Morgunblaðið - 26.02.2006, Blaðsíða 45

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 26. FEBRÚAR 2006 45
UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐINU hefur bor-
ist eftirfarandi greinargerð frá
Högnu Sigurðardóttur arkitekt:
„RÚTSTÚN var gjöf þeirra
hjóna Huldu Jakobsdóttur og Finn-
boga Rúts Valdimarssonar til
Kópavogsbæjar. Þar var Hulda þá
bæjarstjóri. Staðurinn var þeim
hjónum afar kær. Skyldi þar reisa
sundlaugar og skipuleggja útivist-
arsvæði. Hulda fól mér hönnun
verksins árið 1961. Kennslulaug var
tekin í notkun árið 1967.
Frá upphafi var ákveðið að byggt
yrði í áföngum. Aðalátakið var á ár-
unum 1984–1991. En þá var keppn-
islaugin byggð og eins anddyri og
bráðabirgðaaðstaða búningsklefa.
Aðalteikning af heildarmannvirk-
inu og vandað líkan af öllum bygg-
ingunum var sett upp í anddyri til
sýnis almenningi þar til það var
tekið niður fyrir skömmu.
Öll þessi ár sinnti ég verkinu í
samráði við tæknimenn bæjarins og
með aðstoð vinar míns, Jes Einars
Þorsteinssonar, arkitekts F.A.Í.
sem hefur haft umsjón með ýmsum
verkum mínum hér heima.
Langt fram eftir árinu 2000 vann
ég áfram við teikningarnar vegna
nokkurra breyttra forsenda. En þá
var ætlun bæjarins sú að bjóða út
aðalbygginguna (sturtur og bún-
ingsklefa) um miðjan apríl 2001.
Hér var um að ræða heildstæðar
teikningar á lokaáfanga í mæli-
kvarða 1/100 af byggingunum öllum
og umhverfi. Teikningar þessar
voru lagðar fyrir bæjaryfirvöld.
En snemma árs 2001 var mér til-
kynnt að ákveðið hefði verið að
fresta framkvæmdum á meðan að
byggð yrði ný sundlaug í Sala-
hverfi. Lá málið síðan niðri en beð-
ið var eftir tímasetningu fram-
kvæmda. Síðan gerist það síðla
liðins sumars, að birt er í einu dag-
blaðanna endurskoðuð mynd af
deiliskipulagi á Rútstúni, þar sem
viðbygging og breytingar sund-
laugasvæðisins koma fram. Allt án
minnar vitundar eða Jes Einars.
Skömmu síðar barst mér bréf frá
ASK arkitektum þar sem þeir til-
kynna mér að Kópavogsbær hafi
falið þeim verkið og höfðu þeir þá
tekið það að sér.
Erfitt fannst mér að trúa því að
yfirvöld Kópavogs hefðu haft svo
vítaverða aðferð við áframhald
bygginga að svifta mig því verki,
sem ég hafði unnið við í öll þessi ár
og stendur mér svo nærri.
En á fundi með bæjarstjóra var
það staðfest að ASK arkitektum
hefði verið falið verkið. Í kjölfarið
barst mér bréf frá Geir Marelssyni,
lögfræðingi Kópavogsbæjar, en þar
segir að bæjaryfirvöld hafi ákveðið
að ég starfaði ekki lengur vegna
aldurs og þá eins að ég hefði ekki
verktryggingu.
Þessi rökfærsla lögfræðingsins
er algjörlega röng þar eð engin lög
takmarka starfsaldur arkitekta.
Að því er varðar ábyrgðartrygg-
ingu, þá tengist hún hverju ein-
stöku verki. Augljóst er að ég hefði
tekið þá tryggingu, þegar þar að
kæmi.
Illa þykir mér bæjaryfirvöld hafa
staðið að málinu og sýnt hugverki
mínu lítinn skilning.
Þá er aðkoma ASK arkitekta
gróft brot á siðareglum Arkitekta-
félags Íslands.
Auk þessa er hér óhjákvæmilega
gengið á höfundarrétt minn.
Ég kærði málið fyrir siðanefnd
Arkitektafélagsins, sem hefur
fjallað um kæru mína og skilað ít-
arlegri greinargerð þann 27. janúar
2006.
Aðfaraorð og niðurstaða fer hér
á eftir:
„Aðfaraorð
Í kæru Högnu Sigurðardóttur á
hendur ASK arkitektum (F1) er
ekki tilgreint að meint brot kærða
sé við tilteknar greinar í siða-
reglum Arkitektafélags Íslands.
Greinilegt er að hér er um að ræða
4. kafla siðareglnanna: Skyldur
gagnvart öðrum arkitektum, eink-
um þó greinar 4.2, 4.3 og 4.4.
Enginn vafi hefur leikið á því að
Högna er arkitekt sundlaugarinnar
á Rútstúni, sem hefur verið í bygg-
ingu lengi og fengið töluverða um-
fjöllun í blöðum og tímaritum,
þ.á.m. fagtímariti arkitekta.
