Morgunblaðið - 12.12.1982, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 12. DESEMBER 1982
65

„Það er ekki heil brú í málflutningi þeirra
sem samþykktu bannið við öllum hval-
veiðum“ — Sjá Hvalveiðar.
Krókódílatár, segir Jonsgárd.
saman í túnfisknótunum. Þar eiga
Bandaríkjamenn ekki minnstan
hlut að máli. Veiðiskýrslur frá ár-
inu 1960—1972 sýna þetta svart á
hvítu og sem dæmi má nefna, að
árið 1961 drukknaði 653.751 smá-
hvalur í nótunum. Ástandið hefur
batnað hin síðari ár en þó drápust
43.539 hvalir á þennan hátt árið
1980.
Svo horfir maður upp á það í
Alþjóðahvalveiðinefndinni, að þar
fara Bandaríkjamenn fremstir í
flokki þeirra, sem vilja banna
hrefnuveiðar, en skella hins vegar
skollaeyrum við útrýmingu norð-
hvalsins og höfrungadrápinu. Það
er ekki heil brú í málflutningi
þeirra, sem samþykktu bannið við
öllum hvalveiðum.
Af þessari ástæðu er bannið við
hrefnuveiðum út í hött og ekki
síst fyrir það, að Norðmenn hafa
og eru að koma fram með nýjar
aðferðir við veiðarnar, sem stytta
dauðastríðið og draga stórlega úr
þjáningum dýranna," sagði
Jonsgárd að lokum.
Tvö börn ítalska einræðisherr-
ans, Benito Mussolini, hafa
lýst yfir því í viðtali, að hann hafi
verið mjög undirgefinn konu
sinni, feiminn við börnin og verið
ákaflega umhugað um friðhelgi
einkalífs síns.
Á Ítalíu hefur nú vaknað
mikill áhugi og forvitni um ein-
ræðisherrann og stjórnarhætti
hans. Til dæmis var fyrir
skömmu sýndur þáttur í ít-
alska sjónvarpinu, sem bar
heitið „Allir menn einræðis-
herrans", og var þar meðal
annars talað við börn hans tvö,
Vittorio og Eddu. Ennfremur
hafa verið dregnar fram í
dagsljósið ýmsar áður óþekkt-
ar staðreyndir um líf Mussolin-
is, og fundist hafa bréf og önn-
ur gögn, sem varpa nýju ljósi á
manninn og stjórnarhætti
hans.
í viðtalinu við þau systkinin
komu fram ýmsir viðfelldnir
„Þú stjórnar ríkinu, ég heimilinu.'
EINRÆÐISHERRAR
Kempan bjó
vid konuríki
þættir og drættir og er þetta í
fyrsta sinna, sem slík mynd er
dregin upp af einræðisherran-
um í opinberum fjölmiðli á ít-
alíu.
„Þegar honum fannst ástæða
til að skamma okkur eða vekja
athygli okkar á einhverju, fékk
hann mömmu til að sjá um það.
Hann var í rauninni feiminn
... a.m.k. við okkur," sagði
Vittorio. Hann bætti því við, að
hann teldi einræðisherrann
hafa verið mikilmenni, en
harla óvenjulegan föður.
Edda sagði, að sér hefði líkað
allt vel, sem faðir hennar sagði
eða gerði. Maður hennar, Gp’-
wazo Ciano greifi, fyrrum ut-
anríkisráðherra, var tekinn af
lífi fyrir „svik“ við fasista-
stjórnina, skömniu áður en
dagar hennar voru taldir. Edda
sagði, að faðir hennar hefði vel
getað þyrmt lífi tengdasonar
síns, samt hafi hann verið „eini
maðurinn, sem ég hef nokkru
sinni elskað".
Edda var spurð um annálaða
kvensemi föður síns og hún
svaraði eftirfarandi: „Sann-
leikurinn er sá, að ítalskar kon-
ur hafa alltaf umborið fram-
hjáhald bænda sinna, að
minnsta kosti hér áður fyrr.
Móðir mín var samt alltaf hús-
bóndi á heimilinu."
Benito Mussolini kvæntist
Rachel árið 1915. Hún sagði við
hann, að hann stjórnaði ríkinu,
en hún stjórnaði . heimilinu.
