Morgunblaðið - 21.12.1969, Blaðsíða 11

MOBGUNBLAÐIÐ. SUN NUDAGUR 21. DESEMBER 196®
11
bílstjóri og á ferð yfiir brúna,
þegar hún féll niður. Niðri á
botni árinnar brauzt hann út úr
lokuðum bílnum — og loks tókst
honum að ná landi eftir klukku-
tíma baráttu í hinu stríða og
kalda jökulvatni! Síðan er skýrt
frá stórflóðum í Ölfusá frá 1930
til hinna öllum eftirminnilegu ó-
skapa 1968, þá er svo var sem
vaettur árinnar vildi sýna og
sanna, að enn mætti mannmorið,
sem gerði sig meira en lítið heima
komið á bökkum elfarinnar, stát
ið af sinni tækni, lúta fyrir henni
í lægra haldi, þegar hún tæki sig
til og færi hamförum.
Þá kemur að sjálfri laxveið-
inni eins ag hún hetfur tíðkazt
og tíðkast að miklu leyti ennþá,
og er þa.r elzt laxveiðilýsing frá
1771. Þá er sagt frá fyrstu lög-
gjöfinni til takmörkunar á neta-
lögnum og deilum út af beim,
laxaklaki hins mikla merkis-
manns, Arnar í Alviðm, og bar-
áttu hans og raunar fleiri manna
við erkióvin laxveiðiréttarhafa,
selinn, sem hefur gert sig ærið
heimakominn í Ölfusá og jafnvel
slæðist enn alla leið upp í Sog
og veldur þar veiðispjöllum.
Allt það, sem fram að þessu
hefur verið um getið, er frásagn
ir og lýsingar, sem eru við hæfi
þorma lesenda, sem hafa áhuga
fyrir fróðleik um liðinn tíma og
lýsingar á mannraunum í sam
skiptum mannsins við stórbrotna
og mislynda náttúm, en svo hefst
þá bókarhluti, um hinar miklu
og langvinnu deilur milli neta-
veiðimanna við neðanverða Ölf-
usá og þeirrta bænda, sem ofar
búa og studdir em áhugamönn-
um um stangaveiði. Ennfremur
deilur og málaferli, þar sem veiði
málastjóri, sem vemdari veiðitak
márkana, er aðili að — og stofn-
un veiðifélags og misklíð út af
starfserhi þess. Er þetta mikið
mál og flókið, sjálfsagður bókar
hluti en engan veginn ypparleg
lesniing þeim, sem lítt þekkja til
þessara mála, hins vegar auðsætt
hverjum skynbærum lesanda, að
þama er allmikið vandamál, sem
bíður farsællar lausnar — og
það víðar við fallvötn en í Ár-
nesþingi.
í þeim köflum, sem eftir em og
fjalla um veiðina í Ölfusá, lifnar
heldur betur yfir lesmálinu, því
að nú er það höfundurinn, sem
lætur til síin heyna, samtímis því.
sem hann lætur aðra svara spum
ingum. Minnir þessi bókarhluti
dálítið á frásagnir hans af veið
um og ferðalagi þeima Matthías-
ar skálds og ritstjóra Johannes-
sen, sem út komu í bók fyrir
nokferum árum, og er þar við og
við meira af fjöri en „setningi
slegið".
Með þessum frásögnum lýkur
Ölfusárhluta bókarinnar, og svo
tekur þá við lýsing Sogsins og
frásagnir, sem því em tengdar.
Er þar aðferð höfundar mjög
svipuð og lýst hefur verið hér
að framan, og er allrækilega fjall
að um virkjun Sogsins og áhrif
hennar á fiskigöngur og veiði.
Þar er og lokaþátturinn viðtöl
við menn um veiðihætti þeinra
og annairra, sem hafa einkum
veitt í Soginu, og meðal annars
skáldin Tómas Guðmundsson og
Ólaf Jóhann Sigurðsson. Tómas
er fæddur og uppalinn á Efri-
Brú í Grímsinesi, og hann á sum-
arbústað við Álftavatn og dvel-
ur þar á surnri hverju. Sogið og
allt, sem því er tengt, mun hon-
um ærið ástfólgið og þá um leið
viðkvæmt, og mikill aflavaki
hefur það verið í skáldskap hans
trúlega meiiri en jafnvel verður
séð af snilldarljóðunum Kvöld-
ljóð um draum og Fljótið helga,
sem Guðmundur hefur fengið
leyfi tiil að birta úr dásaimlega
fögru erindi. Tómas hefur og
sagt í gtrein, sem hann ritaði fyr
ir nofekruim árum:
„Sú hugsun getur stundum orð
ið raumalega áleitin, að mikið
væri þessi jörð okkar fögur, ef
maðurinn hefði ekki komið þar
við sögu, og hér í átthögum Sogs
ins getur hún jafnvel átt það til
að skjóta upþ kollinum . .
