Morgunblaðið - 14.03.1973, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 14. MARZ 1973
23
Gísli Halldórsson:
Ein ný íbúð á hvern nýjan
borgara slðustu fimm árin
Lóðum fyrir 2858 íbúðir
úthlutað 1971 og 1972
ÞAÐ kom fram í ræðu Gísla
Halldórssonar (S) á fundi
borgarstjórnar á fimmtudag-
inn, að á síðustu fimm árum
hafa verið fullgerðar 3660
íbúðir í Reykjavík, sem sam-
svarar því, að urn 730 íbiiðir
hafi verið byggðar á ári að
meðaltali. Auk þess sem
byggðar hafa verið um 150
íbúðir fyrir aldraða og ör-
yrkja. A sama tíma og þetta
hefur verið gert hefur fólks-
fjölgunin numið um 3740
manns. Og á árinu í ár munu
verða hafnar framkvæmdir
við mn 1200 íbúðir. Tilefni
umræðnanna um húsnæðis-
málin var tillaga minni hluta
flokkanna um könnun á mögu
leikum til frekari fram
kværnda í íbúðabyggingum.
Adda Bára Sigfúsdóttir (K):
Enginn hefur komizt hjá því að
undanförnu, að verða var við
hinn geigvænlega vanda, sem við
alasir í húsnæðis
málum Reyk-
víkinga. Og
vonandi finna
borgarfulltrú-
ar til þeirr-
ar ábyrgðar
sem á þeim hvíl
ir í þessu sam-
bandi. Við í
minnihlutanum
höfum því flutt tillögu um, að
þessi mál verði tekin til endur-
skoðunar í borgarráði og þá með
sérstöku tilliti til þess stóraukna
vanda sem stafar af náttúruham
íörunum í Vestmannaeyjum, sem
hafa í för með sér, að sjá verð-
ur fjölda Vestmannaeyinga fyr-
ir húsnæði í borginni um lengri
eða skemmri tíma. En húsnæðis-
vandinn kom glögglega í ljós
þegar borgin gat ekki látið fé-
lagsmálaráðuneytinu í téþær60
ibúðir sem hún á að fá i Breið-
holtinu vegna þess, að vandi
þess fólks á vegum Félagsmála
stofnunar borgarinnar, sem þess
ar íbúðir átti að fá var talinn
verri og stærri en fóiksins, sem
hafði orðið að flýja heimili sín.
Og á þetta mat borgarráðs get
ég vissulega fallizt. En eftir út-
hlutun þessara íbúða er enn
óleyst úr málefnum 160 fjöl-
skyldna og nú bætast við a.m.k.
umséknir um 600 íbúðir handa
fólki frá Vestmannaeyjum. Þessi
húsnæðisskortur hefur eins og
allir vita sprengt upp bæði leigu
og kaupverð íbúða. Þetta vanda
mál þarf borgin að leysa með
stórátaki og miklu skiptir
að þar verði unnið skipulega
og aliir mðguleikar bæði í sam-
bandi við fjármögnun og tækni
gjömýttir. Við bendum sérstak-
lega í þessu sambandi á bygg-
ingar verkamannabústaða, sem
eru mjög hagkvæmar fyrir borg-
ina vegna þátttöku ríkisins i
þeim og svo má einnig benda á,
að mjög sennilega mætti fá ein-
hverja fyrirgreiðslu hjá Viðlaga
sjóði, Ég vona svo að þessi til-
laga verði samþykkt og borgar-
ráð taki síðan til óspilltra mál-
anea við lausn vandans.
Björgvin Guðmundsson (A)
ræddi um skort á leiguhúsnæði
ein taldi að þvi færi fjarri að
Vestmannaeyingar hefðu einir
skapað þenn-
an vanda
hann hefði ver-
ið fyrir hendi i
stórum stil. En
aftur á móti
hefði hann kom
ið enn betur
í ' ljós, er ekki
var hægt að
láta lausar þess
ar 60 íbúðir sem Adda Bára drap
á. Björgvin kvaðst gagn-
rýna mjög harðlega sofandahátt’
og aðgerðaleysi borgarstjómar í
húsbyggingamálum.
Steinunn Finnbogadóttir
(SFV) drap á marg itrekaðar
ábendingar minnihlutans í sam-
bandi við húsnæðismál sem allt-
af hefðu verið
látnar sem vind
ur um eyru
þjóta hjá meiri-
hlutanum. Og
kvaðst hún vera
furðu lostin yfir
því andvara-
leysi sem ríkt
hefði í þessum
málum.
