Morgunblaðið - 12.12.1982, Blaðsíða 30

78
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 12. DESEMBER 1982

Umsjón: £ragi Óskarsson
Tunglið reyndist áhrifalaust
Sú hjátrú hefur lengi loðað við, án þess að
neitt haldbært hafi verið fært fram henni
til staðfestingar, að fleiri barnsburðir verði
við fullt tungl en ella. Er þetta hégilja ein
samkvæmt niðurstöðum rannsóknar sem
framkvæmd var fyrir nokkru við Kalif-
orníuháskóla í Bandaríkjunum. Tveir
vísindamenn, stjörnufræðingurinn George
Abell og geislafræðingurinn Bennett
Greenspan, gerðu könnun sem náði til
11.691 fæðingar er átti sér stað á tímabilinu
frá marz 1974 til apríl 1978 á nokkrum fæð-
ingardeildum í Los Angeles. Reyndist dreif-
ing fæðinganna tiltölulega jöfn yfir tíma-
bilið. Engin fylgni var milli kvartilaskipt-
ingar tunglsins og tíðni fæðinga, né heldur
fæðinga og fulls tungls.
Kjóllinn
og karlímyndin
Ortölvu-
skartgripir
Karlmenn ganga nær undan-
tekningarlau.st i buxum. A þessu
vii David nokkur Hall, sem er
tölvufræðingur á fimmtugsaldri
búsettur í Kaliforníu i Bandaríkj-
unum, gera breytingu. Nokkur
undanfarin ár hefur hann reynt að
selja síða karlmannskjóla í pósti
og koma þeim í tizku.
Hall fékk fyrst áhuga á kjól-
um er hann var á ferðalagi í
Nýju Delhí. Hitinn og loftrakinn
þar varð til þess að honum leið
illa í hinum síðu buxum sinum
og að ráði vinar síns keypti hann
sér kjól sem karlmenn í þessum
heimshluta klæðast, og nefnist
„lungi". Fannst honum kjóllinn
svalari og 1 alla staði hentugri
búnaður en buxurnar. Þegar
hann svo kom aftur heim til
Kaliforníu hóf hann að gera til-
raunir með að klæðast kjólum
konu sinnar og einnig „karl-
mannlegum" kjólamódelum sem
hún hjálpaði honum að útbúa.
I fyrstu fór Hall hægt í sak-
irnar. Hann klæddist kjólum að-
eins heima fyrir en með tíman-
um færði hann sig upp á skaptið
og tók að fara í þeim á manna-
mót og fundi. Ekki fór hjá því að
fólk gæfi honum auga og ýmis-
legt væri skrafað. Eiginkona
hans og börn voru líka á báðum
áttum með þetta uppátæki hans
og reyndu að fá hann ofanaf
þessu.
En Hall lét sig ekki. „Karl-
menn hafa klæðst margs konar
kjólum í hinum ýmsu menning-
arsamfélögum sem mannkyns-
sagan greinir frá — í Grikklandi
hinu forna og Rómaveldi til
dæmis," segir hann. „Þá mætti
nefna Skota-pilsið og í Polynesíu
klæðast karlmenn kjólum sem
nefndir eru „lava lava“.“ Hall
gerir sér ljóst að á Vesturlönd-
um er karlmaður sem gengur í
kjól gjarnan sakaður um kyn-
villu, „en þetta er fjarstæða,"
segir hann. „Það ætti þá alveg
eins við um konur sem ganga í
buxum."
„Fatatízka karlmanna nú á
dögum þrengir að persónuleika
þeirra engu síður en hún þrengir
að líkamanum. Kjólar veita rými
til frjálslegri hreyfinga, jafn-
framt sem þeir geta gert karl-
manninum fært að losna undan
oki karlímyndar sinnar. Stund-
um þegar ég vakna á morgnana
líður-mér mjög karlmannlega og
þá seilist ég eftir buxunum mín-
um,“ útskýrir Hall, „en svo koma
líka þeir dagar að ég er listrænn
og kvenlegur, og þá fer ég í kjól-
inn.“
Karlkjólasalan hefur hins veg-
ar gengið stirt: „Aðeins nokkur
stykki hafa selst,“ viðurkennir
Hall.
