Morgunblaðið - 18.04.1968, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 18. APRÍL 1968
21
— Eldhúsumræður
Framfhald af bls. 1
ráðherra að ríkisstjómin hefði
aetíð óskað samstarfs við verka-
lýðshreyfinguna um að rétta
hlut hinna lægstlaunuðu. Undxr-
tektir verkalýðshreyfingarinnar
hefðu hins vegar verið misjafn-
ar. Verulegur árangur náðist þó
um vöxt kaupmáttar hinna lægst
launuðu mieð júniísaimikomulaginu
1964. Kaupbreytingarnar 1966
miðuðu í sömu átt og nú verða
hinir lægstlaunuðu fyrix minni
kjaraskerðingu en aðrir. Forsæt
isráðherra sagði að vissulega
væri æskilegt að sem víðtækast
samstarf gæti tekizt um lausn
þess vanda, sem þjóðinni er á
höndum og fyrirsjáanlegur væri
framundan og mætti hvorki met
ingur né rígur manna á meðal
verða því til fyrirstöðu. En frum
skilyrði samstarfs er, að skoðanir
séu ekki svo gerólíkar að í þver
öfuga átt sé stefnt, sagði Bjarni
Benediktsson. En undirstaðan er
að menn hafi þor til þess að
gera sér grein fyrir staðreyndun
um eins og þær eru.
Forsætisráðherra vék nokkuð
að verðtryggingu launa í ræðu
sinni og sagði að sumir teldu
hana mannréttindi sem ekki
mætti hagga en aðrir teldu
að þótt verðtrygging ætti stund-
um við, þá væri það ekki alltaf
svo og allra sízt þegar yta-i að-
stæður gerðu óhjákvæmilegt að
skerða lífskjör og fyrirsjáanleg
hætta á örum verðbólguvexti
ef víxláhrif verðlags og kaup-
gjalds væru óheft. Ráðherrann
benti á að frá því að verðtrygg-
ing á laun var upp tekin 1939
hefðu verið sett 19 breytileg laga
boð um hana og gilti einu hverj-
ir verið hefðu í stjórn, það hefði
ætíð orðið að laga hana eftir
aðstæðum. Loks benti forsætis-
ráðherra á að vinstri stjórn 1
Finnlandi hefði gert ráðstafanir
til þess að afnema verðtrygg-
ingu launa en þar fór gengis-
felling fram í október.
Bjarni Benediktsson vék í
ræðu sinni, að tillögu þeirri sem
flutt hefur verið á Alþingi um
Víetnammálið og benti á að í
greinargerð fyrir henni væri
sagt að hún væri í meginatrið-
um sniðin eftir ályktun hollenzka
þingsins frá ágústmánuði 1967.
Við samanburð á tillögunum
kæmi hins vegar í ljós að þær
væru ólíkar í meginatriðum. Holl
enzka tillagan lýsti berum orð-
um ugg vegna baráttuaðferða
tveggja stríðsaðila í Víetnam og
fór þess á leit, að Norður-Víet-
nammenn sýndu samningsvilja
jafnframt því sem Bandaríkin
hættu loftárásium á þá,
en í tillögunni hér væri
gert ráð fyrir að Bandaríkin
tækju einhliða ákvörðun um
stöðvun loftárása þegair í stað og
hinir sýndu samningsvilja ekki
fyrr en loftárásum linnti. Síð-
ar hefðu aðstandendur tillögunn
ar boðizt til þess að breyta henni
til samræmis við hollenzku til-
löguna og með því hefðu þeir
gert mikla yfirbót en áður en
tími hefði unnizt til þess að
afgreiða málið á þeim grund-
velM hefði aðstaðan gerbreytzt
og kvaðst Bjami Benediktsson
hafa tjáð Lúðvík Jósefssyni að
fjarstæða væri að miða ályktun
við annað en þessa breyttu stöðu
Á þetta hefði Lúðvík hins veg-
ar ekki viljað hlusta og hann og
félagar hans gert þetta að árásar
efni á sig en í gær kvaðst ráð-
herrann hins vegar hnfa heyrt
að afstaða þessara manna væri
breytt og væri það í sjálfu sér
ekki þakkarvert. Loks gerði
Bjarni Benedikbsson að umtals-
efni í ræðu sinni ítrekaðar full-
yrðingar stjórnarandstæðinga um
að stjómin hefði reynt að dylja
fyrir landsmönnum alvarlegar
horfur í atvinnu- og efnahags-
málum fyrir kosningarnar sl.