Gísli Halldórsson (S): Það er
alveg rétt sem fram hefur kom-
ið í þessum umræðum, að nú er
um nokkurn skort á ibúðum að
i Reykji
og er þa<
fyllilega eðli
legt að þa<
sem þannij
ástatt un
snúi sér m.a. ti
borgarinnar. Éí
einnig fali
izt á, að bygg
ingar verka
mannabústaða eru mjög hag
kvæm lausn fyrir borgina ei
það er aftur á móti ekki rét
að Reykjavík hafi lagt minns
allra sveitarfélaga til þeim
eins og kom fram hér áðan o{
mun ég fjalla nokkuð um þa<
hér á eftir.
Nokkru eftir að ný lög voru
sett um byggingu verkamanna-
bústaða, var sýnt að það yrði
mjög hagkvæm lausn fyrir borg-
arsjóð að byggja að verulegu
leyti, samkvæmt þessum lögum.
Borgarráð ákvað því strax í
árslok 1970 að rita félagsmála-
ráðherra, að óskað væri eftir
því að koma á stjóm fyrir bygg
ingu verkamannabústaða.
A miðju ári 1971 var
svo stjóm verkamannabústaða
skipuð, en jafnframt hafði borg
arstjórn ákveðið að leggja fram
fyrir það ár kr. 200 pr. íbúa til
byggingarsjóðs verkamanna í
þessu skyni.
Eftir að stjómin tók til starfa
samdi hún áætlun um byggingar
framkvæmdir og lagði fyrir
borgarráð haustið 1971, sem
borgarráð samþykkti. Var þar
gert ráð fyrir að hægt væri að
byggja 4000 íbúðir til ársloka
1976.
Var þá miðað við að borgar-
stjóm hækkaði framlag sitt úr
kr. 200 í kr. 300 árið 1972 og
kr. 400 pr. íbúa á árinu 1973.
Eins og borgarfulltrúum er
kunnugt þá hefur þetta verið
gert.
Með þessu framlagi er
nú hægt að byggja um 100 ibúð-
ir árlega
En ég vil minna sérstaklega á
að hér er eingöngu um eignar-
íbúðir að ræða og verður borg-
in þvi ávallt að byggja talsvert
af öðru húsnæði, sem verður til
leigu, bæði fyrir aldraða og þá
efnaminni, sem ekki ráða við
kaup, eða þurfa beinlínis á að-
stoð að halda.
Á þessu sést að borgarstjóm-
in hefur strax frá upphafi gert
sér grein fyrir þvi, að þessi lög
eru mjög hagkvæm fyrir borg-
ina, miðað við annað. Þó vil ég
benda á einn vankant á lögun-
um, sem þarf að lagfæra, þegar
til úthlutunar kemur, en það er,
að tekjumörk þeirra, sem mega
kaupa eru of lág. En þetta á að
vera einfalt að lagfæra við
fyrstu úthlutun.
Þegar byggingaráætlunin var
samin, var ákveðið að bygging-
arframkvæmdir færu af stað á
miðju þessu ári. En ástæðan fyr
ir þvi, að ekki þótti rétt að hefj-
ast handa fyrr, var sú, að Fram-
kvæmdanefnd Byggingaráætl-
ana átti eftir að byggja 735 íbúð
ir þegar lögin um verkamanna-
bústaði voru sett. Sérstök
ákvæði voru í lögunum um að
breyta, eða leggja starfsemi F.B.
niður, ef þætti betur henta að
stjórn verkamannabústaða tæki
við þeim framkvæmdum.
Aðilar urðu sammála um
að rétt og bezt væri, að fram-
kvæmdir við verkamannabústaði
kæmu í kjölfar framkvæmda-
nefndarinnar, og þess vegna var
ákveðið að framkvæmdir hæfust
ekki fyrr en nú í ágústmánuði.
í þessu skyni er nú búið að
skipuleggja hverfi fyrir 308
íbúðir í Seljahverfi. Gatnadeild
borgarinnar vinnur að fram-
kvæmdum á svæðinu og standa
vonir til að þær verði svo langt
komnar á miðju ári að áætlun-
in um byrjunarframkvæmd-
ir geti staðizt.
Á undanförnum árum hefur
borgarsjóður verið þátttakandi
í byggingarframkvæmdum F.B.
