Morgunblaðið - 05.09.2000, Síða 30

Morgunblaðið - 05.09.2000, Síða 30
30 ÞRIÐJUDAGUR 5. SEPTEMBER 2000 LISTIR MORGUNBLAÐIÐ Á „dansiballi“ í Vínarborg TOIVLIST Islenska óperan SÖNGUR OG HLJÓÐ- FÆRASLÁTTUR Unnur Astrid Wilhelmsen og Wien- er Opemball-Damenensemble fluttu skemmtitónlist frá Vínar- borg. Laugardagurinn 2. septem- ber 2000. VÍNARBORG var um tima höfuð- borg tónlistar og þar störfuðu fræg- ustu tónskáld klassískrar, rómantískr- ar og nútímalegrar tónlistar en til hliðar við hina alvarlegu og há- stemmdu tónlist stóru tónskáldanna, fann aðall borgarinnar sér tónmál, sem hentaði til skemmtunar og féll vel að glæsileik yfirstéttarinnar. Þar var valsinn í forustu og þegar fjallað er um Vínartónlist í dag, kemur valsinn upp í huga manna, dansaður af viðhafnar- klæddu dansfóltó, sem svífur léttfætt um dansgólfið. Þrátt fyrir að Vínar- borg væri háborg tónlistar, eru það sérkennileg öfugmæli, að fyrsta eigin- lega og innfædda austurríska tón- skáldið, sem náði heimsfrægð, var Jó- hann Strauss yngri, því allir þeir sem fyrr höfðu gert garðinn frægan, voru ýmist aðfluttir eða af erlendu bergi brotnir, eins t.d. Schubert, sem var tékknesk-pólskur að ætt og uppruna, þó fæddur væri í Vínarborg. Þeir sem mörkuðu upphaf valsa- tónlistar voru Josef Lanner og Jó- hann Strauss eldri, sem störfuðu sam- an í danshljómsveit og einnig áttu Josef og Johann Schrammel þátt í þessari þróun. Það sem hleypti lífi í þessa starfsemi var sérlega umsvifa- mitóð skemmtanalíf og síðar tóku „al- vöru“ tónskáld upp mertó þessara manna og lögðu sig sérstaklega eftir gerð söngleikja, er náðu miklum vin- sældum, sem enn eru viðfangsefni leikhúsa um allan heim og tengjast m.a. „músíkölum“ þeim sem Banda- rikjamenn hófú til vegs og virðingar um og eftir aldamótin 1900. Það sem nú skilar sér til fólks, er sú gleði, sem einkennir hina svo nefndu Vínartónl- ist og er þeim sérlega töm, er hafa dvalið í Vín og druktóð í sig þessa smitandi gleði Vínarbúa. Vínar-óperudanshljómsveitin er stópuð sjö konum og er einum of fá- menn til að ná þeim hljómi, sem fólk utan Vínar er annars vant að heyra leikna af stórum hljómsveitum. Hljómsveitin lék valsa og leikhústón- list eftir Johann Schrammel (Wien bleibt Wien), Josef Lanner (Tarant- elle), Johann Strauss (valsana Vor- ljóð, Vínarblóð, Perpetuum Mobile, Morgenblátter og Dónárvalsinn ), Franz Léhár, (Paganini- Melodie og Weiber-Marsch) og Vittorio Monti (Csárdás). Þrátt fyrir að margt væri þokkalega flutt, var flutningurinn í heild aðeins „svipur hjá sjón“, því um- skriftimar á þessum verkum voru einum of einfaldaðar og hljómvana, vegna fámennis hljómsveitarinnar. Ung söngkona, Unnur Astrid Wil- helmsen, sem, samkvæmt efnisskrá, hefur lagt sig eftir flutningi svo nefndrar Vínartónlistar, söng Ich schenk meine Herz eftir Millöcker, Wien, du Stadt meiner Ti-aume eftir Sieczynstó, Ich bin verliebt eftir Dostal, Im Prater bluh’n wieder die Báume, eftir Stolz og síðast Höri ich Cymbalklánge eftir Léhár. Öll þessi lög eru í raun létt til söngs og var flutningur Unnar áreynslulaus og mjög vel mótaður, borin upp af leik- rænni túlkun og skýrum framburði. Þessi skemmtilög reyndu ektó mitóð á sönghæfni