Morgunblaðið - 29.10.2005, Blaðsíða 20

20 LAUGARDAGUR 29. OKTÓBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
ÚR VERINU
AÐALFUNDUR LÍÚ vill að stjórn-
völd varði stefnu aðhalds og festu í
stjórn efnahagsmála í samhentu
átaki með Seðlabankanum. Hann
leggur til að söluandvirði Símans
verði varið til kaupa á gjaldeyri til
að sporna við háu gengi krónunnar.
Einnig telur fundurinn brýnt að
breyta strax reglum Íbúðalánasjóðs
varðandi vexti og lánshlutföll. Þetta
þrennt geti orðið til að leiðrétta
gengi íslensku krónunnar.
Helstu ályktanir fundarins fara
hér á eftir:
„Fyrirtæki í sjávarútvegi glíma
nú við mikla og vaxandi erfiðleika í
rekstri sínum vegna þess að gengi
krónunnar er allt of hátt. Þessi þró-
un leiðir til þess að afkoma fyrir-
tækja í sjávarútvegi er óviðunandi,
fyrirtækin í taprekstri og eigið fé
þeirra tapast verði haldið áfram á
sömu braut. Á sama tíma hefur
verðlag aðfanga farið ört hækkandi,
sérstaklega olíu sem er stærsti
kostnaðarliður útgerðarinnar fyrir
utan laun. Við þessar aðstæður
verða stjórnvöld að varða stefnu að-
halds og festu í stjórn efnahagsmála
í samhentu átaki með Seðlabank-
anum. Mikilvægt er að viðurkenna
að undirliggjandi verðbólga stafar
að mestu leyti af heimatilbúnum
ástæðum. Seðlabankinn mun ekki
ná verðbólgumarkmiðum í tæka tíð
með hækkun stýrivaxta. Fyrirtæki
heltast úr lestinni, fólk missir vinn-
una og samfélagið allt tapar þegar
upp er staðið. Undirliggjandi verð-
bólgu verður einfaldlega að tappa
af.
Mikilvægt er að ákvörðun verði
tekin nú þegar um aukin kaup á
gjaldeyri og nýta til þess meðal ann-
ars söluandvirði Símans. Einnig er
brýnt að breyta strax reglum Íbúða-
lánasjóðs varðandi vexti og lánshlut-
föll. Bankarnir eru þegar farnir að
lækka þessi hlutföll og er það vel.
Þessar aðgerðir munu draga úr
þenslunni.
Fundurinn beinir því til stjórn-
valda að lög nr. 24/1986 um skipta-
verðmæti og greiðslumiðlun innan
sjávarútvegsins og lög nr. 17/1976
um greiðslu vátryggingariðgjalda
fiskiskipa verði felld úr gildi.
Hvalveiðar í
atvinnuskyni verði hafnar
Fundurinn hvetur stjórnvöld til
að hefja hvalveiðar í atvinnuskyni
svo fljótt sem verða má og ekki síð-
ar en vorið 2006, í samræmi við fyr-
irvara Íslands við núllkvóta við inn-
göngu í Alþjóðahvalveiðiráðið.
Íslendingum ber að gæta vel að
rétti sínum til nýtingar hvalastofna
við landið. Grundvallaratriði er að
landsmönnum verði hvorki meinað
að nýta auðlindir hafsins á sjálfbær-
an hátt, né að viðhalda jafnvægi
milli tegunda. Hvalastofnar við Ís-
landsstrendur eru ekki í útrýming-
arhættu heldur í stöðugum vexti.
Vísindalegra gagna verði safnað
samhliða veiðum í atvinnuskyni.
Loðnurannsóknir verði auknar
Aðalfundurinn beinir því til sjáv-
arútvegsráðherra og Hafrannsókna-
stofnunarinnar að loðnurannsóknir
verði auknar til mikilla muna án taf-
ar. Mikilvægi rannsókna á loðnu
stafar einkum af því hversu stór
þáttur hennar er í fæðu botnfiska.
