Andvari - 01.01.1913, Side 32
XXVI
Björn Jónsson
ur maður, er mætti á alþingi, og að neðri deild alþing-
is gæti ávalt komið fram ábyrgð á hendur honum; og
3. að sérstakur dómstóll hér á landi, skipaður
innlendum mönnum, dæmi í þeim máluin, er neðri
deild alþingis eða konungur lætur höfða gegn þess-
um manni, er ber ábyrgð á æðstu stjórn landsins.
B. J. studdi þessa þingsályktun. Hann óttaðisl
að slöðugt þingrof með aukaþingum inundu gera þjóð-
ina leiða á deilunni, og fyrir því var hann orðinn
andvigur því, að samþykkja stöðugt árangurslaus
stjórnarskrárfrumvörp. Og þar sem haldið var í raun
og veru fram öllu því sama með þingsályktuninni
eins og í frumvarpinu, þá hefði mátt ætla, að um-
ræður um þetta hefðu getað orðið hógværar. En það
fór alt á annan veg. Þingsályktunin var af andstæð-
ingunum talin »uppgjöf allra vorra landsréttinda«.
Og ókvæðisorðum rigndi yfir B. J. og aðra, sem
unnið höfðu að þessari breyting á bardaga-aðferðinni.
Þegar menn lesa þær umræður nú, eftir tæpan ald-
arfimtung, eins og hvern annan þátt í sögu lands
vors, munu flestir furða sig á, hvað hvassviðrið hefir
getað orðið mikið út úr svo litlu tilefni.
Valtýskan Tve*m árum síðar varð deiluefnið óneitan-
lega verulegra, Valtj'skan svo nefnda. Þá
kom tilboð frá stjórninni. Og deilan varð um það,
livort að því skyldi ganga. í tilboðinu var þetta
fólgið:
að skipaður yrði fyrir ísland sérsfakur ráðlierra,
sem hefði ekki öðrum stjórnarstörfum að gegna og
skildi og talaði íslenzka tungu;
að ráðherrann mætti á alþingi; og
að hann bæri ábvrgð á allri stjórnaratliöfninni.
Jafnframt var það til skilið af stjórnarinnar hálfu,