Morgunblaðið - 21.12.1969, Blaðsíða 28

28
MOiRlG'UNHLAÐIÐ, SHJNNUDAGUR ^l. DESEMEER 1960

ÉC CET
MÆLT MEÐ
MÓDEL-
SKARTCRIPUM
HVERFISGÖTU 16a
LAUGAVEGI 70
PIERPONT ÚR
★ Nýtízkuleg
ic Sterk.
★ Nákvæm í gangi.
★ Högg- og vatnsheld.
★ Óbrjótanleg gangfj.
★ Allar gerðir fáanlegar
af Pierepontúrunum.
Helgi Sigurðsson, úrsmiður
Skólavörðustíg 3 — Sími 11133.
— Veiðimála-
ráðstefnan
Framhald af Ws. 27
manns norsku fiskvísinda-
stofnunairinnair.
Laxveiðar nocrður af Fær-
eyjum hófust árið 1968, en
það áir gerði færeyskt nann-
sóknaslkip tilraunir með línu
irueð alOlgóðum árangrL Má því
búast við að þessair veiðar
aukist mjög á næstu árum.
Lax merktur Kollafjairðar-
stöðinni veiddist árið 1968
norðuir af Fæireyjum og gef-
ur það til kynna að lax héð-
an leiti á þessi mið.
í lokaorðum sínum sagði
Hákon m.a.:
„Laxveiðar í Norður-
Atlantshafi eru nú stundaðar
af slíku kappi og fyrir-
hyggjuleysi að furðu gegnir
og er enigu líkara en þeir,
sem veiðamar stunda, álíti
burðar má geta þess að heild
arlaxveiði íslendinga er að
meðaltali 120 tonn, en veiðin
hér á stöng og í net.
Það er tæplega hægt að
gera ráð fyrir að laxstofn-
inn þoli öllu meiira álag en
veiðina í heimahögum. Norð-
menin eru mjög uggandi
vegna þessara veiða. Margir
hafa reyndar talað um að
hætta við að rækta lax af
þessum sökum en snúa sér í
þess stað að riæktun sjóbirt-
ings, en hann hefur ekki
flökkueðlið eins og laxinn.”
Rannsóknir á
veiðivötnum
Steingrímur Hermannsson
foristjóri Rannsóknairráðs rík-
isins flutti erindi, sem hann
nefndi „Nauðsynlegar rann-
sóknir á íslemzkum veiðivötn
um til grundvallar skynsam-
legri nýtingu þeinra“. Korn
hveravatnið, sem gerir að
stöðu okkaæ til fiskeldis betri
en er viðast anniams staðar.
Nefnir hann að í Reykjavík
streymi um 500 1 af 40 gráðu
heitu vatini til sjávar á hverri
sekúndu flrá hitaveitu borgar
iirmar. Þetta vatn mætti nota
til þess að hita upp töluvert
svæði sjávar og gera, að
minnsta kosti athylgisverða
t.iliraun með fiskeldi. Þá hafi
nýlega fundizt við Mývatni
mikið innstreymi í vatnið með
mismunandi hitastigi, allt frá
köldu vatni upp í 40 gráður
á litlu svæði, þannig að unnt
sé að fá með blöndun það
hitastig sem óskað er. Vatnið
sé að auki gott eg þyki sýnt
að þarna megi fá hina æski-
legustu aðstöðu til mjög mik-
ils eldis á fiski.
„Sýnist mér vafalaust, sagði
Steingrímur, að með volgu
jairðvatni sé hér á landi betri
aðstaða til firamleiðslu á seið-
Kastað fyrir lax.
GULLROÐIN SKÝ
Sex ævintýri eftir ÁRMANN KR. EINARSSON
Þetla er Snnur bókin i heildarútgáfu í ritverkum hins vinsæla
barna- og unglingabókahöfundar Ármanns Kr. Einarssonar.
„ . , . Ævintýri eru kannski eitt allra skemmtilegasta form í
■káldskap ... Ármann ... hefur fullt vald á ævintýragerð ...“
— Kristján frá Djúpalæk.
Þessi fallega, íslenzka ævintýrabók er ómissandi
í bókasöfn íslenzkra barna.
Verð kr. 220.00 án söluskatts.
að laxastofninn sé í ómældu
miagini og jiaflnvel ódnepandi.
Þessu fer víðs fjarri. Lax-
inn er fe rskvat nsf iskur, fædd
ur í fiersku vatni og
dvelst þair að meðaltali í 3—
4 ár. í sjó dvelst hann venju
lega 1—2 ár til þess að leita
séir fanga, en leitar svo aft-
Ur til heimastöðva til þess að
hrygna og þannig endurtek-
ur sagan sig. Að því leyti
hagair hiann sér einis og bú-
peningur, esm leitar til fjalla
á vorin og þar tekum ung-
viðið út sinn aðalþroska, en
kemur svo til heimkynnanna
þegar haustair. Þannig hefuir
laxinn Atlantshafið fyrir
sinin afrétt.
Af þessum ástæðum bygg-
ist viðkoma laxins á lífs-
og uppvaxtairskilyrðum ánna,
sem hann dvelst í sín fyrstu
æviiár. Þessu til viðbótar kem
uir svo fiskræktin í ám og
eldisstöðvar. Möguleikair til
fjölgimar eru því mjög tak-
markaðir miðað við sjávair-
fiska. Viðkoman hlýtur því
ávallt að vera þessum tak-
mörkunum háð og það
skyldu menn hafa í huga þeg
ar úthafsveiðamar eru rædd
ar.
Heildairveiði þeirra lax-
veiðiþjóða, sem liggja að N-
Atlantshafi mun vera um
7000 tonn á ári (að vísu
breytileg). Varlega áætlað er
laxveiðin við Græmland og
vestur af Noregi um 2000—
2500 tonn á ári. Til saman-