Ólafuir Jóhann telkur fyrsit miáli
skáidbróður sins frekar dauflega,
— én við Sogið er hann uppal-
inin, og honum er ljóst að það
og umhverfi þess hefur haft all-
veruleg áhrif á skáldskap hans,
— það sannar ótvíræðast hin
stutta og fagurlega ritaða og
formaða skáldsaga hans, Lit-
brigði jarðarinnar. Þegar Guð-
mundur hefur talað við skáldin,
ritar hann um kynni sín af hinu
„helga fljóti,“ og svo kveður
hann fljótlega með loforði um að
láta sögima um velferðarríkið
enn um siinn bíða, því að hann
hefur heitið því að skrifa bók
handa Guðjóni Ó., sem fjalla skal
um sjálfa Hvítá og sum þau berg
vötn, sem eiga sér þar ósa.
Það var Jakob Hafstein, sem
eir upphafsmaður að bókum um
veiðivötn íslands. Hann skrifaði
og sendi frá sér fallega bók um
Laxá í Þingeyjarþingi. Næst í
röðinni varð bók um Elliðaárn-
ar, sem Guðjón Ó. Guðjónsson
fékk Guðmund Daníelsson til að
skrifa. Það mun ætlun Guðjóns,
að stofna til þess, að bækur
verði gerðar um veiðiár fleiri
héraða. Slíkar bækur munu tak-
ast misjafnlega vel, en áreiðan-
lega hljóta þær að leiða athygl-
ina meira en áður að veiðivötn-
um okkar íslendinga og stuðla
að því, að þjóðinni yfirleitt megi
verða ljóst, hverjar lindir ekki
aðeins unaðar, heldur og auðs
þau allt að því bjóðast til að
reynast þessari þjóð.
Guðmundur Gíslason Hagalín.
Við önnumst
aðeins viðgerðir á Westinghouse, Frigedaire,
Kitchen Aid heimilistækjum, Wascator og
Wascomat þvotavélum fyrir fjölbýlishús.
Rafvélaverkstæði
AXELS SÖLVASONAR
Ármúla 4, sími 83865.
Husqvarna
.....í FARARBRODDI
Kynnið yður yfirburði
Husqvarna saumavélanna
Husqvama framleiðir 3 gerðir heimilis-
saumavéla. Sú fullkomnasta CL 2000
býður fleiri möguleika á saumi en
flestar aðrar sem á markaðinum eru.
1
fe?9 & ÞÆR
Husqvarna 2000
Practica n
Zig-Zag
SAMANBURÐARTAFLA Husqvarna Husqvarna Husqvarna 2000 PRACTICAII ZIG-ZAG
Styrktur beinn saumur X
Overlock X
Sjálfvirkur hnappag.saumur X X
Hnappagöt X X X
3 spora zig-zag X X
Hraðstopp X X
Ösýnilegur faldsaumur X X
Teygjanl. ósýnil. faldsaumur X X
Mynstursaumur X
Bísensaumur X X X
Zig-zag X X X
Beinn saumur X X X
Litastilling X
Hægagangur X X X
Verð frá 13.465,oo
Husqvarna er auðveld í notkun.
Kennsla fylgir kaupunum.
Viðgerðarþjónusta á eigin verkstœði.
íslenzkur leiðarvísir.
Hagkvœmir greiðsluskilmálar.
\imnai S4ógehóóon h.f
Laugavegi 33 - Suðurlandsbraut 16 - Sími 35200
CANDY OG PFAFF FRETTIR
ÞAD BORGAR
SIG EKKI
AÐ BÍÐA
Engar tollalækkanir verða á Pfaff saumavél
um, Passap prjónavélum eða Candy þvotta-
A NÆSTA
ÁRI
Eigum nú fyrirliggjandi hina nýju PFAFF
SUPER AUTOMATIC saumavél, sem hlýtur
að vera óskadraumur myndarlegra hús-
mæðra.
í KVÖLD
kemur Reykjafoss með CANDY SA 88 og er
megnið af þeirri sendingu fyrirfram selt.
Vélarnar koma í verzlunina á þriðjudag-
HENTUGIR
greiðsluskilmálar — örugg og góð þjónusta.
PFAFF
Skólavörðustíg 1—3, sími 13725.
Um daginn og veginn,
Jón Eyþórsson.
Jón Eyþórsson veðurfræðingur hóf að flytja samnefndan þátt í útvarpið
árið 1936 og flutti hann um langa hríð. Jón Eyþórsson varðaði
þættinum veginn og naut hann mikilla vinsælda í umsjón hans.
Undir leiðsögn Jóns stiga menn og viðburðir fram á
sjónarsviðið ljóslifandi í annað sinn.
Umsjón útgáfunnar anmiist Eirikur Hreinn Finnbogason.
ALNIENNA BÓKAFÉLA6IÐ
AUSTURSTRÆTIIS SÍMI 19707
Félagsmannaverð
kr. 395.00.