24 stundir - 13.03.2008, Blaðsíða 18

➤ Kaupsamningur milli Orku-veitunnar og sveitarfélag-
anna var undirritaður 2. júlí. Í
honum eru engir fyrirvarar
um samþykki yfirvalda.
➤ Í viljayfirlýsingu sem gerð varníu dögum síðar milli eigenda
í HS er hins vegar slíkur fyr-
irvari.
HITAVEITA SUÐURNESJA
Athugun Samkeppnisstofnunar
á eignarhaldi Orkuveitu Reykjavík-
ur (OR) í Hitaveitu Suðurnesja
(HS) snýr að öllu eignarhaldi fyr-
irtækisins, ekki einungis kaupum á
14,65 prósenta hlut Hafnarfjarðar.
Áður höfðu lekið út upplýsingar
um að athugunin sneri að því hvort
OR mætti eiga yfir 30 prósenta hlut
í fyrirtækinu og því talið að hún
beindist einungis að kaupum OR á
14,65 prósenta hlut Hafnarfjarðar,
sem myndi fleyta eignarhaldi OR
yfir 30 prósent. Páll Gunnar Páls-
son, forstjóri Samkeppnisstofnun-
ar, segir svo ekki vera. „Í athugun
okkar er fyrst og fremst til skoð-
unar hvort það fari í bága við sam-
keppnislög að Orkuveita Reykja-
víkur eigi eignarhlut í Hitaveitu
Suðurnesja, keppinaut sínum.
Þetta beinist því ekki bara gegn
þessu fimmtán prósentum.“
Sjónarmiðum vegna frumúr-
skurðar samkeppnisyfirvalda átti
að skila síðastliðinn mánudag, en
að sögn Páls Gunnars fengu aðilar
málsins frest til 26. mars til að skila
þeim. Hann segir að þá verði metið
hver staðan sé í málinu.
Gæti haft víðtæk áhrif
Ef Samkeppniseftirlitið staðfestir
frumúrskurð sinn er því ljóst að
það mun hafa víðtæk áhrif. OR
keypti upphaflega sín 16,6 prósent
af Grindvíkingum, Reykjanesbæ og
Hafnfirðingum 2. júlí í fyrra. Við
sama tækifæri skuldbatt OR sig til
að kaupa eins mikið og Hafnfirð-
ingum þóknaðist af þeim 15,4 pró-
sentum sem bærinn átti enn. Bæj-
arráð Hafnarfjarðar tók ákvörðun
um að nýta þann sölurétt í desem-
ber 2007 þegar samþykkt var að
selja 95 prósent af hlut þeirra í fyr-
irtækinu til OR, alls 14,65 prósent.
Ágreiningur um fyrirvara
Ef eignarhluturinn reynist ólög-
mætur geta kaupsamningar orðið
ógildir, en þar getur þó skipt máli
hvernig kaupandi og seljandi hafa
samið. Bæði getur kaupandi gengið
út úr kaupunum eða hann þarf að
selja frá sér hlutinn. Um hvora
leiðina ætti að fara hafa aðilar
málsins ekki verið sammála.
Hafnfirðingar segja að í kaup-
samningnum frá 2. júlí séu engir
fyrirvarar um samþykki sam-
keppnisyfirvalda á kaupunum og
því sé það vandamál OR að losa sig
við hlutinn ef eignarhald hennar í
HS stangast á við lög. Orkuveitu-
megin hefur hins vegar verið bent á
að í viljayfirlýsingu eigenda HS frá
11. júlí, þar sem fallið er frá öllu
forkaupsrétti, segi orðrétt að „vilja-
yfrilýsing þessi er gerð á þeim
grunni að lög um OR heimili fyr-
irtækinu að eiga hlut í HS hf. og að
önnur lög, m.a. samkeppnislög,
standi þar ekki í vegi. Komi til tak-
markana eða hindrana af hálfu
samkeppnisyfirvalda eða dómstóla
munu aðilar sameiginlega leita
leiða varðandi eigarnhald HS hf.