Unnar en í hinni svo nefndu Vínartónlist er að finna söng- verk, sem virkilega reyna á getu söngvaranna, svo að vali hennar hefur verið einum of stillt í hóf, varðandi söngræn tilþrif, sem oft voru glæsi- lega útfærð af tónskáldum þessa gleðitímabils í sögu tónlistarinnar. Jacqueline Roscheck-Morard var konsertmeistari og fór mjög fyrir hljómsveitinni og sýndi sig að vera ágætur fiðlari, sérstaklega í Paganini- laginu og sardansinum eftir Monti, en einnig var flautuleikari hljómsveitar- innar, Heide Wartha, skemmtilegur og lifandi, t.d. í „Eilífðarvélinni" eftir Strauss. Fjórir dansarar, Islands- meistarar í gömlu dönsunum, Guðrún Halia Hafsteinsdóttir og Eðvarð Þór Gíslason, úr Dansskóla Heiðars Ást- valdssonar og ungt verðlaunapar, Ema Halldórsdóttir og Baldur Kári Eyjólfsson, úr Dansskóla Jóns Péturs og Köru, dönsuðu eftir Strauss-völs- unum og þrátt fyrir önuga aðstöðu var dansinn borinn upp af þokka og léttleika. Það má segja, að þetta hafi verið góð kvöldskemmtan, enda skemmtu áheyrendur sér hið besta, og þökkuðu fyrir sig með kraftmiklu „klappi og stappi“ eins og vera ber á fjörugu „dansiballi" í Vínarborg. Jón Asgeirsson Kínversk málaralist Morgunblaðið/Jón Svavarsson Málverkið „Gengið í snjdnum“ eftir Ji Qinyuan. MYJVDLIST Lislasaín íslands ÝMSIR LISTAMENN Sýningin er opin frá 11 til 17 alla daga nema mánudaga og stendur til 1. október. ÍSLENDINGAR fá ekki oft að sjá kínverska myndlist og er hætt við að margir hafi frekar óljósar hugmyndir um það hvað er þar efst á baugi. Reyndar hafa ungir kínverskir listamenn vakið tölu- verða athygli á Vesturlöndum undanfarin misseri þótt ekki hafi sýningar þeirra borist hingað. Þannig var sett saman stór sýn- ing í P.S.l-listasafninu í New York fyrir tæpum tveimur árum og kínverskir listamenn voru líka áberandi á Feneyjartvíæringnum í fyrra. Þetta unga fólk er að vinna spennandi verk í ýmsa miðla sem standast fyllilega sam- anburð við það framsæknasta í vestrænni myndlist og er öruggt að fjölmargar fleiri sýningar eiga eftir að fylgja í kjölfarið. Sýningin sem nú er komin í Listasafn íslands er hins vegar af hefðbundnari toga og ekki til marks um það sem yngri lista- menn í Kína eru að taka sér fyrir hendur. Málararnir þrjátíu og fimm sem eiga verk á sýningunni eru flestir á sextugsaldri og starfa margir við Listmálaraakademíuna í Beijing þar sem hefðin ræður enn. Þær aðferðir sem hér er beitt má rekja aftur um allt að því tvö þús- und og fimm hundruð ár og hafa þróast hægt á þessum tíma, enda virðing fyrir hefðinni einn helsti þáttur í þessari málaralist. Málað er með vatnslitum eða bleki á sérstakan pappír eða silki- dúk og framsetning efnisins er afar fáguð og gjarnan einfölduð svo að myndirnar virka allt að því afstrakt þótt myndefnið sé í raun tekið úr náttúrunni. Það er líklega erfitt fyrir okkur að skilja þá miklu íhugun og löngu hefð sem býr að baki myndum af þessu tagi. Námið sem þessir málarar hafa gengið í gegnum snýr ekki síst að hug- myndafræði eða heimspeki þeirri sem liggur til grundvallar og „samþætting forms og anda“ er ekki síður mikilvæg en meðferð forma og lita. I sýningarskrá er vitnað í gamalt kínverskt máltæki sem lýsir þessu vel: „Til að mála fjall verður maður að skoða það í tíu ár, íhuga það í tíu ár og teikna það í tíu ár.