RM: Ritlist og myndlist - 01.06.1947, Qupperneq 85

gamalt bréf
RM
ln er sprottin úr innstu fylgsnum
hjarta ycfar. RannsakiS sjálfan yður,
munduð þér ekki geta lifað lífinu, ef
þér hættuð að yrkja? Þetta eitt varð-
ar öllu. Spyrjið sjálfan yður í ein-
veru og kyrrð næturinnar: verð ég
að yrkja? Leitið í leyndustu djúpum
hugans eftir svarinu. Og skyldi það
verða jákvætt, ef þér verðið að svara
þessari einlægu spurningu með því
a‘>' segja afdráttarlaust: „Já, ég verð
aS yrkja,“ þá ber yður að haga lífi
yðar samkvæmt þeirri nauðsyn. Allt
líf yðar, jafnvel í hversdagslegustu
siuámunum, verður að spegla þessa
voldugu þrá og sanna hana. Aðeins
uieð því móti heyrið þér hjartaslög
Glverunnar. Þá getið þér, eins og
^inn fyrsti maður, leitast við að tjá
það í orðum, sem þér sjáið, lifið,
elskið og glatið.
Yrkið ekki ástaljóð. Forðist um-
^ram allt útslitin form og alvanaleg.
iJau eru öllu öðru erfiðari, því að
'íka og þroskaða gáfu þarf til þess
að segja nokkuð nýtt og sjálfstætt um
hefðbundin efni, sem öndvegisskáld
hafa áður fjallað um í hinum snjöll-
Ustu ljóðum.
Látið því hin venjulegu kvæðaefni
Vera, en leggið rækt við þau, sem
hversdagslífið færir yður í hendur.
Lýsið vonbrigðum yðar og vonum,
^Ugleiftrum yðar og trú á eitthvað
fagurt — lýsið þessu af innilegri,
auðmjúkri einlægni. Og þegar þér
reynið að klæða þetta í orð, þá leit-
ið skammt til fanga, til sýnanna í
fli'aumnum yðar, til atvika, sem þér
minnist. Og finnist yður rúmhelgin
tómleg, þá sakið hana ekki um, ásak-
ið sjálfan yður, játið, að þér eruð
ekki nógu mikið skáld til þess að
nema auðæfin úr djúpum hennar.
Skapandi anda er ekkert autt né tóm-
legt, ekkert umhverfi hugðarsnautt.
Og þótt þér sætuð innan fangelsis-
múra, svo að þér gætuð ekki skynj-
að ys og önn umheimsins, munduð
þér ekki jafnvel þá eiga bernsku yð-
ar, þessi ómetanlegu, konunglegu
auðæfi, þennan fjársjóð minning-
anna? Beinið athygli yðar þangað.
Reynið að grafa upp úr djúpum
gleymskunnar áhrif frá löngu liðn-
um dögum. Þá mun einstaklingseðli
yðar vaxa og vel hafast, þá munu
fangelsismúrar einsemdar yðar
hrynja, og hún verður yður grið-
land í mjúkri forsælu, þar sem ys
og óró mannanna nær ekki inn.
Og fari svo, þegar þér hafið próf-
að sjálfan yður og horfið inn í yðar
eiginn heim, að yður auðnist að
yrkja Ijóð, þá mun yður ekki koma
til hugar að spyrja neinn, hvort það
séu góð Ijóð. Þér munuð enga til-
raun gera til þess að koma þeim á
framfæri í tímaritum, því að þér lít-
ið á þau sem ástfólgna og augljósa
eign yðar eins og þau eru, þér mun-
uð líta á þau sem birtingu lífs yðar
og hluta af því. Listaverk hefur gildi,
þegar það er sprottið af nauðsyn.
Þetta eitt fellir dóm um það, og eng-
inn annar er til. Þess vegna á ég ekki
annað heilræði handa yður, vinur
minn, en þetta: Gangið í yður sjálf-
79