svo sem að fá nýja eignaraðila að
félaginu. OR áskilur sér rétt til þess
að selja eignarhlut sinn komi til
takmarkana af hálfu samkeppnisyf-
irvalda eða dómstóla.“
Mikið breyst
Það er alveg ljóst að aðstæður
hafa breyst mikið frá því að kaup-
samningurinn var gerður. Mikið
kapphlaup hafði þá staðið um
eignarhald í HS allt frá því að ríkið
ákvað að selja 15,2 prósenta hlut
sinn í fyrirtækinu. Geysir Green
Energy (GGE) átti þar langhæsta
tilboðið og í kjölfarið samþykktu
fjölmörg sveitarfélög í eigendahópi
HS að selja eignarhlut sinn til GGE
á genginu 7,1 á hlut. Allt stefndi í
að GGE myndi eignast 44 prósent í
HS þegar Hafnfirðingar og Grind-
víkingar ákváðu skyndilega að selja
OR sinn hlut á genginu 7,0. Grind-
víkingar höfðu þá þegar samþykkt
að selja GGE og vakti sú ákvörðun
þeirra að snúa sér frekar til OR litla
kátínu Geysis-manna. Í kjölfarið
var áðurnefnd viljayfirlýsing gerð
til að sátt myndaðist um framtíð
Hitaveitunnar. Svo kom sameining
GGE og Reykjavík Energy Invest
(REI), sem skók íslenskt samfélag
síðastliðið haust. Samkvæmt þeim
sameiningartillögum átti eignar-
hlutur OR og GGE að renna inn í
hið sameinaða REI, en eftir að
sameiningin var afturkölluð var
óljóst hvaða hagsmuni OR hefði af
því að kaupa hlut Hafnarfjarðar í
HS. Hafnfirðingar létu síðan Askar
Capital vinna verðmat á hlutnum
og samkvæmt því var raunvirði
hlutar í HS 4,7. Þeir 7,6 milljarðar
króna sem OR átti að greiða fyrir
hlut Hafnfirðinga voru því 2,5
milljörðum króna yfir raunvirði.
OR virðist ekki vilja lengur
Júlíus Vífill Ingvarsson, sem sit-
ur í stjórn OR, sagði í 24 stundum
29. febrúar að OR myndi ekki
kaupa í fyrirtækinu ef það stang-
aðist á við lög. „Það er alveg ljóst að
ef þessi kaup brjóta í bága við sam-
keppnislög að mati Samkeppniseft-
irlitsins þá verður ekkert af þeim.
Það eru fyrirvarar í samkomulagi
okkar við Hafnarfjarðarbæ varð-
andi þennan þátt og menn geta rétt
ímyndað sér hvort Orkuveitan ætli
sér að fara gegn lögum í þessum
efnum. Það kemur ekki til greina.“
Kjartan Magnússon, stjórnarfor-
maður OR, sagði við RÚV 28. febr-
úar að til greina kæmi að hætta við
kaupin ef samkeppnisyfirvöld
teldu þau ólögleg. Heimildir 24
stunda herma að nánast þverpóli-
tísk samstaða sé innan stjórnar OR
um að það þjóni hvorki hagsmun-
um OR né íbúa Reykjavíkur að
kaupa hlutinn lengur og því hafi
frumúrskurði Samkeppniseftirlits-
ins verið tekið fagnandi.
OR má
ekki eiga
neitt í HS
 Úrskurður samkeppnisyfirvalda snýr að
öllu eignarhaldi OR í Hitaveitu Suðurnesja
Hitaveitan Enn er óvíst
hvort Orkuveitan má
eiga í samkeppnisaðila.
Þórður Snær
Júlíusson
thordur@24stundir.is
FRÉTTASKÝRING
vatnshreppi og haft eftir sveitar-
stjóranum að hreppurinn sé ekki
inni í útboði Fjarskiptasjóðs þar
sem háhraðanettenging sé þar fyrir.
Ottó staðfestir þetta.
„Við undirbúning verkefnisins
fengum við upplýsingar frá einum
tólf fjarskiptafyrirtækjum um hvar
þau eru með háhraðanettengingar
auk þeirra staða þar sem þau
áforma að setja slíka þjónustu upp
í náinni framtíð. Við verðum að
treysta því að fyrirtæki hafi sagt satt
og rétt frá ogað þau hyggist veita
viðunandi þjónustu á sínum mark-
aðssvæðum.
Sjóðurinn hvorki má né getur
skipt sér af viðskiptasamningum
sveitarfélaga við einstök fjarskipta-
fyrirtæki. Það er heldur ekki sjóðs-
ins að dæma um það hvort þjón-
usta teljist viðunandi í einstaka
tilvikum. Meginreglan er sú að á
meðan sjóðurinn hefur engar aðrar
upplýsingar en þær að tiltekið
svæði sé markaðssvæði þá heldur
„Sú tækni sem kvartað er yfir úti
á landi stenst oft á tíðum ekki kröf-
ur háhraðanetsútboðs Fjarskipta-
sjóðs. Þátttakendur í útboðinu
verða að uppfylla a.m.k. lágmarks-
kröfur útboðsins vilji þeir fá verk-
efnið,“ segir Ottó V. Winther, verk-
efnisstjóri hjá Fjarskiptasjóði, en
sjóðurinn hefur nú boðið út upp-
byggingu háhraðanettenginga á yf-
ir 1200 stöðum á landinu. Sjóð-
urinn kynnti útboðið fyrir
fjarskiptafyrirtækjum í vikunni.
