Morgunblaðið - 14.03.1973, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVTKUÐAGUR 14. MARZ 1973
Matthías Á Mathiesen;
Rofar til í hitaveitumálum
á höfuðborgarsvæðinu
Ráðherra afgreiðir loks gjaidskrá Hitaveitu Reykjavíkur
FRÉTTIR
I STUTTU MÁLI
AIÞinGI
GJALDSKRÁRNEFND ríkis-
stjórnarinnar hefur ákveðið að
heimila 20% hækkun á gjöldum
Hitaveitu Reykjavíkur. Þessar
upplýsingar kotnu fram í svör-
um Magnúsar Kjartanssonar við
fyrirspurnum Matthiasar Á. Mat
hiesen um hvort ríkisstjórnin
hygðist veita bæjarstjórn Hafn-
arfjarðar umbeðna heimild um
rekstur hitaveitu. Þá spurði
Matthías ennfremur um hvort
ríkisstjórnin hygðist beita áhrif
um sínum til þess, að samningar
gætu tekizt milii sveitarfélag-
anna i nágrenni Reykjavíkur og
Hitaveitu Reykjavíkur um hita-
veituþjónustu, og hvort ríkis-
stjórnin hygðist að öðrum kosti
veita þessum sveitarfélögum fyr
irgreiðslu til sérstakra hitaveitu
framkvæmda, hverju fyrir sig.
Við umræðurnar sagði Geir
Hallgrímsson, að hinni 25 þúsund
manna byggð á höfuðborgarsvæð
inu utan Reykjavíkur yrðu spar-
aðar 100 milljónir á ári, ef hún
fengi hitaveitu. Sagðist hann
telja, að ríkisstjórnin hefði, með
afgreiðslu sinni á gjaldskrármál
um Hitaveitu Reykjavíkur frest
að því um eitt ár, að þetta hag-
ræði til handa íbúum á höfuð-
borgarsvæðinu hefði komizt á.
Matthías Á. Mathiesen
Matthías Á. Mathiesen: — 1
byggðarlögunuim í nágrenni
Reykjavíkur hefur verið mikill á
hugi á að hagnýta sér jarðvarma
á líkan hátt og Reykjavíkurborg
hefur gert. Því miður hefur ekki
tekizt að koma málum þannig
fyrir, þannig hafa athuganir og
rannsóknir í Hafnarfirði sýnt, að
oí langt og ópraktískt er taiið, að
ráðast í framkvæmdir á þeim
grundvelli, sem ætlað hafði ver-
ið. Nú virðist hins vegar rofa til,
þar sem Hitaveita Reykjavikur
hefur með borunum og rannsókn
um fengið meira vatnsmagn, en
gert hafði verið ráð fyrir, og því
útl'.t fyrir, að hún geti tekið að
sér upphitun húsa á öllu höfuð-
borgarsvæðinu. Af þessum sök-
um hef ég borið fram þær fyrir-
spurnir er að framan greindi.
Magnús Kjartansson
Magnús Kjartansson orkumála
ráðherra: Hafnarfjarðarkaupstað
ur hefur talið sig hafa þá heimild,
sem um er spurt, og vísa ég í því
sambandi til samningsuppkasts
milli Hafnarfjarðar og Reykjavík
urborgar, þar sem Hafnarfjörður
afsalar sér e'nkaleyfi sínu til hita
veitu. Ráðuneytið telur enga
ástæðu til að vefengja eða and-
mæla, að kaupstaðurinn hafi
þessa heimiid. Hvað síðari liðinn
snertir hefur staðið yfir samnings
gerð milli sveitarfélaganna um
sameiginiega hitaveitu, og ef
þeir samningar takast er ekkert
til fyrirstöðu af hálfu ráðuneytis
ins. Það varð hlé á þessum samn
ingum vegna þegs að Hitaveita
Reykjavíkur taldi að lausn á
verðlagsmálum hennar væri for
senda þess, að hún gæti gengið
til slikra samninga. Þrjár um-
sóknir hafa verið sendar um
gjaldskrármál Hitaveitunnar. —
Sótt var fyrst um 13% hækkun
miðað við 1. janúar. í desember
var sótt um 17,9% hækkun og
nú síðast í febrúar var sótt um
29,6% hækkun frá 1. marz, sem
samsvarar 25% hækkun á árs
grundvelli. Þessar umsóknir
voru sendar hagrannsóknadeild
Framkvæmdastofnunarinnar og
taidi hún, að 20% hækkun myndi
nægja 11 að tryggja 7% arðsemi
Hitavéitunnar. Því hefur gjald-
skrárnefnd ríkisstjórnarinnar nú
samþykkt 20% hækkun til Hita-
veitunnar.