Rannsóknir á loðnu eru sérstaklega
brýnar nú vegna þess hversu mjög
ástand sjávar og útbreiðsla loðnunn-
ar hafa breyst á undanförnum ár-
um. Rannsóknir beinist meðal ann-
ars að eftirfarandi:
Að leggja mat á reynslu af núgild-
andi reglu við stjórn loðnuveiða,
sem gerir ráð fyrir að 400 þúsund
tonn séu skilin eftir til hrygningar;
Að kanna magn og útbreiðslu
ungloðnu og göngur hrygningar-
loðnu með hliðsjón af útbreiðslu
þorsks;
Að rannsaka vistfræði loðnu í æt-
isgöngum norður í haf að sumarlagi;
Að kanna umfang möskvasmugs
við veiðar í flotvörpu;
Að kanna hvort veiðar í flotvörpu
hafi áhrif á göngur loðnunnar og þá
hvernig og í hvaða mæli.
Eftirlit vegna skipaskoðunar
Fundurinn samþykkir að samtök-
in beiti sér fyrir því að Siglinga-
stofnun verði aðeins eftirlitsaðili
með skoðunarstofunum en sé ekki
einnig skoðunaraðili, þ.e. að verk-
svið þessara aðila skarist ekki. Sigl-
ingastofnun er ekki eingöngu eft-
irlitsaðili með skoðunarstofum
heldur einnig samkeppnisaðili. T.d.
við breytingar á skipum setur Sigl-
ingastofnun skoðunarstofurnar til
hliðar og fer í hlutverk skoðunar-
stofu. Útgerðarmenn sitja uppi með
kerfi sem er hálf-einkavætt og
miklu dýrara en það kerfi sem fyrir
var.
Loks hvetur fundurinn sjávarút-
vegsráðherra til að beita sér fyrir
því að Fiskistofu verði sett ráðgef-
andi stjórn, líkt og Hafrannsókna-
stofnuninni, og að hagsmunaaðilar í
sjávarútvegi eigi aðild að þeirri
stjórn.
Aðhalds og festu verði
gætt í stjórn efnahagsmála
„VIÐ í Samfylkingunni viljum leggja
okkar af mörkum til að sátt náist í
greininni, það á að vera hlutverk
stjórnmálamanna og útgerðarmanna
að skapa forsendurnar fyrir henni. Til
að svo verði þurfa menn að ræða sam-
an og allir að gefa eitthvað eftir af sín-
um ýtrustu kröfum og skoðunum,“
sagði Ingibjörg Sólrún Gísladóttir,
formaður Samfylkingarinnar, í ræðu
sinni á aðalfundi LÍÚ í gær.
Ingibjörg sagðist ekki geta betur
séð en að allir flokkar væru nú orðnir
sammála um að binda eignarréttinn á
auðlindinni í stjórnarskrá og gerði
hún ráð fyrir að í því efni yrði stuðst
við tillögu auðlindanefndar frá árinu
2000, en þar segir meðal annars:
„Náttúruauðlindir og landsréttindi
sem ekki eru háð einkaeignarrétti eru
þjóðareign eftir því sem nánar er
ákveðið í lögum. Handhafar löggjaf-
ar- og framkvæmdavalds fara með
forsjá, vörslu og ráðstöfunarrétt
þessara auðlinda og réttinda í umboði
þjóðarinnar. Náttúruauðlindir og
landsréttindi í þjóðareign má ekki
selja eða láta varanlega af hendi til
einstaklinga eða lögaðila. Þó má veita
þeim heimild til afnota eða hagnýt-
ingar á þessum auðlindum og réttind-
um gegn gjaldi, að því tilskildu að hún
sé tímabundin eða henni megi breyta
með hæfilegum fyrirvara eftir því
sem nánar er ákveðið í lögum. Slík
heimild nýtur verndar sem óbein
eignarréttindi.“
Ingibjörg Sólrún hélt síðan áfram:
„Ég tel mikilvægan lið í sáttinni að
menn hætti að tala um eignarréttindi
á kvótanum og
viðurkenni að um
nýtingarrétt sé að
ræða sem, eins og
fyrr segir, nýtur
verndar sem
óbein eignarétt-
indi.
Ég tel líka mik-
ilvægan lið í sátt-
inni að menn
hætti að deila um
það sem gerðist árið 1984 og hvernig
kvótanum var þá úthlutað. Þessari
fyrstu úthlutun verður ekki breytt,
margir sem þá fengu kvóta eru búnir
að selja sig út úr greininni, aðrir hafa
keypt mikinn kvóta háu verði og deil-
ur um tap og gróða sem myndaðist
fyrir 20 árum hafa litla þýðingu nema
sem sagnfræðilegt viðfangsefni.
