Æskan - 01.12.1972, Page 82

Húsgagnasmiður
Áður fyrr var þaö svo, að héimllislðnað-
urinn var allsráðandi, en lærðar stéttir iðn-
aðarmanna voru ekki til. Landsmenn bjuggu
þá allir ( sveit að heita mátti, því að þorp
voru naumast til — að ekki sé talað um
þorgir. En ailtaf hafa verið til smiðir og
mjög handlagnir menn, og oft var það svo,
að þeir, þessir smiðir ,,af guðs náð“ ferð-
uðust bæ frá bæ og jafnvel sveit úr sveit,
til þess að smíða amþoð og ílát. Vatn var
löngum borlð til bæjar f stórum tréfötum,
girtum trégjörðum og síðar járngirði. Tré-
trog voru notuð til að láta mjólkina standa
í, þar til rjóminn settist ofan á og var siðan
fleyttur af. Orf og hrífur þurfti að smíða
fyrlr sumarið, og fleira og flelra féll til,
og ætíð þurftl hagar hendur og hyggjuvit
gott til þess að smlða þessa hluti, auðvitað
allt með handverkfærum. Það var llka tal-
Inn góður kostur á manni, hverjum sem var,
að hann hefði „gott verksvit", og þess
gjarnan getið í eftirmælum, að hann hefði
verið góður smiður, „bæði á tré og járn.“
Á slðasta mannsaldri hefur orðið mikll
breyting I þessu efni. Núna búa um 80%
þjóðarinnar I borgum og þorpum og nú lifa
fjölda margir á ýmiss konar iðnaði og
handverki.
Handiðnaðarmenn verða að afla sér sér-
menntunar bæðl hjá melsturum I iðninni,
á verkstæðum þeirra, og einnig I iðnskóla.
Sá, sem t. d. vill verða húsgagnasmiður,
getur hafið nám sitt 16 ára. Hann gerir
námssamning við meistara 1 húsgagna-
smíði, en þó mun vera áskilinn þriggja
mánaða reynslutími af beggja hálfu, en
séu báðir aðilar ánægðir að þeim tlma
liðnum, heldur námið áfram út fjögur ár,
og þá ýmist við smlðar I vinnustofu meist-
arans undir leiðsögn hans eða þá sveina,
sem ef til vill vinna hjá honum. Annað slag-
ið á þessum fjórum árum þarf svo neminn
að stunda nám f iðnskóla, en vinna hjá
meistara fellur niður þann tíma, sem iðn-
skólanámið varir.
Húsgagnasmiður þarf að vera haglelks-
maður „af guðs náð“, og er þar átt við
meðfætt llnu- og litaminni. Hann þarf að
vera drátthagur vel og æskilegt, að hann
hafðl yndl af myndlist. Sköpunargáfa hans
þarf að vera I góðu meðallagi, helzt góð.
Hann þarf að hafa góða sjón og vera
smekkvís, hrausta og sterka fætur þarf
hann að hafa, því að oft er unnið stand-
andi I þessari grein, og vandvirkur og
samvizkusamur verður hann að vera.
Að fjögurra ára námi loknu smíðar nem-
andinn svokallað „svelnsstykki", en það
er elnhver allverulegur smíðisgripur, sem
svo er dæmdur af prófdómendum. Gangi
lokaprófið vel, er nemandinn orðinn sveinn,
en sveinn getur svo unnið sig upp I það að
fá meistarabréf, en það tekur nokkurn
tlma. — Kaup sveina vlð húsgagnasmíði er
allhátt.
80
79