Matthías Á. Mathiesen: Ég geri
ráð fyrir að beiðni Hafnarfjarðar
bæjar um leyfi sé sprottið af við
ræðum fulltrúa kaupstaðarins
við ráðherrann fyrir nokkru, þar
sem hann taldi jafnvel vafa leika
á því að Hafnarfjarðarbær hefði
tilskilin réttindi eða ekki. En mér
þykir vænt um að ráðherrann
staðfestir, að leyfin séu fyrir
hendi. Mér virtist ráðherrann líta
svo á, að með þeirri hækkun,
sem mú er fenigún til handa Hita-
veitunni, sé ekki lengur neitt þvi
til fyrirstöðu, að samningar henn
ar við nágrannasveitarféiögin
geti tekizt. Ef svo færi, að samn
ingar tækjust ekki, og t.d. Hafn
arfjarðarbær teldi réttara að
hefja hitaveituframkvæmdir og
fá vatn frá Álftanesi, þá myndu
sveitarfélögin að sjálfsögðu
þurfa á töluverðri fyrirgreiðslu
að halda.
Ég skildi ræðu ráðherrans svo,
að á meðan ekki væri úr því skor
A hvort samningar þessir tækj-
ust, þá teldi hann ekki ástæðu til
Geir Hallgrímsson
að taka afstöðu til síðara atriðis
ins, sem ég spurði hann um.
Steingrímur Hermannsson fagn
aði að þessu mikilvæga máli væri
hreyft. Sagði þingmaðurinn að
olía færi hækkandi í verði, og
jafnvel væri orðin á henni skort-
ur, og því væri nauðsynlegt fyrir
íslendinga að notfæra sér þessi
auðæfi. Sagðist þingmaðurinn þó
efast um þá stefnu, að fela Hita
veitu Reykjavikurborgar þessa
þjónustu.
Geir Hallgrimsson: Beiðni Hita
veitu Reykjavikur um gjaldskrár
hækkanir byggjast á skilyrði,
sem Alþjóðabankinn setti Hita-
veitunni þegar árið 1961 um 7%
arðgjöf í rekstri hennar. Það er
jafnframt nauðsynlegt fyrir Hita
veituna sjálfa að hafa þessa arð
gjöf, ef hún á að vera þess um-
komin að leggja hitaveitu jaifn-
óðum í ný hverfi borgarinnar. •—-
Loks er þetta skilyrði þess, að
Hitaveitan geti gengið til samn-
inga við nágrannasveitarfélögin.
Þetta er sem sagt hagsmunamál
aiira sveitarfélaganna á höfuð-
borgarsvæðinu, og þetta er hags-
munamál alþjóðar, þvi í þessu
felst mikill gjaldeyrisspamaður.
Taldð er, að hvert heimili spari
helming hitakostnaðar við að fá
tengsl við Hitaveitu Reykjavíkur,
eftir 20% hækkunina. 25 þúsund
manna byggð á höfuðborgarsvæð
inu utan Reykjavíkur sparar 100
milljónir á ári með hitaveitu. Ég
hygg, að ríkisstjórnin hafi, með
afgreiðslu sinni á gjaldskrármál
um Hitaveitu Reykjavikur frest
að því um e'tt ár, að þetta hag
ræði til handa íbúum höfuðborg
arsvæðisins hafi komizt á. Og
það er eitt dæmi um, hvernig ó-
raunhæf verðlagshöft verða til
þess að koma á vöruskorti og
gera það að verkuim, að fólk fær
ekki þó þjónustu, sem þvi væri
nauðsynlegt á hverjum tíma. 1
Stefán Gunnlaugsson fagnaði
jákvæðum undirtektum ráðherr-
ans, og sagði að aðstöðumunur
milli Reykvikinga og nágranna-
sveitarfélaganna í þessum efnum
væri staðreynd.
