Morgunblaðið - 14.03.1973, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVTKUDAGUR 14. MARZ 1973
— Hvað er að honum Lúð
vlk, spurði maður mann á dög-
unum eftir sjónvarpsþátt hans
með Geir Hallgrímssyni. Sjón-
varpið hefur víða um heim
margan stjórnmálamanninn
drepið eftir að það kom til sög-
unnar, einkum roskna stjórn-
málamenn, sem ekki gátu aðlag
að sig þessari nýju tækni. í>að
sýnist einnig ætla að verða svo
hérlendis, að dalakútunum í
núverandi ríkisstjóm ætli að
ganga iila að samsama sig
þessu tæki, sbr. Vestmanna-
eyjaþátt Ólafs Jóh. og nú
nefndan þátt. Sjónvarpið er að
verða ásamt Morgunblaðinu
virkasta aflið í stjómarandstöð
unni. Það varpar ljósi, þótt
með öðrum hætti sé en blaðið
— á stjórnina, en ljós i andlit-
ið er það, sem sumir ráðherrar
hennar þola sízt. Menn hefðu
þó haldið að „pókerfésið" á
Lúðvík Jósepssyni þyldi einnig
ÁSGEIR JAKOBSSON:
Bleik er brugðið
þetta. Það varð þó ekki i þess-
um þætti að minnsta kosti, og
átti nú sinn þátt í því sjálf-
heldan, sem Lúðvík lenti í.
Hvað sem um það var þá
missti Lúðvík sjálfan sig úr
böndunum, augu hans hvim-
uðu flóttalega undan ljósunurn,
hann pataði með höndum, víxl-
lagði fæturna í sífellu sitt á
hvað, ók sér eirðarlaus til í
sætinu, tapaði þræðinum í mál
flutningi sínum, varð fyrst tví-
saga, síðar margsaga, rak i
vörðumar, fann enga leið fram
hjá sannleikanum, varð óða-
mála og endaði mál sitt með
upphrópunum af þessu tagi:
— furðulegt, bjánalegt,
bamalegt, heimskulegt, algert
þekkingarleysi, fáránlegt. —
Þessa dælu lét hann ganga þar
til hann þraut örendið, og
hafði þó stjórnandi þáttarins
margreynt að stöðva ráðherr-
ann. Geir gerði ráðherranum
heldur ekki lífið léttara með
þvi að biða sallarólegur átekta
meðan ráðherrann brauzt um
í eigin viðjum. Margir vildu af
saka þennan óvenjulega tauga-
óstyrk Lúðvíks og rökþrot með
því að það hefði ekki verið á
nokkurs mennsks manns færi
að þvæla sig af nokkru viti
út úr þeim vanda sem Lúðvík
var í.
Tilefnið virtist ekki mikið í
fyrstu og líkast til hefur Lúð-
vík ekki áttað sig á hvað það
leyndi á sér.
Þannig er mál með vexti
eins og allir hafa nú fundið á
sjálfum sér, að ríkisstjórnin
felldi gengi krónunnar i haust
um 12—13%. Nokkru síðar
hækkaði verð á fiskblokkinni
á Bandaríkjamarkaði um ein
20% og þá var það, að Lúðvik
sagði á fundi Kaupmannasam-
takanna, að ef þessi fiskverðs-
hækkun hefði orðið áður en
gengisfellingin var fram-
kvæmd, þá hefði ekki komið til
hennar. Skömmu eftir að hann
mælti þessi orð opinberlega féll
dollarinn og ríkisstjómin felldi
náttúrulega undir eins krón-
una að fullu með honum.
Geir spurði svo Lúðvík, af
hverju fiskverðshækkun hefði
ekki eins getað komið í veg fyr-
ir síðari gengisfellinguna, fyrst
hún hefði átt samkvæmt um-
mælum Lúðviks að geta komið
í veg fyrir þá fyrri, ef hún
hefði komið í tæka tíð þá.
Það er ekki hægt að neita
því, að Lúðvík var þama í
ógöngum. Ummæli hans lágu
óyggjandi fyrir, og stjómmála
mönnum hefur nú stundum
reynzt fullerfitt að færa gildar
ástæður fyrir því, að krónan
sé felld í hvert sinn og fisk-
verð lækkar á mörkuðum, en
hvað skyldi þá um það, að eiga
að sanna, að það væri ekki síð-
ur nauðsynlegt að fella krón-
una, ef markaðsverð hækkar.
Lúðvík fann ekki svarið, sem
varla er von, og hann hefur
ekki fundið það enn — og taug
ar hans þoldu ekki að verða
svarafátt og hann gafst upp
með þeim hætti sem áður er
lýst.
Menn afsökuðu svo Lúðvík
hver með sínum hætti: — Hon-
um er iUa við sjónvarpsljósin,
karlinum, hann hefur verið
þreyttur og illa fyrir kallaður.
Reyndar var ekki hægt að svara
þessu fyrir Lúðvík nema þá að
éta ofan í sig fyrri ummæli,
og játa hreinlega að vinstri
stjórnar verðbólgan væri bú-
in á tveimur mánuðum að éta
upp fyrri gengisfellinguna, svo
fiskverðshækkunina og nú þeg
ar þetta er ritað einnig síðari
gengisfellinguna.
