Morgunblaðið - 21.11.1998, Qupperneq 35

MORGUNBLAÐIÐ
RAUÐI KROSS ISLANDS
LAUGARDAGUR 21. NÓVEMBER 1998 35
milljóna króna fjárframlags frá rík-
isstjórninni hefur Rauði krossinn
veitt rúmar 5 milljónir til aðstoðar í
Mið-Ameríku næstu þrjá mánuði.
Af því komu_ tvær úr hjálparsjóði
Rauða kross Islands, ein milljón frá
Reykjavíkurdeildinni, ein milljón
frá Garðabæjardeildinni, sínhvor
tvöhundruðþúsundin frá Akureyr-
ardeild og Rauða kross deild Ar-
nessýslu auk frjálsra framlaga.
Ekki er vitað hversu mikið fer til
Mið-Ameríku í framtíðinni því að
talið er að þörfln verði viðvarandi í
nokkurn tíma. Ekki má gleyma því
að 12 sendifulltrúar, eins og hjúkr-
unarfræðingar, viðskiptafræðingar,
félagsráðgjafar, blaðamenn og bíl-
stjórar, hafa að jafnaði verið á veg-
um Rauða kross íslands erlendis á
hverju ári. Sendifulltrúarnir voru
að störfum í Sierra Leone, Kenýa,
Aserbaídsjan, Tad-
sjikistan, Mala-síu,
Rúanda, Uganda,
Tansaníu, gömlu Jú-
góslavíu og Afgan-
istan á síðasta ári.“
Sigrún segir að
Rauði kross Islands
hafi unnið að
nokkrum þróunar-
verkefnum. „Þar er
fyrst og fremst um
samvinnu á milli
landa að ræða. Deild-
ir Rauða krossins eru
að komast í alþjóðlegt
vinadeildarsamstarf
við systrafélög er-
lendis. Markmiðið er
að styrkja og byggja
upp systrafélögin.
Rauða kross deildir á
Vesturlandi eru í
samstarfl við systur-
félög í Gambíu,
Rauða kross deildir á
Norðurlandi eru í
samstarfi við systur-
félög í Lesótó og
Rauða kross deildir á
Suðurlandi eru í sam-
starfi við systurfélög í
Júgóslavíu. Fleiri
deildh' munu fylgja í
kjölfarið, t.d. Reykja-
víkurdeildin með
samstarfi við deildir í
Svasflandi, fá innsýn í
annan heim í gegnum
árangursríkt og náið
hjálparstarf.“
Rauða krossi íslands berast yfir
50 neyðarbeiðnir frá Alþjóða Rauða
krossinum ár hvert. „Stefnan hefur
verið að svara öllum neyðarbeiðn-
um með lágmarksframlagi. Sérstök
neyðaraðstoð hefur verið veitt í
tveimur eða fleiri löndum ár’hvert.
Sú aðstoð hefur runnið til lýðvelda
fyrrverandi Júgóslavíu, Kasakstan
og landanna þar í kring undanfarin
ár, núna fá Rússar sérstaka aðstoð
frá íslendingum og drjúgt framlag
hefur farið í endurhæfingu fórnar-
lamba jarðsprengna. Auk tveggja
Skynsamleg
ákvörðun
stjórnvalda
Gagnrýnt hefur
verið að mannúðar-
samtök á borð við
Rauða krossinn standi
að rekstri spilakassa.
„Það er alkunn stað-
reynd að mannúðar-
samtök og félagasam-
tök fjái-magni starfsemi sína með
slíkum hætti. Auðvitað er ekki í okk-
ar valdi heldur stjórnvalda að taka
ákvörðun um hvort eða að hvaða
marki rekstur spilakassa er leyfður.
Annars fmnst mér skynsamlegt af
stjórnvöldum að heimila aðeins
tveimur aðilum, Háskóla íslands og
fslenskum söfnunarkössum, þ.e.
Rauða krossinum, SÁÁ, Slysavama-
félaginu og Landsbjörg, að standa að
rekstri spilakassa. Með því er tryggt
að ágóðinn rennur til góðra málefna.
Fyrir utan að ekki verður raunveru-
leg samkeppni á markaðinum eins
og víða, t.d. í Noregi. Ég get nefnt að
vegna samkeppninnar fer ekki nánd-
ar nærri eins stórt hlutfall ágóðans
til Rauða krossins þai' í landi og hér.
Við viðurkennum auðvitað að þó
stærsti hluti almennings geti haldið
spilamennskunni innan heilbrigðra
mai'ka eru til einstaklingar sem hafa
farið út fyrir þau mörk. Að banna al-
farið spil leysir ekki vandann og því
árangursríkast að setja fastan
ramma utan um starfsemina. Það
hafa stjórnvöld gert og að auki er
það yfirlýst stefna íslenskra söfnun-
ai'kassa að halda vinningsupphæð-
um í lágmarki, auglýsa ekld starf-
semina og halda börnum frá henni.
Þar fyrir utan hafa íslenskh' söfnun-
arkassar látið ákveðna upphæð
ganga til meðferðar á spilafíkn á
hverju ári.“
ur gríðarleg vinna fjölda fólks um
heim allan.“
Góð samvinna
við utanríkisráðuneytið
Sigi'ún segir að samvinnan við ut-
anríkisráðuneytið á sviði alþjóð-
legra baráttumála séu góð og hafí
verið að styrkjast. „Ég vísa þar sér-
staklega í að 14 milljón króna fjár-
framlag til Rússlands fór í gegnum
Rauða krossinn. Önnur jákvæð frétt
er að komið hefur vei'ið á samvinnu
við Þróunarstofnun og hefur kvikn-
að hugmynd að samvinnuverkefni í
Mósambík. Annars hafa landsfélög-
in á hinum Norðurlöndunum unnið
með þróunarstofnunum í hverju
landi um langa hríð. Stór hluti fjár-
framlaga frá stjórnvöldum til al-
þjóðlegs hjálparstarfs þar fer í
gegnum frjáls félagasamtök."