vor. Kvaðst forsætiisráðherra
strax fyrir árslok 1966 hafa orð-
ið fyrir hörðum árásuim stjórn-
arandstæðinga vegna þess að í
umræðum u<m verðstöðvunairfrv.
hetfði hann talað um „neyðar-
ástand" en þetta hefði þó ekki
dregið úr aðvörunum sínum, því
að í ræðu á landsíundi Sjálf-
stæðisflokksins, sem birt var í
Mbl. og dreift að öðru leyti með
sérstökum hætti hefði hann tal-
að um að „stórvandrœði blöstu
við í hraðfrystiiðnaðinum“
vegna aflaleysis og þessi ummæli
hefði hann áréttað með því að
segja að „þegar jafn stórfellt
verðfall og raun ber vitni verð-
ut á fullum % útflutnings þá
er óneitanlega um neyðarástand
að ræða sem víða mundi taiið
horfa til öngþveitis."
Forsætisráðherra sagði að
þrátt fyrir þessi og ótal mörg
önnur gögn um aðvaraniir fyrir
kosningair í júní sl. yrði vafa-
laust haidið áfram blekkingum
af hálfu sömu manna og nú
standa sumir í ströngu við að
gera grein fyrir, hvernig aflað
var fjár til að halda áfram að
greiða miklu hærra verð fyrir
fisk seldan í Bandaríkjunum en
raunverulega fékkst fyrir hann,
einmitt fram yfir kosningarnar
1967. Þeir sem í slíku glerhúsi
búa ættu ekki að halda áfram
grjótkasti á þá, sem þveröfugt
hafa farið að, sagði Bjarni Bene-
diktsson.
Forsætisráðherra sagði að allt
það sem sagt var af hálfu stjórn-
arflokkanna um framfarirnar á
íslandi í fyrra hefði verið satt
en jafnframt hefðu engir var-
að eindregnar við þeirri trú að
hér héldust stöðugir uppgangs-
tímar en einmitt talsmenn stjórn
arfloikkanna, sem vorið 1966,
meðan allt var í fuUum blóma
bentu á að bygging Búrfells-
virkjunar og álibræðslu mætti
ekki dragast því að of seint væri
að hefja undirbúninig slíkra
framkvæmida þegar atvinnuleysi
væri skolMð á.
Bjarni Benediktsson sagði að
skoplegt væri að heyra stjórn-
aramdstæðinga tala um að þeir
hefðu verið stuðningsmenn virkj
unarframkvæmda við Búrfell
þegar sumir þeirra hefðu árum
saman reynt að gera þær tor-
tryggilegar.
f lok ræðu sinnar sagði for-
sætisráðherra:
„Við verðum einnig að herða
sóiknina fyrir fullnýtingu allra
gæða lanidsins. Með því mióti
einu getum við til frambúðar
skapað sæmiiegt öryggi í at-
vinnuháttum og forðast þær
sveiiflur, sem skapa okkur mesta
erfiðleika nú.“
Ólafur Bjömsson sagði m. a.
í sinni ræðu: Nú þegar liðin eru
10 ár síðan núverandi stjórnar-
flokkar hófu samstarf sitt, er
ekki ófróðlegt að líta um öxl og
gera sér grein fyrir því sem
áunnizt heffur. Að mínu áliti eru
Mfskjör þjóðarinnar og þær
breytingar sem á þeim hafa orð-
ið bezti mæMkvarðinn á það,
hvort þokað hefur í framfara-
átt eða hið gagnstæða. Enginn
vafi er á því að lífskjör þjóðar-
innar hafa batnað verulega á
þessum árum. Má benda á neyzlu
rakmsó'knir sem fram hafa farið,
og verið lagðar til grundvallar
við vísitöluútreikning, sem sönn-
un þess. Samanlburður frá tím-
um vinstri stjórnarinnar og nú
leiðir í ljós að ársútgjöld meðal-
fjölskyldu samkvæmt eldri
grundvellinum námu að frá-
dregnum fjölskylduíbótum 143
þús., með því verðlagi sem var
um s. 1. áramót, en samkvæmt
nýjum neyzlurannsóknum nému
þær 265 þús. kr. Samkvæmt
þessu ættu rauntekjur að hafa
aukizt 85% á þessu tímabili, en
hafa ber það í huga að áður-
nefndur samanburður er gróf
ur mæMikvarði.
