Morgunblaðið - 12.12.1982, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 12. DESEMBER 1982
55
„Vík burt S.Í.F “
eftir Jóhönnu
Tryggvadóttur
Bjarnason
í desember 1980 samdi ég um
sölu á 10 til 20 þúsund tonnum af
smærri fiski til Grikklands á 40%
hærra verði en SÍF seldi þá á til
Portúgal. En þrátt fyrir áðurgefið
loforð viðskiptaráðherra til mín
og þingflokks Framsóknarflokks-
ins, sem hann jafnframt staðfesti
við Björgvin Guðmundsson og
Stefán Gunnlaugsson þáverandi
deildarstjóra og skrifstofustjóra
viðskiptaráðuneytisins, um veit-
ingu útflutningsleyfis til mín, hef-
ur leyfið enn ekki fengist.
Nú ber svo við að SIF segist eiga
í erfiðleikum með sölu á einmitt
smærri fiski, sbr. frétt á bls. 2 í
Mbl. 5. des.
Hversvegna? Að því er talsmenn
SIF hafa sjálfir sagt hefur smærri
fiskur aðallega farið á Portú-
galsmarkað, en stór fiskur til ít-
alíu og Spánar, undanfarin ár. En
nú virðist SÍF hafa tekið upp nýja
markaðsdreifingu á saltfiskafurð-
unum. Stór fiskur er nú seldur í
mun meira magni til Portúgal en
áður og smærri fiskurinn hleðst
upp hérlendis. Hvað býr að baki? í
fréttinni segir talsmaður SÍF að
eftirspurn neytenda í Portúgal
ráði hér ferðinni á fiskstærð. En
er ekki jafn Hklegt að SÍF sé að
sanna fyrir umbjóðendum sínum
að hægt er að fá hærra verð en
„Undirboð SÍF á mín-
um samningum benda
sterklega til þess, að
þessi samtök víli ekki
fyrir sér að beita
óhagkvæmni í markaðs-
dreifingu og sölu til að
draga dulu fyrir augu
umbjóðenda sinna.“
verið hefur, með því að selja nær
eingöngu stórfisk? Undirboð SÍF á
mínum samningum benda sterk-
lega til þess, að þessi samtök víli
ekki fyrir sér að beita óhag-
kvæmni í markaðsdreifingu og
sölu til að draga dulu fyrir augu
umbjóðenda sinna.
Friðrik Pálsson framkvæmda-
stjóri SÍF ber því við að innlend
framleiðsla á smærri fiski hafi
stóraukist á árinu. Nú vil ég vitna
beint í orð þessa manns í grein
hans í Mbl. 5. mars 1981: „Einn
meginkostur er að hafa heildaryf-
irlit yfir alla framleiðsluna hverju
sinni og geta þar af leiðandi beint
einstökum tegundum og gæða-
flokkum að hinum mörgu mörkuð-
um á þann hátt sem skilar fram-
leiðendum og þjóðarheildinni sem
mestu." En hefur þetta nú verið
reyndin?
Aldeilis ekki. í fyi*sta lagi hefur
þeirra „heildaryfirliti yfir alla
framleiðsluna" verið gífurlega
ábótavant eins og gæðamatsmálið
eitt sér hefur leitt í ljós. í öðru
lagi hefur geta þeirra til að „beina
einstökum tegundum og gæða-
flokkum að hinum-mörgu mörkuð-
um“ engin verið eins og þessi
óvænta uppsöfnun smærri fisks ber
með sér. I þriðja lagi stuðlar SÍF
síst að því að „skila framleiðend-
um og þjóðarheildinni sem
mestu“. Eins og ég hef áður sagt
þá sanna undirboð þeirra að hagur
framleiðendanna og þjóðarheild-
arinnar skiptir þá engu máli, þeg-
ar þeir eru annarsvegar að verja
einokunaraðstöðu sína.
Gæðamatsmálið hefur einnig
sýnt að smærri eininga er þörf til
að tryggja hvorttveggja betri
vinnubrögð og gæðaeftirlit. Is-
lenska hráefnið er það besta í
heimi. Til þess má ekki spara í
framleiðslunni. Meira þarf að
leggja upp úr framleiðslu á gæða-
fiski, sem fær hærra verð á er-
lendum mörkuðum og skapar
meira útflutningsverðmæti fyrir
hvern landaðan þorsk. Núverandi
rekstrar- og útflutningsfyrirkom-
ulag nýtir ekki nægilega þátt sjó-
manna og verkafólks í landinu til
að vanda betur til við framleiðsi-
una, en það má gera einfaldlega
með því að færa því fólki ábyrgð-
ina og afkomuna frekar en nú er.