Þar sem bæjarfélög
og aðrar sambæri-
legar stofnanir eru
verkkaupar, er tölu-
verð hætt á því að ný
stjórn viðkomandi
stofnunar telji sig
óbundna af gerðum
forvera sinna. Í þessu
tilviki virðast yfirvöld
í Kópavogi hafa gefið
sér þá forsendu að
hönnuður áðurnefnds
mannvirkis hefði ekki
lengur getu til þess að
halda áfram með það
verk, sem hann hafði unnið um
nokkurra áratuga skeið. Siðanefnd
telur viðskilnað verkkaupa við fyrr-
um viðskiptavin sinn og ráðgjafa
mjög ámælisverðan.
Páll Gunnlaugsson, sem fram-
kvæmdastjóri ASK arkitekta, ber
að mati siðanefndar ábyrgð á því
að haft yrði samband við Högnu þá
þegar teiknistofan hans var beðin
um taka að sér verkefni, sem svo
greinilega nátengist því verkefni
sem Högna hafði unnið að svo
lengi.
Páli átti einnig að vera það ljóst
að með því að stofa hans tæki að
sér ráðgjafastörf við að
meta hugmyndir bæj-
aryfirvalda við við-
byggingu við mann-
virki, sem Högna hafði
teiknað, gæti stofan
ekki tekið að sér frek-
ari hönnunarstörf án
þess að heilindi stof-
unnar yrðu dregin í
efa. ASK arkitektar
tóku trúanlega fullyrð-
ingu verkkaupa að
gengið hefði verið frá
verklokum við Högnu,
en grein 4.4 í siðaregl-
unum tekur af nokkurn vafa varð-
andi mál sem þetta. Tilkynning-
arskyldan er afdráttarlaus og henni
ber að sjálfsögðu að sinna eins
fljótt og nokkur kostur er.
Niðurstaða
Ágreiningur er ekki á milli máls-
aðila um málsatvik.
Siðanefnd Arkitektafélags Ís-
lands telur að kærði, ASK arkitekt-
ar, hafi brotið gegn ákvæði siða-
reglna A.Í. með því að fullnægja
ekki eðlilegri skyldu gagnvart öðr-
um arkitektum sem fram kemur í
kafla 4 í siðareglunum, einkum þó í
greinum 4.1-4.4. Að baki ASK arki-
tekta stendur stjórn fyrirtækisins
og er það mat siðanefndar að sú
stjórn beri sameiginlega ábyrgð í
máli sem þessu. Tveir stjórnendur
ASK arkitekta eru ekki félagsmenn
í Arkitektafélagi Íslands. Eftirfar-
andi félagsmenn í A.Í. sitja í stjórn
ASK arkitekta:
Páll Gunnlaugsson, arkitekt
FAÍ, framkvæmdastjóri,
Valdimar Harðarson, arkitekt
FAÍ, stjórnarformaður,
Árni Friðriksson, arkitekt FAÍ,
Helgi Már Halldórsson, arkitekt
FAÍ,
Hörður Harðarson, arkitekt FAÍ,
Gunnar Örn Sigurðsson, arkitekt
FAÍ,
Þorsteinn Helgason, arkitekt
FAÍ.
Telur siðanefnd að ábyrgð þeirra
sé jöfn. Einnig er eðlilegt að gera
Gunnari Borgarsyni, arkitekt, sem
er í hópi stjórnarmanna, en ekki fé-
lagsmaður í Arkitektafélagi Ís-
lands, grein fyrir niðurstöðu siða-
nefndar í þessu máli. Gunnar
undirritar uppdrætti ASK arkitekta
að Sundlaug Kópavogs sem að-
alhönnuður.
Í grein 7.3.1. í siðareglum Arki-
tektafélags Íslands stendur: „Siða-
nefnd tekur einungis afstöðu til
þess hvort arkitekt hafi gerst brot-
legur við siðareglurnar eða ekki og
hvort brot telst ámælisvert, alvar-
legt eða mjög alvarlegt.“
Siðanefnd telur brot stjórn-
armanna ASK arkitekta, sem jafn-
framt eru félagar í Arkitektafélagi
Íslands, þeirra Páls Gunnlaugs-
sonar, Valdimars Harðarsonar,
Árna Friðrikssonar, Helga Más
Halldórssonar, Harðar Harð-
arsonar, Gunnars Arnar Sigurðs-
sonar og Þorsteins Helgasonar, al-
varlegt.
Þessi niðurstaða er í takti við
aðra undangengna dóma í sam-
bærilegum málum, þar sem arki-
tektar hafa ekki gegnt eðlilegri og
sjálfsagðri tilkynningarskyldu
gagnvart starfsbræðrum sínum.
Niðurstaða siðanefndar er sam-
hljóða.“
Ég tel rétt að birta grein þessa
þar sem ASK arkitektar hafa í
upphafi tjáð sig opinberlega um
málið.
Reykjavík, 24. febrúar 2006.
Högna Sigurðardóttir,
arkitekt FAÍ.“
Sundlaugar Kópavogs á Rútstúni
Högna Sigurðardóttir