Hin
einfalda
sköpun
„Að vera skapandi felur í
sér annað og meira heldur
en einungis að vera öðrum
ólíkur. Allir geta spilað
einkennilega; það er auð-
velt. En að vera einfaldur
eins og Bach — það er erf-
itt. Að gera hið einfalda
flókið er ekki nema
hversdagsiðja — en að
gera hið flókna einfalt,
nauðaeinfalt, það er sköp-
un.“
Charles Mingus, banda-
rískt jazztónskáld og
píanóleikari.
Ekki er allt sem sýnist —
skartgripur sem virðist í fljótu
bragði massífur getur innihald-
ið flókið rafeindatæki. Fram-
leiðsla er þegar hafin á slíkum
skartgripum og virðast sölu-
horfur góðar. Vinsælust eru
þau tæki sem fylgjast stöðugt
með líkamsstarfsemi þess sem
gripinn ber eða vara við
óheilsusamlegum umhverfis-
aðstæðum, svo sem mikilli
loftmegnun. Mary Ann Scherr
hefur ásamt lækningatækja-
verkfræðingnum Steven Kanor
og fleirum starfað að hönnun
og framleiðslu skartgripa af
þessu tagi í New York í Banda-
ríkjunum — allt frá stöðubelt-
um, sem vara við ef líkami
þess sem ber þau er í óheilsu-
samlegri stellingu, til öndun-
argreina, sem fylgjast stöðugt
með önduninni.
„Hér er alls ekki um neiiia
glisvöru að ræða,“ segir
Scherr. „Allir þessir hlutir
koma að góðum notum. Þeir
eru ekki ætlaðir til að koma í
stað lækna, heldur gera þeir
fólki viðvart og gefa því til
kynna að tímabært sé að
gera fyrirbyggjandi ráðstaf-
anir.
Kanor gengur lengra:
„Þessir persónulegu öryggis-
verðir eiga eftir að slá í gegn
í framtíðinni. Ég hugsa að
innan tíu ára verði komin á
markaðinn örtölva á stærð
við sígarettupakka er geti
rúmað meiri þekkingu en
nokkur læknir. Slíkt tæki
gæti sjúkdómsgreint fólk og
jafnframt sagt fyrir um
meðferð.“
„Sá tími mun koma að
skartgripir með innbyggðum
öryggisvörum verða jafn al-
gengir og armbandsúr eru
núna, og engum mun detta í
hug að fara út úr húsi án
þess að bera á sér að minnsta
kosti hjarta- og loftörjggis-
vara,“ segir Scherr. „Eg get
þegar séð fyrir mér armband
sem gæti sýnt tíma, verið lík-
amsöryggisvörður, sími ...“
Veikt píp stöðvar ræðu henn-
ar. Nei, það er ekki hjartaör-
yggisvörðurinn, stöðubeltið
eða loftmengunaraðvörun-
arhálsfestin. Það er tölvuúr-
ið hennar með innbyggðri
tölvu, tölvuleikjaskerm eða
vekjara. „Tæknin er til stað-
ar,“ segir hún og bendir á
„fjölhæfnisúrið". „Þetta er
einungis upphafið."
Að éta eða vera étinn
„Hvernig getur nokkur borið sér annað í
munn, en að ég hafi orðið ofaná í lífinu? Hef
ég ekki í meira en 60 ár fengið nóg að éta og
komist hjá því að vera étinn?"
— Logan PearsalJ Smith
enskur rithöfundur, 1865—1946.
„Það mannkynssaga er, minn kæri,
hver étinn er og hver éta fær“
— Stephen Sondheim
amerískur laga- og textahöfundur 1979.