Morgunblaðið - 14.03.1973, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ, Mffi'vúia;. .auR-14. MARZ 1973
Sigurbjörn Sveinsson stud. med.:
■ ■
Orfáir punktar
um ofurstirnið
af samningafandinum hér í
Reykjavík, Einar utanri' ;is"áð-
herra og Lúðvík og hittu fyrir
fréttamenn sem tóku að spyrja
Einar. LúSvík sagði Einari þá
að þegja með þeim hætti, að
hann greip fram i fyrir honum
og hélt síðan orðfr.u. Þetta
hefði alls staðar þótt rosafrétt
í blaðfrjálsum löndum og það
var síður en svo að Morgun-
blaðið gerði mikið veður út af
henni móts við það sem annars
staðar hefði verið gert, og ekki
heldur því sem á eftir fór, sem
einnig hefði alls staðar i hinum
vestræna heimi þótt tíðindum
sæta og kostað ráðherrana
embættin, að ráðherramir
reyndu að kúga blaðið til að
þegja, með þvi að hóta því
fréttabanni, ef það birti fram-
vegis aðrar fréttir en þeim lik-
aði. Það vita allir, að þessi ger
ræðistilraun var runnin undan
rif jum Lúðviks.
Morgunblaðið sagði líka á
sinn hlutlausa hátt frá því, þeg
ar forsætisráðherra hafði lýst
því yfir, að ekkert yrði látið
uppi um samningaviðræður af
fundi fyrr en utanrikis-
ráðherra kæmi heim frá Banda
rikjunum, en sjávarútvegsráð-
herra hafði þau fyrirmæli að
engu og kallaði saman frétta-
menn og rakti fyrir þeim einka
skoðun sína.
Morgimblaðið sagði lika hlut
laust frá rimmunni innan
stjómarinnar um það, hvort
farin skyldi uppbótaleiðin með
öllu þvi ógleymda svindii-
braski sjávarútvegsráðherrans
sem því fylgdi í fyrri vinstri
stjóminni eða gengið fellt.
Lúðvik hefur margjátað sjálf-
ur að um ósamkomulag hafi
verið að ræða.
' Morgunblaðið sagði líka al-
veg hlutlaust frá eldfrumvarp
inu, þar sem ráðherrar „alþýð
unnar“, Lúðvik og Magnús
Kjartansson, eins og Magnús
hefur nýverið játað af sinni al-
kunnu óskammfeilni, ætluðu að
greiða úr fjármálaöngþveiti
stjómarinnar með því að sækja
fé í vasa alþýðumanna í skjóli
hörmunganna í Vestmannaeyj-
um með kauplækkun, kaup
bindingu, vísitöluskerðingu og
verkfallsbanni. Nokkrir ráð-
herranna, sem ekki voru útaf
eins miklir „vinir alþýðunnar",
og tveir þeir fyrmefndu, guggn
uðu fyrir stjómarandstöðun-ni
og féllu frá frumvarpsflutningn
um þvert gegn vilja Magnús-
ar og Lúðviks.
Það var ekki Morgunblaðið
heldur brezk blöð, sem köll
uðu Magnús Torfa „surpirse
choice" á samningafundunum
hér i Reykjavík. Hvaða erindi
átti menntamálaráðherra á
þennan fund um landhelgismál
ið, spurðu blöðin, að ekki sé
nú nefnt, það sem einn reynd-
asti maður utanríkisþjónust-
unnar, taldi einsdæmi, að þrír
ráðherrar komi á vettvang til
að ræða við aðstoðarutanríkis-
ráðherra annars ríkis. Jú, út-
lendingamir fundu skýringuna
alveg af sjálfsdáðum. Ljúf-
mennið Magnús Torfi var flutt
ur i sofum ofan úr stjómar-
ráði og festur upp sem stuð-
púði milli þeirra Einars og Lúð
víks við samningaborðið. Var
hægt að auglýsa betur fyrir
umheiminum, hvernig háttað
væri um samkomulag innan Is-
lenzku ríkisstjórnarinnar?
Morgunblaðlð hefur sannar-
lega ekki búið til ósamkomulag
ið innan ríklsstjómarlnnar, að-
eins ságt frá þvl.