Hún leiddi hjá sér allar ást-
meyjar bónda síns og var jörð-
uð við hlið hans, er hún lézt.
„Honum var það mjög á móti
skapi, að menn hlutuðust til
um einkalíf hans á heimilinu,"
sagði Vittorio. „Hann var eins
og Englendingur að því leyti,
að hann lagði mikla rækt við
einkalíf sitt.“
KVEF
Okkur mönnunum er margt til
lista lagt. Við getum sprangað
um á tunglinu, leikum okkur að
því að skipta um líffæri og finnum
upp vélar, sem hugsa fyrir okkur,
en þegar kvefið er annars vegar
stöndum við gjörsamlega á gati.
í Salisbury í Englandi er kvef-
rannsóknastofa, sem víðfræg er
um lötid og álfur, og því ekki úr
vegi að forvitnast dálítið um
frægðarverkin, sem þar hafa verið
unnin. Eitthvað virtist þó standa
illa í bólið hjá talsmanni stofnun-
arinnar þegar ég bar mig upp við
hann og kannski ekki að furða.
Árum saman hafa þeir háð árang-
urslausa baráttu við kvefið og að-
eins þeir bjartsýnustu í hópi vís-
indamannanna láta sig dreyma
um að lækning við því finnist inn-
an tíu ára. Hvað viltu þá ráðleggja
kvefuðu fólki þangað til? „Láta
sem það sé ekki til,“ sagði hann og
hnerraði óskaplega.
Borgarbúinn kvefast að jafnaði
þrisvar á ári og það eru ekki kald-
ir fætur eða dragsúgur, sem því
valda, heldur örsmá veira, margar
veirur raunar. Bóluefni gegn einni
tegund er þess vegna alveg vita-
gagnslaust þegar sú næsta bankar
á dyr. Þrátt fyrir það verja lyfja-
fyrirtækin stórum fjárhæðum ár-
lega í það eitt að telja fólki trú
um, að töfralyfin þeirra ráði bót á
flestum meinsemdum sem kvefinu
fylgja. Nefrennsli og eymslum í
hálsi, höfuðverk og hósta. Sem-
sagt öllu nema kvefinu sjálfu.
Þegar skoðaðar eru 10 alkunnar
kvefmixtúrur og athugað hvað
þær hafa inni að halda kemur í
ljós, að í næstum öllum þeirra er
verkjastillandi lyf. I sumum
þeirra er lika efni, sem herpir
Er bokkan kannski besta ráðið?
Þú
verður
bara að
láta þig
hafa það
blóðæðarnar og hefur þau áhrif,
að eldrautt nefið fær aftur eðli-
legan hörundslit. Aukaáhrifin eru
hins vegar þau, að blóðþrýstingur-
inn vex og eru því varasöm fólki,
sem þjáist af þeim kvilla. Þriðja
efnið er antihistamin, sem notað
er við heymæði og öðrum sjúk-
dómum, en hefur aðeins svæfandi
áhrif á kvefaðan mann. Þessu efni
á ekki að blanda saman við vín-
anda. í mixtúrunum er einnig að
finna efni, sem ýmist heldur aftur
af hósta eða mýkir hann, og alls
konar ilmolíur, sem sagðar eru
hafa svipaða verkun. Stundum er
C-vítamíni eða caffeini bætt út í,
en það er svo lítið, að það skiptir
engu máli og sömu sögu er að
segja um vínandann, sem þó er
kannski áhrifaríkasta meðalið af
öllu saman.
Engin þessara mixtúra er
hættuleg ef eftir notkunarreglun-
um er farið, en þó ættu ófrískar
konur og fólk, sem er á öðrum lyfj-
um, að forðast þær. Það versta er
þó það, að þrátt fyrir sáralítinn
framleiðslukostnað hafa girni-
legar umbúðir og gífurlegur
auglýsingakostnaður sprengt
verðið á lyfjunum upp úr öllu
valdi.
