Andvari - 01.01.1913, Page 154

92
Aukiö landnám
hlutfallslega við aðrar stéttir, eða fjölgi þar að minsta
kosti eitthvað. Þessu takmarki virðist mega ná með
því að fjölga bjargræðisvegum fyrir fjölskyldur. ()g
eini álitlegi vegurinn til þess er sá, að stofna hæfi-
lega Iandstór nýbýli hvervetna þar, sem Iandkostir
og landrými leyfa. Landsmönnum ætli að gela fjölg-
að um helming á einum mannsaldri og margfaldast
á lengri tíma, ef greiður vegur væri opnaður að nýj-
um bjargræðisvegum. Þeir takmarka fjölgunina.
Stofn fólksins er nægur, ef hann nær að njóta sín.
Og eg held að íslendingum komi saman um það, að
þeir séu nógu kyngóðir. Utlendinga ætti ekki að
þurfa til kynbóta. Landið er einnig nóg, um langan
tíma, ef farið yrði að nola það vel og byggja það
hæfilega þétt.
Fólkinu fækkar í sveitunum eða tala þess slendur
í stað, af því að hýlum hefir fækkað þar, en engin ný
risið upp, og af því, að nú svarar það eigi tilkostn-
aði að nota Iand stórjarðanna, sem fjarst liggur bæj -
unum. Aftur á móti fjölgar fólkinu við sjóinn og í
kaupstöðum af því að þar rísa upp nýir atvinnu-
vegir, jafnt og þétt við sjósókn, siglingar, iðnað og
verzlun. íslenzkur sjór er mikill og auðugur og
takmarkalítill atvinnuvegur, að því er virðist, og sem
betur fer fjölgar þeim mönnum árlega, sem áræða og
lærist að reka atvinnu sína á honum.
Bændur hafa lengi kvarlað, og gera það enn, yfir
verkafólksskorti. En i rauninni skorlir ekki verka-
fólk, heldur eru bændur undir í samkeppninni um
verkafólkið, geta ekki boðið nógu hátt kaup, rnest
vegna þess, að afurðir búanna eru svo verðlitlar
(einkum kjöt) móti tilkostnaðinum við framleiðsluna-