Fyrir þá sem ekkert net hafa
„Markmið Fjarskiptasjóðs er
fyrst og fremst að koma tengingu
til þeirra sem ekkert háhraðanet-
samband hafa, þ.e. til þeirra sem
eru utan markaðssvæða fjarskipta-
fyrirtækjanna,“ segir Ottó um
markmið verkefnisins. Sú þjónusta
sem byggð er upp nú á að duga til
a.m.k. 2014 og er
miðað við að einn aðili sjái um
uppbygginguna á öllum stöðun-
um. Sjóðurinn greiðir skilgreinda
upphæð í formi styrks til að koma
til móts við kostnaðinn við verk-
efnið. Að sögn Ottós mun ríkið
fylgjast náið með framvindu mála
og hefur ýmis vanefndaúrræði.
Verða að treysta fyrirtækjunum
Í helgarblaði 24 stunda er sagt
frá lélegri nettengingu í Húna-
sjóðurinn sig fyrir utan það svæði,
segir Ottó.“
Geta bætt við svæðum seinna
Ottó segir þó mögulegt að sjóð-
urinn komi að uppbyggingu há-
hraðanettenginga á þeim svæðum
sem nú hafa slíka þjónustu, ef for-
sendur breytast.
„Ef við fáum staðfestar upplýs-
ingar frá markaðsaðilum um breytt
markaðsáform, getum við bætt
viðkomandi svæði inn í útboðið.“
Það ætti aðeins að taka nokkra
daga að sögn Ottós, enda hefur
sjóðurinn upplýsingar um hnit
nánast allra bæja og er í góðu sam-
bandi við sveitarstjórnir um allt
land varðandi upplýsingar um bú-
setu og atvinnustarfsemi.
Ekkert hámark á tilboðinu
Litið verður til ýmissa þátta þeg-
ar tilboð fyrirtækja verða metin,
ekki síst hraða við uppbyggingu
kerfisins, gagnaflutningshraða og
tilboðsfjárhæðar, að sögn Ottós.
„Hámarksfjárhæð tilboðs er ekki
tilgreind í útboðinu vegna þess að
möguleg heildarupphæð er ekki
takmörkuð við það fjármagn sem
eftir er í sjóðnum. Eðlilegar kröfur
eru gerðar til hæfis bjóðenda m.t.t.
umfangs verkefnisins. Sá aðili sem
fær samning þarf að leggja fram
bankaábyrgð fyrir verkefndum,
sem er sjálfsögð krafa enda er verið
að fara með almannafé. Það er vilji
stjórnvalda að standa vel að málum
og leggja til það fjármagn sem
þarf,“ segir hann.
Gæðin verða tryggð
Athygli vekur að í útboðinu er
ekki tilgreint hvers konar tækni
óskað er eftir. „Við hvorki þurfum
né megum tilgreina tæknina þar
sem það er í bága við reglur ESB
um sambærileg útboð. Þróun
tæknilausna í fjarskiptum er gríð-
arlega hröð og við treystum bjóð-
endum til að velja þá tækni sem
hentar. Það er þess vegna mögu-
leiki á því að aðilar bjóði blandaða
tækni, t.d. þráðlausan aðgang á
sumum stöðum og aðgang yfir
ljósleiðara, koparlínur eða raf-
magnslínur á öðrum. Tæknin
skiptir okkur í sjálfu sér ekki máli
svo framarlega sem viðkomandi
kerfi uppfyllir a.m.k. þær lág-
markskröfur sem við setjum varð-
andi afköst, gæði og þjónustu,“
segir Ottó.
„Við höfum verið að notast við
reynslu af margs konar útboðum í
tengslum við fjarskipti sem gerð
hafa verið á undanförnum árum. Í
þessu útboði erum við fyrst og
fremst að hugsa um hag íbúanna
með því að tryggja þeim góða
þjónustu. Á hinn bóginn verða
stjórnvöld og íbúar að átta sig á að
kröfur sjóðsins verða að vera á
þeim nótum að fjarskiptafyrirtæk-
in treysti sér til að taka verkefnið að
sér. Við erum að tala um staði sem
standa oft illa gagnvart fjarskiptum
Stefna á hágæða-
samband fyrir alla
 Litið er til gæða þjónustu, hraða uppbyggingar og kostnaðar þegar Fjarskiptasjóður
metur tilboð í uppbyggingu háhraðanettenginga  Vilja tryggja gott samband til 2014
Fjarskipti Ottó V. Winther
➤ Fjallar um uppbyggingu há-hraðanettengingar á 1200
stöðum á landinu.
➤ Ætlast er til þess að einn aðilitaki heildina að sér.
➤ Útboðið gildir til 31. júlí svoað fyrirtæki geti metið hvað
hentar best á hverjum stað.
ÚTBOÐIÐ
Þóra Kristín
Þórsdóttir
thorakristin
@24stundir.is
FRÉTTAVIÐTAL
18 FIMMTUDAGUR 13. MARS 2008 24stundir