hann þar víða við og verður
hér getið fánra atriða. Stein-
grímur sagði:
„Fyrsta Skirefið 1 skipulegri
nýtingu á vötnumm okkar og
ám ætti að vera eins konar út
tekt á því, sem við eigum í
dag. Gera þyrfti sem ítarleg-
ast yfirlit yfir fiskinn, stærð
hans, vaxtarhraða, fæði og
gæði, og efnaeiginleika vatns
ins, (hitastig þess og allt það
annað, sem áhrif hefur af nátt
úrunnair hendi. Upplýsingar
um veiði em einnig æskilegair
eins og unnt er að ná þeim
saman.
Að sjálfsögðu eæ það nokk-
urt starf að safina þeim upp-
lýsingum , sem héir um ræð-
ir. Það mætti þó gera á nokkr
um árum með sæmilegum hópi
ungna aðstoðarmanna, sem
ynnu að gagnasöfnun á sumr-
in undir eftirliti sérfróðra
manna. Upplýsingarnar, þeg-
ar þser yrðu fyrir hendi,
yrðu ómetanlegar við nánairi
ákvöirðun á nýtingu og end-
urbótum á veiðivötnum.
— Næsta skrefið í þessu,
sem ég vildi nefna kerfis-
bundna nýtingu á vötnum og
ám landsins, yrði að sjálf-
sögðu að bæta þessi náttúru-
auðæfi. Það má gera á ýmsan
máta. T.d. má bera á vötn og
auka þamnig verulega uppeld
ishæfini þeirra. Ræktun lands
ins í kiringum vatnið með
áburði getuir einnig orðið til
þess að bæta vatnið sjálft.
Sjálfsagt er að ala upp seiði
og setja í hin ýmsu vötn og
ár. Þannig má auka Aram-
leiðslu þeirra stórlega, sér-
staklega ef þau hafa verið
bætt að öðru leyti. Einnig get
ur komið til greina í einstök-
um vötnum að eyða þeim sil-
unjgi, sem í þeim er, ef hann
er af lélegum stofni, en setja
annan og kynbættan stofn í
þau.“
Steingrímur minntist á
um en í nágrannalöndum
okkar. Þó munu Sviar nú
firiamleiða í klakstöðvum um
um 70 af hundraði af öliuim
þeim laxi, sem þar veiðist og
Kanadamenn hafa nýlega
byggt klakstöð, sem kostar
hvorki meira né minna en 3%
milljón dollara, eða yfir 300
milljóniir ísl. kr. Ég nefni þeas
ar tölur til þess að mönnum
verði ljóst, að hér er ekki um
lítið fyrirtæki að ræða.“
Um starfsfólk og aðstöðu
til nauðsynlegra rannsókna
sagði Steingrímur:
„Sanngjamt virðist að gera
ráð fyrir t.d. tveimur góðum
vísindamönnum ásamt þremur
aðstoðarmönnum allt árið en
fleiri lausráðnum nemendum
á sumrin, a.m.k. fyrstu 2—3
áriin, á meðan fynst og firemst
er starfiað að fmmkönnun á
vötnum og ám landsins. Ef
kostnaður við hvern vísinda
mann er áætlaður kr. 600 þús
und á ári og við aðstoðar-
manninn kr. 400 þús, virðist
mér eðlilegt að áætla heildar
kostnaðinn við rannsóknar-
starfsemina u.þ.b. 3—4 millj.
kr á ári hverju til að byrja
með. Hef ég þá tekið til
greina mauðsynlegt tækja-
kaup og lágmarks aðstöðu-
sköpun. . . Hér er ekki um
stórar upphæðir að ræða þeg
ar hafðar eru í huga þær
gífurlegu tekjur, sem af
þessu gætu skapazt“.
Alþjóða-
samþykktir
Þór Guðjónsson veiðimála-
stjóri sagði í erindi sínu um
alþjóðasamþykktir um lax-
veiðar í úthöfunum m.a. frá
þeim fundum, sem haldnir
hafa verið um þetta mál á síð
ustu árum. Verður hér vikið
að síðari hluta enindins hans,
þ.e. því síðasta, sem gerzt hef