Þetta ósamkomulag varð
strax á fyrsta degi stjórnarsam
starfsins lýðum ljóst, þegar ráð
herrarnir komu fram I íjðl-
miðltmi og túlkuðu stjórnar-
sáttmálann hver með sínum
hætrti. Og lengi vel gekk það
svo, að þeir létu hver og einn
rigná' yfir landslýð lelðrétting
um við ummæli sin til að sam-
ræming fenglst á túlkuninnl.
Þetta lánaðlst ekkl, og endaði
með því að þetr urðu bara reið
lr og svðmðu skætin-gl, ef þeir
voru minntlr á stjómarsáttmál
ann. „MorgunblaðslygIn,' um
þetta atriði á eftir að sýna slg,
þegar að uppgjörinu kemur
milii þessara flökka.
Það er meira en um ósam-
komulag um stefnumál sé að
ræða, það rikir hréin óvild
milli ráðherranna og stjórnin
er óvirk af þeim sökum, þó að
henni dytti nú einhvern tim-
ann eitthvað nýtilegt i hug.
Morgunblaðið hefur borið
gæfu til þess, samkvæmt vott-
orði Lúðvíks, að vera sá speg-
ill, sem hann þarf ekki annað
en lita í til að sjá sjálfan sig.
Blaðið á hins vegar ekki sök á
þeirri mynd, sem við hónum
blasir. Lúðvík er ekki lengur
sléttur og áferðargóður í fram-
an og engin pólitísk „andlits-
lyfting", hvorki hans sjálfs né
samherjanna megnar að bæta
hér um oftar né framar. Lúð-
vík er ljós þessi staðreynd,
þess vegna kveinkar hann sér.
Hann sér eins og aðrir mynd-
ina i Morgunblaðinu af rúnum
ristum bragðaref, sem getur
ekki lengur endurnýjazt I for-
herðingunni.
Fyrir 15 árum pakkaði hann
vígreifur niður í tösku sína
sviknum kosningaloforðum
þess tíma og hvarf úr stjórnar
ráðinu keikur, sporléttur og
forhertari en nokkru sinni
fyrr. Hann átti þá mikinn tíma
framundan til nýrra loforða
— og nýrra vanefnda.
Nú er tíminn hlaupinn og
hann veit, að hann á ekki aft-
urkvæmt í stjórnarráðið, þeg-
ar hann nú hrökklast þaðan
með tösku sína miklu fyllri en
í hið fyrra skiptið af sviknum
loforðum.
Hann lofaði að bæta kjör
sjómanna — það efndi hann
þannig að hann sótti fé í þeirra
eigin sjóð, verðjöfnunarsjóð,
og lét þá þannig standa sjálfa
undir sínum eigin kjarabótum,
meðan allur annar landslýður
fékk kjör sin bætt á kostnað
þjóðfélagsins í heild. Síðar
svaraði hann svo kröfum sjó-
manna með því að binda skip
þeirra og halda þeim í verk-
falli og hóta þeim gerðardómi.
Enginn maður talaði fjálgleg
ar um „íhaldsúrræðið glæp-
samlega" gengisfellingu, en
Lúðvik Jósepsson og enginnlof
aði ákafar að til sliks skyldi
aldrei gripið undir vinstri
stjórn. Hann hefur nú á hálfu
öðru ári staðið að þremur geng
isfellingum í mesta góðæri til
lands og sjávar sem þjóðin hef
ur lifað.
Hann lofaði kjósendum sín
um með minnisverðum sann-
færingarkrafti að flæma burtu
varnarliðið. Það er nú hálfnað
kjörtímabilið og það eina, sem
gerzt hefur í þá veru, er að
varnarliðið hefur lengt flug-
brautir sínar og hreiðrað eitt-
hvað betur um sig en áður
var.
Ótalið er það loforð, sem
veldur mestum taugaæsingi
hins aldna stjórnmálamanns.
Hann lofaði að friða snarlega
fiskimiðin fyrir ágangi er-
lendra togara og valdi til þess
vitlausustu leiðina af þremur,
sem um var að ræða. Sú stað-
reynd blasir nú við honum, að
erlendir togarar hafa aldrei
verið fleiri á miðunum en einm
itt nú og heildaraflamagn
þeirra í hámarki og rányrkja
þeirra aldrei hættulegri ís-
lenzka þorskstofninum, þar
sem þeir drepa nú ein-
vörðungu smáfisk eftirlitslaust
um vörpubúnað. Hins vegar
tókst Lúðvíki að friða fisk-
stofnana fyrir ágangi íslenzku
togaranna með því að binda þá
við bryggjur.