Ólafur sagði að stjórnarand-
stæðingar héldu því fram að það
væri ekki stefna ríkisstjórnar-
innar að þakka þótt Mfskjörin
hefðu batnað á þessu tímabiili,
heldur fremur góðæri. Sízt er
að gera lítið úr þeim þætti, en
benda má á það að framfarir í
veiðitækni, betri skip og fuM-
komnari hafa öðru fremur stuðl-
að að miklum afla undanfarin ár.
Þessum fiskiskipaflota hefði
ekki verið komið uipp hefði
gamla uppbótarkerfið sem ríkti
fram til 1960 verið viðhaldið. Þá
hefðu verið greiddar verðupp-
bætur é afurðir sem skiluðu þjóð
arbúinu Mtlum auði, en gátu gert
það að verkum að frá sjónar-
miði einstakMnga varð hagkvæm
ara að st.unda slika framleiðs.u
en t.d. síldveiðar. Þá hefði við-
skiptafrelsið tvímælalaust átt
sinn þátt í bættum viðskiptakjör
um undanfarinna ára, gagnvart
útiöndum. Einnig mætti til
nefna þann þátt sem að neytend
unum snýr, þ.e. hið frjálsa
neyzluval, sem komið hefuir ver-
ið á með afnámi innflutningshaft
anna. Er sá þáttur í ræðu Ólafs
rakinn annars staðar í blaðinu.
Gunnar Gíslason gerði land-
búnaðarmáMn einkum að um-
talsefni. Sagði hann, að í hinni
miklu framþróun undanfarinna
ára hefði landbúnaðurinn síður
en svo dregizt aftur úr. Fram-
sóknarflokkurinn telur sig öðr-
um flokkum fremur vera for-
svarsflokkur bændastéttarinnar,
en eigi að síður má benda á þá
staðreynd að margar merkustu
löggjafir í þágu bænda hafa
verið settar í stjórnartíð Sjálf-
stæðisflokksins. Má þar til nefna
lögin um jarðræktir og húsa-
gerðarsamþykktir í sveitum, sem
sett voru í stjórnartíð Péturs
Magnússonar landbúnaðarráð-
herra Sjálfstæðisflokksins og
löggjöfina um Stofnlánadeild
landbúnaðarins sem sett var í
tíð núverandi ríkisstjórnar og ég
tel eina þá merkustu löggjöf,
sem sett hefur verið landbúnað-
inum til hagsbóta.
Þá mætti einnig benda á að
sett hefði verið ný löggjöf um
bændaskóla, sem miðaði meira
að verklegu námi búfræðinema.
Þá mætti og benda á að ræktun
hefði aldrei verið meiri hjá ísl.
bændum heldur en nú síðustu
árin.
Því miður á íslenzkur landbún
aður við margskonar erfiðleika
að etja nú, og hefur orðið stór-
fellt verðfall á framleiðsluvör-
um hans, t.d. gærum og ull, auk
þess sem tíðarfar hefur verið
erfitt. Stjórnvöldin hafa reynt
að koma þeim til hjálpar sem
verst hafa orðið úti og í því
skini stóraukið framlög til Bjarg
ráðasjóðs. f lok ræðu sinnar
sagði Gunnar: Á erfiðleikatím-
um er nauðsynlegt að þjóðin
sameini krafta sína til lausnar
þeim vandamálum sem við er að
etja. Á því virðist mér vaxandi
skilningur meðal þjóðarinnar.
Það gefur glaðari vonir um
betri framtíð og batnandi hag.
Tveir ráðherrar Alþýðuflokks-
ins Emil Jónsson og Eggert G.
Þorsteinsson töluðu af hans
hálfu. Vörðu þeir meginmáM
ræðu sinnar til að benda á þær
orsakir, sem liggja til núv. efna
hagsástands. Emil Jónson eagði
í ræðu sinni, að núv. níkisstjórn
mynidi leggja höfuðáherzlu á að
koma í veg fyrir atvinnuleysi og
sjá til þess, að atvirmuvegirnir
stöðvuðust ekki þrátt fyrir
slæma afkomu. Hann kvað
reynslu sína um raunlhæfa lausn
vanidamálanna að ekki hefði
verið betra að vinna með nokkr-
um flokki en Sjálfstæðistfl'Okkn-
um og oftast tekizt að ná sam-
komulagi um lausn vandamál-
anna. Eggert G. Þorsteinsson
ræddi aðallega ýmsa þætti sjá-
varútvegsmála.