“ Viðhorf af þessu tagi finnur maður svo sannarlega ekki í vestrænni samtímalist. Sýningin í Listasafninu ber þess nokkur merki að vera opinbert framlag, sett saman af Alþjóðlegu sýning- arstofnuninni í Kína, einhvers konar nefnd sem hefur það hlut- verk að útbúa sýningar til að senda til annarra landa sem dæmi um kínverska list. Líkt og alltaf er um slíkar stofnanir er hætt við að hér hafi verið farið einhverja millivegi, valin kurteis- isleg og hefðbundin verk umfram það sem nýstárlegt er. Hvað sem því líður er skemmtilegt að fá hingað sýningar á list sem við þekkjum lítið til og vonandi opn- ast með þessu möguleiki á að fá til landsins fjölbreyttari sýningar frá þessu stóra landi Kína. Jón Proppé ; A • - . ftfr . Innritun í síma 567 8965 Balletskóli, Sigfíðar Irmann I Reykjavík og Kópavogi Námskeið fyrir byrjendur (4 ára yngst) og framhaldsnemendur. Kennslusíaðir: Félagsheimili Rróttar í Laugardal og Iþróttahúsi Breidabliks, Smáranurn I I í . Iðnbúð 1,210 Garðabs sími 565 8060 sœtir sofar Smiðjuvegi 9 • S. 564 1475 Fyrirferðarmikil og frekjuleg amma KVIKMYNDIR Regnboginn, Sambíó- in Álfabakka, Nýja bfó Keflavfk og Borg- arbíó Akurejri „BIG MOMMA’S HOUSE,, Leiksljóri: Raja Gosnell. Handrit: Darryl Quarles og Don Rhymer. Framleiðandi: David T. Friendly. Aðalhlutverk: Martin Lawrence, Nia Long, Paul Giamatti og Terrence Howard. 20th Century Fox 2000. BANDARÍSKA gamanmyndin „Big Momma’s House“ er einskonar sambland af annani gamanmynd, „Mrs. Doubtfire“, og löggumynd sem hét „Stakeout“. Tveir lögreglumenn eru settir í að gæta húss nokkurs þar sem von er á morðingja er sloppið hefur úr fangelsi en í húsinu býr sér- staklega breiðvaxin blökkukona nokkuð við aldur. Atvikin haga því svo til að annar lögreglumannanna verður að taka á sig gervi hennar til þess að blekkja morðingjann og úr því verður einstök lífsreynsla fyrir hann. Úr því verður einnig góðlátleg, hæfilega fyndin og vinaleg ærsla- gamanmynd og misstólningsfarsi með Martin Lawrence í hlutverki ömmunnar, klæddur í ógurlegt gervi. Hann er jafnóþekkjanlegur í hlut- verkinu og Robin Williams var þegar hann lék rosknu ræstingakonuna í „Mrs. Doubtfire" og hefur hreinustu unun af að leika „big momma“, hina fyrirferðarmiklu og frekjulegu ömmu sem myndin snýst öll um. Má segja að hann fari á kostum í hlutvertónu. Handritshöfundarnir Darryl Quarles og Don Rhymer eru upp- áfinningasamir þegar þeir setja lögg- una i hverja slæmu klípuna á fætur annarri í gervi ömmunnar og hinn geðþekki Lawrence pumpar lífi í myndina með fjörlegri túlkun á kerl- ingunni ógurlegu. Aðrir leikarar hafa stóljanlega úr minna að moða. Vegna þess að myndin er fyrst og fremst skemmtilegt þrjúbíó verður hún aldrei ljót á að líta og það er kostur hennar. Lítið sem ekkert verður úr sögunni af morðingjanum í rauninni nema fyndið upphlaup og ástarsaga á milli löggunnar Lawrence og barna- barns ömmunnar er einnig lítið ann- að en uppfyllingarefni. Aðalmálið er Lawrence í búningi ömmunnar og hann stólar sínu og vel það. Arnaldur Indriðason

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.