En það kom á daginn, að það
voru ekki sjónvarpsljósin, sem
böguðu Lúðvík, og ekki heldur
að hann væri venju fremur
illa fyrir kallaður. Það kom í
ljós nokkru síðar við umræð-
umar um vantraustið. Bleik er
brugðið. Kaldrifjaðasti og
borubrattasti stjórnmálamaður
7a?ands um áratugi er nú lúið,
skelkað og ráðvillt gamalmenni
sem biður sér vægðar. Hann
finnur enga skýringu á óför-
um sínum aðra en þá að and-
stæðingamir gerist honum
harðleiknari en áður var á ævi
hans. Hann sárbiður um rússn-
eska þögn Mbl. eftir %ð honum
hefur mistekizt að knýja hana
fram með hótunum.
Lúðvík byrjaði vantrausts
ræðu sína svofelldum orðum:
„Herra forseti. Góðir hlust-
endur. Líklega hefur aldrei
verið jafn ófyrirleitin og
ábyrgðarlaus stjórnarandstaða
á íslandi og sú sem nú er. Ég
átti sæti í vinstri stjórninni á
árunum 1956—58 og heyrði þá
eins og fleiri sitthvað lítið fag-
urt úr stjórnarandstöðuhomi
íhaldsins. En stjórnarandstað-
an þá var hreinasti barnaleik-
ur hjá því, sem hún er nú, og
á ég þá sérstaklega við áróður
stjórnarandstöðublaðanna.“
Allur fyrrihluti þessarar
ræðu ráðherrans, sem menn
héldu að væri kominn í pont-
una til að ræða landsmál, var
síðan persónulegt níð um rit-
stjóra Morgunblaðsins og svo
auðvitað blaðið sjálft, sem ráð-
herrann sagðist álíta að réði
mestu um afstöðu Breta og
Vestur-Þjóðverja. Þeir herrar
læsu Morgunblaðið og það
gæfi þeim línuna. Brezku og
þýjfku sjómennirnir toguðu hér
í gríð og erg og aldrei meir en
nú í trausti þess að það reynd-
ist rétt, sem Morgunblaðið
segði, að ráðherrar islenzku
ríkisstjórnarinnar hötuðu
meira hver annan en nokkurn
enskan landhegisbrjót, og
skammt væri þvi I stjórnar-
slit.
Nú getur það verið rétt, að
Morgunblaðið sé eitthvað harð
ara í andstöðu sinni en á ár-
unum 1956—58, og væri það
þá ekki að tilefnislausu, þar
sem þessi vinstri stjórn er nán
ast vanskapningur af þeirri
fyrri. Það væri og vel, ef þetta
væri rétt og allir sjálfstæðis-
menn hljóta að fagna þeirri
staðreynd. Sem almennur les-
andi og velunnari Morgun
blaðsins leyfist mér kannski að
kvitta með þakklæti fyrir
þetta vottorð frá Lúðvík. Því
er nefnilega ekki að leyna, að
Morgunblaðinu hefur verið bor
ið það á brýn af sumum áköf-
ustu stuðmngsmönnum þess,
að það væri ekki nægjanlega
harðskeytt í stjórnarandstöð-
unni. Nú geta ritstjórar þess
hengt upp vottorð frá einum
sinna rótgrónustu andstæðinga
þar sem hann ber sig upp und
an blaðinu og biður forystu-
menn Sjálfstæðisflokksins um
hjálp í viðureign sinni við blað
ið og ritstjóra þess. Ritstjór-
arnir hafa þannig verið hreins
aðir ótvírætt af því ámæli að
vera helzti hógværir í stjómar-
andstöðunni. Vottorðið, eins og
það birtist í Þjóðviljanum, því
að þar var hún birt öll þessi
sérkennilega ráðherraræða um
þjóðmál á Alþingi — verður
sjálfsagt klippt út og hengd
upp á ritstjórnarskrifstofum
Morgunblaðsins til sýnis þeim
stuðningsmönnum blaðsins,
sem flykkjast nú þangað þessa
dagana að óska ritstjórunum
til hamingju ellegar biðja þá af
sökunar.
Það er nú lýðum Ijóst orðið,
að Lúðvik Jósepsson ætlar
ekki fremur en Ólafur Jóhann
esson að láta deigan siga með
það, að fylkja sjálfstæðismönn-
um um þetta höfuð málgagn
sitt.
Það sem Lúðvík virtist
þykja einna leiðast í stjórnar-
andstöðu Morgunblaðsins vnr
hlutlaus fréttaflutningur blaðs
inis af ósamkomulaginu innan
stjómarinnar eins og hann birt
ist í hlutlægum (konkret) dsam
um. Blaðið hefur hins vegar
held'ur hlífzt við að fjalla ýtar-
lega um þessa þjóðarskömm.
Morgunblaðið sagði hlut-
laust og athugasemdalaust frá
þvi þegar þeir gengu saman út