Ræðumenn Framsóknarfokks-
ins í umiræðunni voru Ólafur Jó-
hannesson, Jón Skaptason og
Björn Pálsson. Gagnrýndu þeir
steifnu ríkisstjórnarinnar í efna-
hagsmiáluim, og sögðu hana miða
að því að velta verkefnum á
framtíðina, og að leysa aMa erf-
iðleika með bráðabirgðaúrræð-
um. Ræddu þeir ennfremur
stefnu flokiks síns sem þeir sögðu
einkum birtast í þeirn miálum
sem flokkurinn hefði flutti á
þingi í vetur.
Talsmenn Alþýðubandalags-
ins í umræðunum gagnrýndu
ýmsa þætti stjórnarstefnunnar
í ræðum sínum og tveir þeirra,
Karl Guðjónsson og Lúðvík
Jósepsson réðust harkalega að
núverandi vátryggingarkerfi
fiskiskipa og sagði hinn fyrr-
nefndi að þetta fyrirkomulag
hefði kostað ríkið 100 milljónir
á sl. tveimur árum og varpaði
því fram, hvort ekki væri eðli-
legt úr því að ríkið greiddi ið-
gjöldin að það tæki einnig að
sér bótagreiðslur. Þriðji ræðu-
maður Alþýðubandalagsins í um-
ræðunum Eðvarð Sigurðsson
rakti hins vegar þróun efnahags-
og atvinnumála frá því sl. haust
og þar til verkföllunum lauk í
marz og sagði að verkalýðs-
hreyfingin yrði að undirbúa
vandlega næsta áfanga í kjara-
baráttu sinni.
Teikning af Eric Starvo
Galt“.
- GRUNAÐUR
Framhald af bls. 1
Þá segir í tilkynningu FBI, að
Galt muni vera fæddur þann 20.
júlí 1931, hann hafi brúnt bursta
klippt hár og blá augu. Galt mun
hafa keypt riffil í Birmmgham
hinn 30. marz, en ekki hefur ver-
ið staðfest, að sá riffill hafi verið
morðvopnið, þó að sterk rök
hnigi að því.
FBI segir að Galt eigi hvítan
Mustang-bíl, árgerð 1966 með
skrásetningarnúmeri Alabama,
og mun rannsókn hafa leitt í
ljós að bifreiðin, sem lögreglan
fann skömmu eftir að leitin að
morðingja dr. Kings hófst, hafi
verið bifreið Galts. Vitað er, að
Galt var í Memphis dagana 3. og
4. apríl og fór þaðan áleiðis til
Atlanta.
f niðurlagi tilkynningarinnar
segir FBI, að telja megi öruggt
að Galt sé vopnaður og eru
bandarískir borgara hvattir til að
sýna fyllstu aðgát jafnframt því,
sem þeir skuli veita aMa aðstoð
við að hafa upp á honum. FBI
nafngreinir ekki mann þann, sem
á að hafa verið í vitorði með
Galt og sagður er bróðir hans,
né heldur er látið uppskátt, hvar
lögreglan komst yfir myndina af
Galt.
ÞingsálYktunartill.
Framhald af bls. 12
una og breytingu sem nefndin
lagði til að gerð yr'ði á tillög-
unni. Auk þess gerði framsögu-
maður grein fyrir áliti Vegagerð-
ar ríkisins á málinu. Tillagan
eins og hún var samþykkt hljóð-
ar svo: Alþingi ályktar að skora
á samgöngumálaráðherra að láta
gera áætlun um samgöngubætur
yfir Skeiðarársand, sem tengi
hringleið um landið. Áætlun þess
ari skal hraðað svo sem unnt er
og að því stefnt, a'ð hafa megi
afnot af henni við gerð vegaáætl
unar fyrir árin 1972—76.
Eysteinn Jónsson þakkaði
nefndinni undirtektir við tillög-
una og lagði áherzlu á að undir-
búningsrannsóknir gætu hafizt
strax næsta sumar.
Pétur Benediktsson sem flutti
breytingartiMögu við þingsálykt-
unartillöguna er hún kom fram í
vetur, þess efnis að kannaðir
yrðu möguleikar á loftferju yfir
vötnin, kvaðst geta falMst á til-
löguna eftir þær breytingar sem
á henni hefðu verið gerðar, en
jafnframt treysti hann því að
þeir möguleikar yr'ðu kannaðir
til hMtar.