Það er vonandi að maðurinn
Lúðvík Jósepsson eigi langt lif
fyrir höndinn og verði allra
karla elztur og njóti friðsællar
elli austur í heimabyggð sinni,
Norðfirði, en það er áreiðan-
lega óhætt að fara að efna í
kransinn á dys lýðskrumarans
Lúðviks Jósepssonar. Hann er
nú að ganga síðasta spölinn
að þeirri stjórnmálagryfju sem
hann hefur sjálfur grafið sér
og þar sem hann dysjast i
skæðadrífu svikinna kosninga
loíorða.
I. Allt frá því, er söngleik-
urinn Jesús Kristur ofurstirni
kom út á hljómskífu fyrir
nokkrum árum, hafa umræður
um hann verið líflegar. Eins og
vænta má, eru skoðanir skipt-
ar um leikinn og ýmsum sjón-
armiðum verið á loft haldið.
Hér er á ferðinni „rock-
opera", og er efni hennar feng-
ið úr guðspjöllunum. Um þetta
þarf ekki að deila, en hitt sýn-
ist ýmsum, að höfundarnir fari
all frjálslega með frásagn-
ir Biblíunnar og að vart sé
hægt að nefna kristindóm
í sömu andránni og söngleik
þennan.
Nú, þegar hann hefur verið
tekinn til sýninga hér á landi
er ekki úr vegi að draga fram
nokkur atriði þessu viðvíkj
andi.
n. Jesús og Jtulas: Flestir
munu sammála um það, að
Jesús Kristur er ekki aðalper-
sóna þessa söngleiks held-
ur Júdas. Hann hefur leikinn
og endar hann, og athygli
áheyrandans er frekar beint að
honum en Jesú. Frá höf-
undanna hendi er Júdas raun-
veruleg persóna, sem varpar
skugga á Jesúm. Af leiknum
má ráða, að Júdas sé drifkraft
urinn í starfi Jesú og okkui
dettur helzt í hug byitingar-
maður nútímans.
1 upphafi leiksins gerir Júd-
as nokkra grein fyrir sér og
Jesú. Hann lítur svo á, að
Jesús hefji starf sitt sem mað-
ur og ali ekki í brjósti sér nein
ar guðshugmyndir um sjálfan
sig. En nú hefur hins vegar
guðmóður lýðsins hrifið hann
með sér, og hann ánetjast skoð
unum þeirra, að hann sé Messí-
as. Honum finnst þetta hlut
skipti Jesú ömurlegt. Þar sem
persóna Júdasar er mjög ljós
allan leikinn í gegn, hlýtur at-
hygli okkar að beinast að orð-
um hans. Jesús var aðeins mað-
ur en ekki Messías. Hann vai
stækur trúmaður, sem notfærði
sér Messíasarhugmyndir lýðs-
ins.
Svik Júdasar við Jesúm stafa
ekki af eigingirni hins fyrr-
nefnda. Hann neitar að taka við
blóðpeningunum og hugsar
ekki um örlög sín. Það
er örþrifaráð hans að fara til
æðstaprestsins, þar sem
hann lítur svo á, að Jesús hafi
misst tökin á atburðarásinni.
Þessi Júdas er hvergi sjáan-
legur I Bibliunni. Þar kemur
greinilega fram, að það eru silf
urpeningarnir, sem freista
hans, er hann svikur Jesú.
„Hvað viljið þér gefa mér tU
þess, að ég framselji yður
hann?" (Matth. 26:15). Hvergi
er nokkur stafur um það, að
Júdas hafi einn skilið hlutverk
Jesú og Biblían er í rauninni
mjög fáorð um hann. Júdas
söngleiksins, er því hugarsmíð
höfundanna einna og á sér
enga stoð i Biblíunni.
III. Jesús og María Magda-
lena: Mjög frjálslega fara höf-
undarnir með persónu Mariu
Magdalenu. Um hana má segja
það sama og Júdas, að
lítil tengsl eru miUi hennar og
þeirrar Maríu Magdalenu, sem
sagt er frá I guðspjöllunum.
