðvum.
Eg vil taka til dæmis eina sveit, er eg þekki. Eg
veit, að hún er ekki einstæð í því tilliti, er hér um
ræðir. íbúatala hrejipsins er 360, og þar eru 40 bSdi
ineð 47 búendum. Þar eru 55 karlmenn ógiftir á
aldrinum frá 20 til 45 ára, og um 60 kvenmenn ógiftir
á sama aldursskeiði. Þetta fólk er alt efnilegt, komið
á hjúskaparaldurinn og þann aldur, að það eigi með
sig sjálft, og margir undrast jrfir því, að það skuli
ekki giftasl og fara að búa. En enginn veit, hvar
þetla fólk á að fara að búa, allar jarðir sveitarinnar
eru í ábúð, og enginn vill byggja af því jarðnæði,
er hann hefir fengið, því allir lofa einbýlið, sem
vert er.
Ef þelta fólk stofnar til hjúskapar, en flytur sig
saml eigi burfu úr sveitinni, þá er eigi um aðra kosti
að velja fyrir ungu hjónin en fara í vinnumensku
eða liúsmensku. Nú er í rauninni hvorug þessi staða
fýsileg fyrir nýgiflar persónur og ekki lieldur á boð-
stólum. Bændur vilja helzt liafa ógift verkafólk, laust