Magnús Kjartansson orkumála
ráðherra mótmælti því að ríkis-
stjórnin hefði orðið til að tefja
framgang málsins, og sagði ráð-
herrann að það hefði verið hita-
veitan sjálf, sem stöðvaði samn-
ingana.
Geir Hallgrímsson ítrekaði, að
neitanir rikisstjórnarinnar um
raunhæfa gjaldskrá fyrir Hita-
veitu Reykjavíkur hefði orðið til
þess að tefja framkvæmd samn-
ingsins við Kópavog og draga á
langinn undirritun og frágang á
samn ngi við Hafnarf jarðarbæ.
SJÁLFVIRK RADÍÓDUFL
I SKIPUM
Jónas Árnason spurði. sam-
gönguráðherra hvað liði fram
kvæmd þingsályktunartillögu
um að koma sjálfvirkum
radíóduflum fyrir í islenzk-
um skipum.
Hannibal Valilimarsson las
upp athugasemdir ýmissa fé-
lagssamtaka sem hagsmuna
hafa að gæta í þessu sam
bandi. Sagði hann hafa kom-
ið fnam að kosifcmaður við fraim
kvæmd þessarar þingsálykt-
unar væri frá 180 milljónir
upp í 400 milljónir og hefði
ríkisstjórnin orðið sammála
um, að ekki væri hægt að
leggja þennan kostnað á út-
gerðarmenn eins og málin
stæðu.
Pétur Sigurðsson sagðist
furða sig á þessum orðum
ráðherrans er hann segði að
hann og aðrir ráðherrar
hefðu orðið sammála um að
framkvæma ekki þingsálykt-
unartillögu sem Alþingi hefði
samþykkt.
Jónas Árnason tók undi •
orð Péturs og sagði slíka yf-
irlýsingu hneyksli, og hann
tæki þetta enn nær sér en
Pétur þar sem hann væri
stuðningsmaður ríkisstjórnar-
innar.
BYGGING
LEIGUHÚSNÆÐIS
Steingrímiir IIern<'!n'i‘s<ín
spurði hvað liði framkvæmd
þingsályktunar um byggingu
leiguhúsnæðis, og þá sérstak
lega um athugun á þörf fyr-
ir leiguhúsnæði og undirbún-
inig frumvarps um byggingu
leiguhúsnæðis.
1 svari Hannibals Valdi-
márssonar samgöngumálaráð
herra kom fram, að hann
hefði falið Húsnæðismálastofn
uninni að kanna þörf fyrir
leiguhúsnæði. Hefði stofnun-
in sent út spunningalista til
84 aðila, og hefðu 47 aðilar
svarað. Samkvæmt þessum
svörum væri ætlað að nú
væri þörf fyrir um 700 leigu-
ibúðir allt árið i landinu.
JAFNRÉTTI ÞEGNANNA
Svava Jakobsdóttir spurðist
fyrir uim hvað liði firamikvæmd
þingsályktunartillögu frá 5.
apríl 1971 um rannsókn á jafn
rétti þegnanna í íslenzku
þjóðfélagi.
í svari Hannibals Valdimars
sonar félagsmálaráðherra
kom fram, að hann hafði fal
ið námsbraut í þjóðfélags-
fræðum við Háskóla Islands
að annast þessa rannsókn.
Hefði stúlku, nemanda við
deildina, verið falið að vinna
að þessari rannsókn sam-
kvæmt leiðbeinimiguim lieiktoira
við námsgreinina, og væri hún
vel á veg komin, og mætti
búast við niðurstöðum fyrir
næsta haust.
ÖFLUN SKELJASANDS
TIL ÁBURÐAR
Vilhjálmur Hjálmarsson
spurðist fyriir um hvað liði
framkvæmd ályikitunair Alþimg
is frá 8. febrúar 1972 uun ötfl-
un Skeljasamds til áburðar. —
HiaJildór E. Sigurðssom svaraði
því til að Sementsverksmiðja
ríkisims hefði uiradainfarin ár
haft é boðstólum ábuirðarkaJk
og væri ekki viitað að bærndur
hafðu átt vandikvæði m'eð að
útvegia sér það. Ef eftirspurn
myndi aiukast eftir kalkinu
kæmi til álita að atflia þesis við-
ar en frá Akrainiesi, en til þess
hefði ann etkki þurft að koma,
HVAÐ LÍÐUR
TÆKNISKÓLA ÍSLANDS?
