Æskan - 01.12.1972, Qupperneq 64

JL úsíudag
urinn
Lúsía og þernur hennar. Lúsíudaginn 13. des. er fagnað komu Ijóssins.
^^M^^yrr á öldum var 13. desember
merkisdagur á Norðurlöndum.
Menn álitu lengl vel, að það
væri stytzti dagur ársins. Það
stafaði af skekkju í almanakinu. Og við
lengstu nótt ársins (sem álitin var) var
tengd margvísleg þjóðtrú. Norðmenn
álitu, að þá risu dauðir menn upp og
riðu gandreið I loftinu. Þeir stálu gjarn-
an mennskum mönnum, svo ekki var
ráðlegt að vera á ferð þá nótt. Kona,
sem þeir rændu, lót vita af nærveru
sinni f dauðareiðinni næsta ár með því
að fleygja til jarðar silfurbeltl sínu.
í Danmörku var Lúsíunóttin (13. des.)
spádómsnótt. Þá var hægt að skyggn-
ast inn í framtíðina. Stúlka, sem vildl
vita, hvert mannsefni hennar yrði, þurfti
ekki annað en sitja ein í herbergi með
kertaljós [ báðum höndum og horfa f
spegil. Hún bað þá heilaga Lúsfu að láta
sér vitrast, hverjum hún ætti ,,mat að
sjóða, sæng að búa og börn að fæða.“
Að sfðustu sá hún andlit brúðguma
sfns í speglinum.
Lúsfudagurinn var hátfðlegur hald-
inn f Svfþjóð á þann hátt, að um miðja
nótt klæddust allar konur sparlfötum
sfnum og bjuggu til hátfðamat. Á stór-
býlum, þar sem margt var kvenfólk, var
ung stúlka látin klæðast hvftum kyrtli
og krans settur á höfuð henni. Öllum
skepnum var gefið vel þennan dag.
Þessi siður er við lýði f Svíþjóð enn
f dag, þó með öðrum hætti sé. í Stokk-
hólmi er t. d. efnt til fegurðarsamkeppni
ár hvert og friðasta stúlka borgarinnar
ekur í skrautlegum vagni um götur
borgarinnar með (rafmagns) Ijósasveig
um höfuðið.
I almanakinu er 13. desember kallað-
ur Lúsfa eftlr dýrlingnum Lúsfu, sem
ýmsar helgisagnir eru til um. Ein sötjn-
in segir, að hún hafi verið brennd f
Sýrakúsu árið 304. Hún var kristin kona
og gaf fátækum heimanmund sinn, en
af því varð brúðguminn svo æfur, að
hann kærði hana fyrir trú hennar, og
hún var brennd.
Fegurð
Fólk trúði um langan aldur á alls
konar böð sem ráð til að vernda fegurð
sína. Er sagt, að Poppæa, kona Nerós,
hafi baðað sig úr ösnumjólk, og varð
hún jafnan að hafa með sér ösnuhjarð-
ir á ferðalögum sfnum. Síðar fóru hefð-
arkonur að gera sér böð úr jarðarberja-
safa, seyði af olffuhýði og úr vfnanda
alls konar. Franskur læknir ráðlagði böð
úr volgu dýrablóði, og voru baðhús
reist við mörg opinber sláturhús. Einn
tízkufræðingur ráðlagði blátt áfram að
skrfða inn í skrokka af nýslátruðum
gripum, og átti það að fegra hörundið.
— Allt þótti til vinnandi.
Til andlitsfegrunar var þegar á dög-
um Rómverja notað deig úr þaunamjöli
og látið harðna á andlitinu. Það tíðk-
aðist ! Frakklandi fram á 17. öld og var
deigið ýmist blandað eggjahvítu, rjóma
eða hunangi. Sumar heldri konur gripu
til þess örþrifaráðs að leggja hráar
kjötsneiðar við andlitið á kvöldin, og
átti það að afmá ellimörk.
Það er sagt, að fyrsta japanska konan,
sem klæddist lífstykki að sið Evrópu-
kvenna, hafi beðið bana af þvf —
hafi hún hnigið niður örend f meirl
háttar veizlu.