í Breiðholti. Þar á borgarsjóð-
ur að fá 250 íbúðir af þeim 1250
er þar verða byggðar. Borgar-
sjóður hefur nú fengið 200 íbúð-
um úthlutað og er nú verið að
flytja i þær 60, sem var síðast
úthlutað.
Miklum fjármunum hefur ver
ið varið til þessara framkvæmda,
þar sem allar þessar íbúð
ir eru leigðar út til þeirra, sem
ekki hafa átt þess kost
að byggja sjálfir eða kaupa.
Á næsta ári mun svo borgin
fá síðustu íbúðimar I þessum
áfanga afhentar, sem verða
sennilega 42 að tölu.
Margt bendir til þess að fram
undan séu mjög örar fram-
kvæmdir í íbúðarhúsabygging-
um. Til marks um það vil ég
benda á eftirfarandi staðreynd-
ir:
Nú þegar hefur verið úthlut-
að lóðum, á si. tveim til þrem
mánuðum fyrir um 600 íbúðir, en
auk þess var búið að gefa F.B.
vilyrði fyrir lóðum undir 314
íbúðir I Fellahverfinu (Breið-
holti III). Þessar íbúðir hafa
þegar verið boðnar út, og bár-
ust tilboð í þær fyrir nokkrum
dögum. Byggingarframkvæmd-
ir hefjast við þær nú í þessum
mánuði.
Þá hefur verið gerð samþykkt
um, eins og áður er getið, að
hafnar verði framkvæmdir við
308 íbúðir á vegum stjórnar
verkamannabú staða.
Það er því sýnt að hafnar
verða framkvæmdir við yfir
1200 íbúðir á þessu ári.
Þegar svona mikil byggingar-
alda fer af stað, er það mikil
nauðsyn að framkvæmdum sé
hraðað og skipulega sé unnið að
byggingunum. Ég tel að nokkur
trygging sé nú fyrir þessu,
vegna þess að mikill hluti af
þessum byggingum er byggður á
vegum stærri aðila en áður, eins
og til dæmis verkamannabústað
irnir, íbúðir á vegum Fram
kvæmdanefndarinnar og svo
hafa byggingameistarar stað-
ið mjög myndarlega að sínum
framkvæmdum að undan-
förnu. Mjög lítið af þessum fram
kvæmdum verður þvi á vegum
þeirra er byggja eina og eina
íbúð, en þá vilja framkvæmdir
oft dragast.
Segja má að á undanförnum
5 árum hafi verið mjög mikil
byggingarstarfsemi, þrátt fyrir
nokkra vöntun á húsnæði nú um
tíma. Sést það bezt á þvi, að um
3660 ibúðir hafa verið fullgerð-
ar á 5 árum, en það er um 730
að meðaltali á ári. Auk
þess hafa svo verið byggðar um
150 íbúðir fyrir aldraða og ör-
yrkja sem ekki hafa verið tekn-
ar á skrá hjá byggingarfulltrúa.
Að jafnaði á ári hverju hafa
því verið byggðar um 760 íbúð-
ir.
Fólksfjölgun hefur orðið á
sama tima í borginni um 3740
manns, samkvæmt þeim tölum er
manntalsskrifstofan gaf upp 1.
des. s.l.
Hefur því verið byggð um ein
íbúð á hvern nýjan borgara á
þessum 5 árum. Það hljóta því
allir að sjá að stöðugt er unn-
ið markvisst að lausn húsnæðis-
vandans og fyrirsjáanlegt er að
þessi þróun heldur áfram þetta
og næsta ár að minnsta kosti,
miðað við lóðaúthlutun og þá
grósku, sem er í allri bygging-
arstarfsemi nú,
Það hlýtur því að vera
skammt undan að þessi mál leys
ist til frambúðar.
Auðvitað er það rétt að gefa
þar þvi sérstaka ástandi gaum,
sem nú rikir í borginni vegna
Vestmannaeyinganna. En all-
ir vona, að hér sé aðeins um
bráðabirgðaástand að ræða. Ef
ástandið mun hins vegar versna
er ég sannfærður um, að borg-
arráð mun taka á þessu máli
með stórhug og ekki trúi ég því
að borgarstjórn mundi láta sinn
hlut eftir liggja. Nú síðustu dag
ana hefur þó verið nokkur
ástæða til bjartsýni vegna þess
hversu dregið hefur úr gösinu,
og nú fyrir nokkrum dögum
mátti lesa í blöðum að í næstu
viku yrði hafizt handa við að
moka og hreinsa til í bænum.