Lárus Jónsson spurði
menintaimálaráðharra eftirfiar-
andi spurniiniga: 1 fynsta fagi:
Hvað líður fráimlkvæmid bráða
bingðaákvæðis laga nr. 66 firá
29. mat 1972 um könniun á
að komia á fot Tæknihásikóla
fsiands og velja honum stað á
Akureyri ? Og í öðru lagi:
Hversu mi’kið landrými og að-
stöðu þyrti að gera ráð fyrir
í aðailskipulagi fyrir slikan
skóia á Akureyri, em nú er
urnnið þar aö gorð slíks skipu-
lags, sem gildia skal nœstu
20 ár.
1 svari mefnntamá'lairáðherra
Magniísar Torfa Ólafssonar
kom fram að 16. febrúar sl.
skipaði hann nefind til að a-nn
ast um þetlta vertoefini og þó
eimikum að meta, hvort sam-
eima ætti Tækmiisikófatnin og
Verkfræðideiid Háslkóla ís-
lands og stotfna Tækniháskóla
innan vébanda Háskóíla fs-
iands, og hvort stotfna skyldi
tækn.askóla.
Gísli Guðmundsson vakti
athygli á því, að í neifind
þei-rri, sem ráðherrann hefði
skipa-ð væri en-ginn Ak-ur-
eyringur eða Norðanmaður.
SKUTTOGARASMÍÐ
Á SPÁNI
Lárus Jónsson spurðist fyr-
ir um hve há-ar kröfu-r ákipa-
smáðastöðva á Spáni væru um-
fraim upphatfle-gt umsamið
verð togarann.a, s-em þar eru
smíðaðir. Þá spurði hann
hvert væri endian-l-egt sm-íða
verð hvers skips, ef að kröf-
unum yrði gengið og að lok-
um spurði hanin um hve hát-t
tilboð Slippstöðvairinnar á Ak-
ureyri í am-iði hliðstæðra slkipa
hefði verið rei-knað á núgild-
a-ndi verði.
í svari Halldórs E. Sigurðs-
sonar kom fram, að spænska
skip-asmíðiaistöðin hefði skrií-
að fjármálaráðuneytin-u bréf
og sagt að 150 milljón króna
halli hefði orðið á smíði fyratu
4ra togaranna og erfiðleikar
væru á fjármögnun fyrir tvo
síðari togairann-a. Hefði stöðin
orð-að að íslenzka ríkið greiddi
75 míiiljónir króna atf þessum
balla, en að því hefði eikíki ver
ið gengið. Þá hefði einnig ver-
ið orðað að síðari togairairnir
tveir hækkuðu um 12 milljón-
ir hvor um sig. Ekkí hefði
kornið til álita að fallast á
beiðini skipasmíðiastöðv'arinnar
og þess kra fizt, að togianairnif
yrðu afhenitir samkvæimt gerð
uirn samningum. Verð fyirri
togairanina væri 204 milljórar,
en verð hinna tveggja væri
250—260 mil'ljóniiir hvors. Þá
sagði ráðlhenranin að ti-Iboð Ak
ureyrarstöðvarinnar hefði ver-
ið uim 250 milljónir á skip.
Lárus Jónsson s-pu-rð-i einnig
um afhe-ndinigu þessana 2ja
togara til Útgerðarfél-ags Ak-
ureyringa, og svar-aði ráðherr-
anm-, að en-n væri gert ráð fyr-
ir að Spán-verjamir myndu af-
henda þá, en a-ð öðrU leyti
hefðu verið gerðar ráðstafan-
ir til -að tryggja hagsmuni ís-
lenzkra aðiia í þessum málum.
Þá gat ráðherrann þesis, að
tveir aðilar kæmiu til grei-na
að ta/ka að sér þessa simíði, ef
Spáiwerjamir birygðust, en
taldi ekki ástæðu tál að rekja
það frekar.