Frjáls útflutningur er eina raun-
hæfa leiðin að þessu markmiði.
Jóhanna Tryggvadóttir Bjarnason
Krafa allra skynsamra manna
hlýtur því að vera sú að útflutn-
ingsverslun með þjóðarauðinn
verði gerð frjáls. Er það hlutverk
Alþingis að breyta lögunum frá
því sem er, þannig að viðskipta-
ráðherra hafi ekki lengur alræðis-
vald í úthlutun útflutningsleyfa.
Þetta mál þolir enga bið. SÍF
hefur fengið nægan frest til að
undirbúa sig undir heilbrigða
samkeppni. Eins og ég hef áður
bent á er ekkert athugavert við
það að íslenskir útflytjendur bind-
ist samtökum ef það stuðlar að
betra verði eða auðveldar þeim
markaðssetningu, en að veita ein-
hverjum slíkum samtökum einok-
unaraðstöðu er hrein firra og sam-
ræmist engan veginn lýðræðislegu
þjóðskipulagi okkar.
Fundur um
stjórnmála-
viðhorfið
FÉLAG viðskiptafræðinema Há-
skóla Islands gengst fyrir opnum
fundi um stjórnmálaviðhorfið,
efnahags- og atvinnumál, mánu-
daginn 13. desember og hefst hann
klukkan 20. Framsögumenn verða
Friðrik Sophusson, Halldór Ás-
grímsson, Jón Baldvin Hanni-
balsson, Ólafur R. Grímsson og
Vilmundur Gylfason. Fundar-
stjóri verður Guðmundur Arn-
aldsson. Fundurinn er öilum op-
inn.
Sandgerði:
Verslunin Aldan
í nýtt húsnæði
Sandgerði, 10. desember.
Verslunin Aldan í Sandgerði
opnaði um síðustu helgi verslun í
nýjum og endurbættum húsakynn-
um við Tjarnargötu.
Verslunin er nú rekin í mjög
vistlegu 250 fermetra húsnæði og
hefur auk þess stóran vörulager.
Verslunin selur eins og áður alls-
konar leikföng og gjafavörur,
fatnað og fleira, en auk þess öl,
tóbak óg sælgæti.
— Jón
Metsölubhð á hverjum degi!
Tll nútíma
jólasveina og
83.41
allra...
Þegar tveir góðir leggja saman
Jólasveinaheimilið í dag
Brian Pilkington og Þórarinn Eldjárn
eru báðir að góðu kunnir, Brian fyrir
snjallar myndskreytingar, Þórarinn fyrir
kveðskap og sögur. Hér hafa þeir lagt
saman í skemmtilegt verk um jólasvein-
ana. Þetta er gamansöm lýsing á lífi
þeirra í nútímanum. Meðal efnis er viðtal
við jólaköttinn, meðmœli frá nokkrum
atvinnuveitendum Gluggagœgis, sjúk-
dómsgreining frá sálfrceðingi Hurðaskell-
is, endurminningaþcettir, lögregluskýrsl-
ur, sakaskrá o.fl. Margt skemmtilegt kem-
ur hér fram, meðal annars það að jóla-
sveinarnir vilja verja starfssvið sitt fyrir
aðvífandi jólasveinum frá útlöndum.
Bókin bregður kostulegu Ijósi á stöðu
hefðarinnar í líki jólasveinanna and-
spcenis verslunarþjóðfélagi nútímans.
Baneitrað stöff
HALLÆRISPLANIÐ, ceðisleg saga fyr-
ir börn ogfullorðna, tekin beint út úr nú-
tímanum. Páll Pálsson þekkir sitt fólk,
krakkana á Hallcerisplaninu, og bregður
upp lifandi og raunsannri mynd af lífi
þeirra, tali og hegðun. Frásögnin er hröð
og sannfcerandi, og hér gerist margt, það
er drukkið og duflað, leikið á liðið og lát-
ið sig dreyma og sendar geggjaðar stuð-
kveðjur. HALLÆRISPLANIÐ er bók um
böm og fullorðna.