Þegar allt kemur til alls þykir
mér trúlegt, að gömlu kerlingarn-
ar hafi haft rétt fyrir sér þegar
þær sögðu körlunum sínum að
hengja hattinn sinn á rúmstólp-
ann og „drekka úr viskíflösku þar
til hattarnir væru orðnir tveir,
koma sér þá í rúmið og halda sig
þar“. Eftir tíu ár munu vísinda-
mennirnir í Salisbury væntanlega
komast að þessari niðurstöðu.
— ROSAMOND CASTLE
ÆSKULÝÐSSTARFIÐ
Bæjaryfirvöld í hollenzka bænum Enschede gerðu
nýlega harla nýstárlega tilraun í fíkniefnamálum,
er þau leyfðu sölu á marijúana og hassi í æskulýðs-
miðstöð bæjarins. Lítil reynsla var komin á tilraun
þessa, er endi var bundinn á hana samkvæmt ein-
dregnum óskum Vestur-Þjóðverja, en Enschede er
rétt við túngarðinn hjá þeim.
Bæjarráðið í Enschede samþykkti í október sl.
að „umbera" starfsemi fíkniefnasala í æskulýðs-
miðstöðinni, svo fremi að varningur hans yrði
skoðaður á sérstakri rannsóknarstofu, áður en
hann yrði á boðstólum. Ennfremur var óheimilt að
selja hverjum viðskiptavini meira en fimm grömm
af fíkniefnum í einu. Tillaga þessi var samþykkt í
bæjarráðinu með tveimur atkvæðum gegn einu.
Það er engin nýlunda, að yfirvöld í Hollandi leiði
hjá sér starfsemi fíkniefnasala. Frá árinu 1976
hefur starfsemi þeirra í æskulýðsmiðstöðvum
landsins ekki verið litin alvarlegri augum en smá-
vægileg umferðarbrot.
Það sem fyrir bæjarráðinu í
Enschede Vakti, var að ganga úr
skugga um, að fíkniefnin, sem
þar voru til sölu væru ekki
blönduð heróíni. Um svipað leyti
og leyfi þetta var veitt hófu bæj-
aryfirvöld mjög víðtæka upplýs-
ingaherferð gegn hvers kyns
fíkniefnaneyzlu, svo og gegn tó-
baki og áfengi.
Enschede er sem fyrr segir
rétt við landamæri Vestur-
Þýzkalands, en þar er afstaða
manna í fíkniefnamálum ekki
eins frjálsleg og í Hollandi. Þar
urðu menn ókvæða við þessu
nýstárlega leyfi og sú athygli,
sem það vakti, hratt 'af stað
harkalegum viðbrögðum.
Vestur-þýzkir stjórnmála-
menn, blöð, ýmiss konar þrýsti-
hópar og jafnvel brezku hernað-
aryfirvöldin í landinu bann-
sungu bæjarráð Enschede, þrátt
fyrir ströng ákvæði þess efnis,
vakti leiddi svo ennfremur til
þess að ýmsir eiturlyfjasalar,
óvandir að meðölum, lögðu leið
sína til Enschede og ekki var
kannað, hvað þeir höfðu í poka-
horninu.
Er í ljós kom, að ungt fólk frá
Vestur-Þýzkalandi var í hópi
viðskiptavina fíkniefnasalans,
sem heitir Clemens Pot, var
ákveðið að við svo búið mætti
ekki standa.
Utanríkisráðuneyti Vestur-
Þýzkalands lagði hart að ríkis-
stjórn Hollands, að hún beitti
áhrifum sínum til að stöðva
þessa ósvinnu. Hún brá við
skjótt og gat talið bæjaryfirvöld
í Enschede á að láta staðar num-
ið með hina nýstárlegu tilrauna-
starfsemi. Því var Svo lýst yfir í
nóvember, að héðan í frá varðaðí
við lög að verzla með fíkniefni í
æskulýðsmiðstöðinni í Enschede.
- TONY CATTERALL
Af um-
hyggju
fyrir
ungviðinu
að engir útlendingar mættu
kaupa fíkniefni í æskulýðsmið-
stöðinni. Þýzka tollgæzlan stór-
jók allt eftirlit við landamæra-
stöðvar og það hafði í för með
sér miklar tafir hjá ferðamönn-
um. Athyglin sem þetta mál