Ég legg svo til að tillögu vinstri
flokkanna verði vísað til borg-
arráðs.
Sigurjón Pétursson (K): Ég
dáist að bjartsýni Gísla á að
þessi vandi sé að leysast, en get
því miður ekki sagt, að ég sé
honum ssim-
mála. Til
þess er alltof
oft búið að
segja, að hús-
næðisvandræð-
in séu rétt að
leysast og allt-
af hefur það
verið rangt.
Það er skylda
Dorgarinnar að leysa úr vanda
þeirra, sem ekki geta það sjálf-
ir og það verður ekki gert nema
með stórkostlega auknum bygg-
ingum á vegum hennar sjálfrar.
Kristján Benediktsson (F)
kvað tillögu þeirra vinstri
manna mjög hóflega. Það gæfist
og oft vél,
að borgarráð
fjallaði um mál
á frumstigi
þeirra. En það
væri eftir sem
áður jafn ljóst
að borgin yrði
að eignast
miklu fleiri
leiguíbúðir.
Guðmundur G. Þórarinsson
(F) sagði að ástandið á húsnæð-
ismarkaðinum
væri mjög
slæmt, hátt
verðlag og lítið
framboð. En
eitt af því
helzta sem
borgin gæti
gert til þess
að bæta þetta
væri að hafa
alltaf nóg af lóðum til úthlutun-
ar.
Gísli Halldórsson (S): Ég
harma órökstuddar fullyrðingar
um dugleysi borgarinnar i bygg-
ingamálum og vart ætti að þurfa
að deila um grósku í húsbygg-
ingum þegar byggð hefur verið
íbúð á hvern nýjan einstakling
síðustu fimm ár. Og á síðustu
tveim árum hefur verið úthlut-
að 2858 lóðum i borginni sem
skiptast þannig:
1971:
Raðhús 120 íbúðir
Einbýlishús 47 íbúðir
Fjölbýlishús 87 íbúðir
1972: i
Raðhús 107 íbúðir
Einbýlishús 41 ibúð
Fjölbýlishús 975 íbúðir
Gerðishús 70 ibúðir
Og til Framkvæmdanefnd-
ar Byggingaráætlana 314 og
verkamannabústaða 308.
Adda Bára Sigfúsdóttir (K)
sagði að það sem gert hefði ver-
ið áður leysti alls ekki þann
stóra vanda, sem nú blasti við.
En kvaðst vona og leggja
áherzlu á, að tillagan fengi góða
meðferð í borgarráði.
Albert Guðmundsson (S): Ég
get fallizt á margt í þessari til-
lögu og tel alls ekki hættulegt
að vísa henni til borgarráðs. Qg
öllum er það vel
ljóst að ef Vest
mannaeyingar
munu ilendast í
borginni þarf
að endurskoða
fjölmargt. Það
er heldur ekk-
ert ágreinings-
efni að rétt er
að athuga allar
leiðir til fjármögnunar á bygg-
ingum borgarinnar. Það kæmi
Því vel til athugunar í þvi sam-
bandi að bjóða þeim, sem búa i
leiguhúsnæði hjá borginni
að kaupa það með þeim kjörum
sem hver og einn ræður við og
vaxtagreiðslur í algeru lág-
marki ef þeir kæra sig um og
treysta sér til og nota það fé
síðan til áframhaldandi uppbygg
ingar. Þannig væri þessu fólld
einnig gefið færi á því, að verða
að óháðari einstaklingum. Alls
ekki vil ég þó, að þessar ibúð-
ir verði teknar af fólkinu held-
ur aðeins að þessi möguleiki
verði fyrir hendi.
Kristján Benediktsson (F):
Ég beini þeirri spurningu tO
Alberts Guðmundssonar hvort
þetta sé tillaga Sjálfstæðis-
flokksins eða hans sjálfs?
Albert Guðmundsson (S):
Enn er þetta hvorki tU-
laga Sjálfstæðisflokksins né
mín en hún getur orðið annað
hvort.
Björgvin Guðmundsson (A)
kvaðst vera mjög hissa á þeirri
afstöðu manna, að það va»ri eim-
hver skömm að búa í leigu-
húsnæði. Erlendis væri þessu yf
irleitt á allt annan veg farið.
Tillögunni var síðan vísað tU
borgarráðs með atkvæðum aJlra
borgarfulltrúa.