Guðlaugur Gíslason tók í sama
streng og Pétur og sagði að loft-
púðaskip það sem reynt hefði
verið hérlendis sl. sumar gæfi
vissulega tilefni til að ætla að
hægt yrði að leysa málið á þann
hátt. Ferja af sömu gerð sem
kæmi á markaðinn 1970 mundi
geta flutt 7—9 bíla af venju-
legri stærð og um 100 farþega.
Að umræðum loknum var til-
lagan samþykkt með 43 sam-
hljóða atkvæðum.
Pravda segir
frá breytingum
í Tékkóslóvakvu
Moskva, 17. apríl.
NTB-Reuter.
MÁLGAGN sovézka kommún-
istaflokksins, Pravda, birti i
gær í fyrsta skipti hina nýju
áætlunargerð tékknesku stjórn-
arinnar. Þó var áætlunin ekki
birt í heild og meöal annars var
þess hvergi getið að ritskoðun
hefur verið aflétt í Tékkósló-
vakíu.
Pravda leggur áherzlu á nauð-
synlega og sjálfsagða samstöðn
kommúnistaríkjanna, en segir,
að hvert land verði að skipa sín-
um málum eins og hagstæðast er
hverju sinni. í greininni er ekki
heldur vikið að breytingum
þeim sem gerðar hafa verið á
öryggislögreglunni, né um auk-
ið ferðafrelsi og ýmislegt fleira,
sem til frjálsræðis’ þykir horfa í
tékknesku áætluninni.
— Bonnstjórnin.
Framhald af bla. 1
tökin, en bún mundi heldur e>ki
setjast að samningaborði með
þeim, Þá var frá því skýrt, að
575 manns hefðu verið handtekn
ir, en flestir verða látnir lausior
fljótlega.
Forystumaður SDS-samtak-
anna sagði á blaðamannafundi í
Franikfurt í gær, að hvergi yrði
hopað og óeirðum ekki linnt fyrr
en stúdentar teldu sig hafa feng
ið 'kröfum sínum fuMnægt.
Blaðaljósmyndari lézt af völdum
meiðsla.
Ljósmynidari AP-fréttastofunn
ar Klaus Frings lézt í gær á
sjúkrahúsi í Munohen af vöLdurn
mikilla böfuðéverka, sem hann
hlaut í óeúðunuim þar í ■ borg á
mánudag. Frimgis fékk stein f
höifuðið, er stúdentar hófu að
grýta lögreglu og blaðamenn
Kiesinger kazlari hefur sent
ekkju Frings samúðarkveðjur.
Áttaiíu og fjögur prósent Þjóff-
verja á móti óeirðunum.
Wickert-stofnunin í Tuebing-
en í Vestur-Þýzkalandi birti í
gær niðurstöður víðtækrar skoð
anakönmmar, sem gerð var tíl
að kanna álit fólks á stúdenta-
óeirðunum. ÚrsMt voru þau, að
84% svarenda fordæmdu óeirð-
irnar, aðeins 6% tölidu þær hafa
átt rétt á sér og 10% höfðu ekki
myndað sér skoðun 6 miáiinu.
Dutsche hressist.
Líðan Ruidi Dutsche er sögð
betri, er lækrnar telja hann ekk’
úr allri hættu. f tilkynningu
sjúkrahússins segir,< að Dutsche
sé þó kominn tii fuMrar meðvit-
unar og hafi getað talað nokkur
orð við hjúkrunarMð spítalans.
— Heiðrar konu
Framhald af bls. 3
en á hennar umráðasvæði
kömust 3 arnarungar úr einu
hreiðri á s. 1. sumri, sem án efla
væri að þakka hennar ströngu
gæzlu.
Aron Guðbranidsson las upp
endurskoðaða reikninga, sem
voru samþykktir samhljóða, en
þar kom fram að aðalútgjöld
félagsins var við arnareftirlitið
og leiga á landsvæðum alls 45.
500. Auk þess hafði félagið haft
aifskipti af haftyrðilsvarpi og
þórshanavarpi, en þetta eru
sjaldgæfustu varpfuglar lands-
ins eins og vitað er.
Formaður félagsins Pétur
Gunnarss'On baðst undan endur-
koisningu en nýr formaður var
kjörinn Magniús Magnússon, pró
fessor, forstöðumaður Raunvís-
indadeildar Háskólans, með-
stjórnendur Árni Waag og Aron
Guðbrandsson forstjóri, gjalid-
keri.