Segja má, að María þessi sé
nokkurs konar samsuða þeirra
kvenna, sem Jesús hafði sam-
skipti við og tóku þátt I lífi
hans og þjáningu. Til dæmis má
nefna, að það er ekki María
Magdalena, sem smyr Jesúm,
eins og á sér stað I
leiknum, heldur Marla syst-
ir þeirra Mörtu og Laz-
arusar i Betaníu (Jóh. 12).
Það má til sanns vegar færa,
að slík meðferð er hagnýt við
samningu söngleiks, en er ákaf
lega villandi og Ieiðir til rangra
ályktana um samband Jesú og
Maríu Magdalenu. 1 guðspjöll-
unum er hvergi að finna
atriði, sem benda til eins ná-
ins sambands Jesú við Maríu
Magdalenu og söngleikurinn
gefur til kynna, þar sem at-
burðir hans eru þar tengdir
fleiri konum en Maríu Magda-
lenu einni.
IV. Jesús: Þegar við höfum
komizt að ofangreindum niður-
stöðum um Júdas og Maríu, má
búast við, að fjölmargt í per-
sónu Jesú sé á einn eða annan
hátt brenglað. Kemur það
líka á daginn.
sig rita söngleik biblíulegan að
efni, komast hjá að taka til
greina vitnisburð þann um
Jesúm, sem á Biblíima er rit-
aður. Má þar bæði nefna orð
Það veldur manni furðu,
hvernig höfundamir, sem telja
hans sjálfs og einnig læri-
sveina hans. Svo er helzt að
sjá, að höfundamir forðist með
vilja að taka mið af Biblíunni
í þessu efni. Söngleikur-
inn greinir 1 engu rétt um,
hver Jesús sé, hlutverk hans
og þýðingu þjáninga hans og
dauða fyrir mannkyn allt. Við
mætum hér aðeins dauðlegum
manni. Hann er í vafa um hlut-
verk sitt og markmið lífs síns.
Hann er viljalítil persóna með
fagrar hugsjónir, en berst með
straumnum og verður að lokum
fómarlamb pólitískra átaka.
Ef við kristnir menn byggð-
um líf okkar á starfi og orð-
um slíks manns, væri til litils
að vinna. En reyndin er önnur.
Sá Jesús, sem Biblian fjallar
um, er af allt öðrum toga spunn
inn. Biblían er berorð um það,
hver Jesús er: „Konan segir við
hann: Ég veit að Messias kem-
ur, sem kallast Kristur; þegar
hann kemur mun hann kunn-
gjöra oss allt. Jesiis segir við
hana: Ég er hann, ég, sem við
þig tala.“ (Jóh. 4:25—26.) Þetta
eru orð Jesú sjálfs. Og Símon
Pétur vitnar einnig um hann,
er hann segir: „Þú ert Kristur
sonur hins lifanda Guðs."
(Matt. 16:16.) Jesús vissi einn
ig fullvel, hvað fyrir hann átti
að bera. Svo segir í Mattheus-
arguðspjalli 17:22—23: „Jesús
sagði við þá: Manns-sonurinn
á framseldur að verða i manna
hendur. Og þeir mimu lifláta
hann og á þriðja degi mun
liann upp rísa.“
Og hver er svo tilgangur-
inn? Um hann er Jesús viss
þvert ofan i það, sem söngleik-
urinn boðar. Jesús segir:
„Manns-sonurinn er ekki kom-
inn til þess að láta þjóna sér,
heldur til þess að þjóna og til
þess að gefa líf sitt til lausnar-
gjalds fyrir marga." (Matt.
20:28.) Og sterk eru þau orð
Jesú, er hann vitnar í löngu
liðinn atburð i ísraelssögunni
og segir: „Éins og Móse hóf
upp höggorminn á eyðimörk-
inni, þannig á manns-sonurinn
að verða upphafinn, til þess að
hver, sem trúir, hafi í samfé-
Iaginu við hann eilíft Iíf.“ (Jóh.
3:14—15.) Þessar fáu tilvitn-
anir sýna okkur vonandi,
að Jesús Kristur sonur Guðs á
enga samleið með ofurstiminu.
Ekki verður hjá þvi komizt
að fjalla lítillega um þann þátt
leiksins, sem varðar þjáningu^
Framh. á bls. 20
Atriði úr Superstar.