Andvari - 01.01.1913, Page 41
Björn Jónsson
XXXV
En mesta kappsmálið var honum íslenzk-
Mesta kapps- an sj^jf Qg hennar vegna lagði hann iit
í þá deilu. Enginn maður hefir getað unn-
að móðurmáli sinu heitara en hann gerði. Pyrir henn-
ar hönd var liann stöðugt á verði. Hann hugsaði
um það sem eitthvert stórslys og óbætanlega mink-
unn, ef óíslenzkulegt orðfæri slapp inn í ísafold eða
þar sásl einhver subbuleg setning. Astin á íslenzk-
unni var það, sem knúði hann áfram dag og nótt
við dönsku orðabókina. Ástin á íslenzkunni var það,
sem gerði hann friðlausan, eftir að hann hafði tekið
að sér stafsetningarmálið, þar til er hann liafði sam-
ið og komið út stafsetningarorðabók. Og íslenzkan
var líka engum samtiðarmanni hans eftirlátari en
honum. Hann gat tekið undir með Jónasi Hallgríms-
syni:
orð áttu enn eins og forðum
mér yndið að veita.
Pað var eins og hann vantaði aldrei orð, hvað örðugt
sem það var, sem hann fékst við. Þýðingar hans eru
snildarverk. Og þó að ritmál hans væri alþýðlegt,
þá var á því sá ramíslenzkur hefðarsvipur, sem auð-
kendi það frá ritmáli allra annara manna.
. , Eins smámáls skal hér getið, áður en eg
Skipun forn- ... ö
gripavarðar. skllst Vlð l)essi ann> skipun forngripa-
varðar 1896. B. J. vítti hana með þung-
um orðum. Eg get þessa fyrir þá sök eina, að þar
átti hlut að máli mágur hans og bezti vinur, Hall-
grímur biskup Sveinsson. Stiftsyfirvöldin skipuðu
mann i þessa sýslan. Biskup tók sér þessa árás
nærri, og reyndi að afstýra henni. En þess var
enginn kostur. Það er til dæmis um, hve ósýnt B. J.
var um að gera sér víssvitandi mannamun. Honum