Eftir stendur þá óleyst hvort og þá
hvernig útgerðin eigi að greiða fyrir
afnotaréttinn af auðlindinni. Sú deila
verður ekki leyst nema í tengslum við
greiðslur fyrir afnot annarra auðlinda
sem skilgreindar eru sem þjóðareign,
ríkiseign eða í þjóðarumsjá svo sem
fallvötn, fjarskiptarásir, jarðhiti í
þjóðlendum og auðlindir á eða undir
sjávarbotni. Því má segja að deiluefn-
ið sé tiltölulega afmarkað þó auðvitað
gæti það reynst afdrifaríkt ef stjórn-
völdum dytti í hug að fara fram af of-
forsi. Ég þarf þó varla að segja þess-
ari samkundu það að slíkt kynni
aldrei góðri lukku að stýra enda sjáv-
arútvegurinn alltof mikilvæg atvinnu-
grein til að nokkurt deiluefna réttlæti
að hún verði sett í uppnám.“
Viljum leggja
okkar af mörkum
til að sátt náist
„Sjávarútvegurinn alltof mikilvæg
atvinnugrein til að nokkurt deiluefna
réttlæti að hún verði sett í uppnám“
Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir
AÐALBJÖRG sf. hlaut Umhverf-
isverðlaun LÍÚ árið 2005. Þetta er í
sjöunda sinn sem LÍÚ efnir til um-
hverfisverðlauna meðal aðila innan
samtakanna sem þykja hafa skarað
fram úr á því sviði. Hlaut Aðalbjörg
sf. hæstu einkunn tilnefndra fyr-
irtækja í mati á þeim þáttum er
varða ábyrga umgengni um um-
hverfið.
„Félagið hefur umhverfisstefnu
sem það hefur kynnt starfs-
mönnum. Stefnan leggur áherslu á
sjálfbæra nýtingu auðlinda, góða
umgengni og skynsamlega nýtingu
aukaafurða. Innan fyrirtækisins er
gott yfirlit yfir þá þætti starfsem-
innar sem hugsanlega geta valdið
neikvæðum áhrifum á umhverfið,
þ.m.t. notkun slökkvi- og kælimiðla,
botnmálning skipa og sorpförgun.
Skip félagsins eru og hafa verið
borgarpýði og lengi hefur verið
unnið í því að fegra umhverfi fyr-
irtækisins í landi. Með notkun sinni
á valvirkum veiðarfærum, góðri
nýtingu á aukaafurðum og öðru
sem til fellur við veiðar og vinnslu
sjávarfangs og viðleitni til að
hreinsa sjávarbotninn í Faxaflóa af
rusli þá hefur félagið sýnt að því er
umhugað um umhverfið og auð-
lindina,“ segir í frétt LÍÚ um verð-
launaveitinguna.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Verðlaun Aðalbjörg sf. hlaut umhverfisverðlaun LÍÚ árið 2005, en þau
voru veitt á aðalfundi samtakanna í gær. Sjávarútvegsráðherra, Einar K.
Guðfinnsson, afhenti Aðalbjargarbræðrum, þeim Sigurði, Guðbjarti og
Stefáni Einarssonum, verðlaunin í dag.
Aðalbjörg sf. hlaut um-
hverfisverðlaun LÍÚ
Vegna aukinna umsvifa í blaðadreifingu óskar Morgunblaðið eftir að
ráða fólk á öllum aldri í blaðburð víða á höfuðborgarsvæðinu sem fyrst.
Blaðberi hjá Morgunblaðinu fær að meðaltali 31.160 kr. á mánuði fyrir klukkustundarlangan
hressandi göngutúr.* Til viðbótar kemur þungaálag og greiðslur fyrir aldreifingar tvisvar í viku.
Vinsamlegast hafið samband í síma 569 1440 eða
sendið tölvupóst á netfangið bladberi@mbl.is.
*Miðað við að 65 eintökum af Morgunblaðinu sé dreift í 30 skipti.
Vel launuð líkamsrækt
− fyrir fólk á öllum aldri