*
Eitt af stærstu verkefnum
deilda Rauða krossins tengist
sjúkraflutningunum. Rauða
kross deildir eiga og reka nán-
ast alla sjúkrabíla í landinu og
hafa varið til þess
verkefnis miklum
fjái'munum. Rauði
krossinn gerði
samning við heil-
brigðisráðuneytið
um rekstur sjúkra-
flutninga á öllu land-
inu um síðustu ára-
mót. Markmiðið með
samningunum var af
hálfu Rauða kross-
ins að tryggja ör-
ugga o g greiða
sjúkraflutningaþjón-
ustu um landið allt.
Menntun sjúki'a-
flutningamanna er
einnig á hendi fé-
lagsins. „Fyrir utan
sjúkraflutningana
gegnir Rauði kross-
inn ákveðnu hlut-
verki innan Al-
mannavamaskipu-
lagsins. Rauða kross
deildirnar þurfa að
skipuleggja við-
brögð vegna nátt-
úruhamfara eða
annai's konar voða.
Ég get nefnt að hér á aðalskrifstofu
okkar í Reykjavík er varaaflstöð og
fyrir liggur áætlun um hvernig skuli
bregðast við þegar og ef vá ber að
höndum. Eins og landsmönnum er
kunnugt hefur talsvert reynt á
skipulagið í tengslum við snjóflóðin
á Flateyri og í Súðavík."
Rauði krossinn vinnur gríðarlegt
starf í tengslum við menntun allra
leiðbeinanda í skyndihjálp. „Nú er-
um við að taka upp kennslu í svo-
kallaðri sálrænni skyndihjálp fyrir
sjálfboðaliða og starfsmenn Rauða
krossins, björgunarsveitarfólk,
sjúkraflutningamenn og lögreglu-
menn á öllu landinu. Sálræn
skyndihjálp er ekki áfallahjálp því
að sálræn skyndihjálp er veitt á
meðan enn steðjar að hætta. Áfalla-
hjálp kemur í kjölfarið eftir að
áfallið hefur riðið yfír. Rauði kross-
inn hefur fengið talsvert hól hjá
öðrum Rauða kross félögum fyrir
sérstakt námsefni í tengslum við
kennsluna. Við erum því talsvert
upp með okkur á þessu sviði,“ segir
Sigrún og bætir við að af öðrum
nýjum verkefnum megi nefna að
Rauði krossinn hafi í samvinnu við
aðra komið á meðferðarúrræði fyrir
karla sem beiti ofbeldi. „Viðbrögðin
hafa verið vonum framar og hafa 18
leitað aðstoðar.“
Ótalið er að Rauði kross Islands
hefur um árabil rekið sjúkrahótel í
Reykjavík. Legudagar voru enn
fleiri í fyrra en árið áður eða ríflega
10.000 talsins. Gestakomur í Rauða
kross húsið, neyðarathvarf fyrir
Tveir úr nefndinni kynntu sér ýmis
úrræði og mæltu sérstaklega með
dönskum „produktion“-skólum eða
svokölluðum „menntasmiðjum."
Menntasmiðja er ekki venjulegur
skóli enda fer þar ekki fram hefð-
bundið skólastarf. Nemendunum
er kennt að takast á við lífið í gegn-
um ákveðin verkefni eða vinnu, t.d.
við framleiðslu á ýmsum hlutum
eða þjónustustörf. Áð loknu eins til
tveggja ára námi í skólanum hafa
yfir 80% nemenda farið í skóla eða
út á vinnumarkaðinn.“
Sigrún segir að Páll Pétursson,
félagsmálaráðherra, hafi tek-
ið vel í að setja upp svipaða
„menntasmiðju" hér á landi.
„Páll hefur skipað sérstaka
nefnd um hugmyndina. I
nefndinni sitja fulltrúi frá
Rauða krossinum, Sambandi
sveitarfélaga á höfuðborgar-
svæðinu og Vinnumálastofn-
un félagsmálaráðuneytisins.
Fyrstu hugmyndir gerðu ráð
fyrir að hægt væri að koma
„menntasmiðjunni" á fót um
áramót. Nú vonumst við til
að hægt verði að hleypa
starfseminni af stokkunum
eigi síðar en næsta haust.“
Öruggii' og greiðir
sjúkraflutningar
börn og unglinga, voru 138 á síðasta
ári og hafa aðeins einu sinni áður
verið fleiri. Nær 4.700 hringdu í
trúnaðarsímann og daggestir voru
tæplega 2.000 talsins.
Stríðsglæpadómsstóll
stór áfangi
Á alþjóðavettvangi hefur Rauði
kross Islands sérstaklega látið að
sér kveða í tengslum við börn í
styrjöldum. „Við höfðum á sínum
tíma ásamt sænska Rauða krossin-
um frumkvæði innan Rauða kross
hreyfingarinnar að því að ræða um
um að aldurstak-
mark barna í hern-
aði yrði hækkað úr
15 árum í 18 ár.
Annað keppikefli
Rauða kross félag-
anna hefur verið að
vinna að því að end-
urhæfa börn eftir að
hafa verið í hernaði
eða orðið fyrir áföll-
um vegna hernaðar-
ástands. Endurhæf-
ingin er hafin með
góðum árangri í
Mósambík og
nokkrum öðrum Af-
ríkuríkjum og á
væntanlega eftir að
breiðast út til fleiri
landa.
Sömuleiðis má
nefna að innan al-
þjóðahreyfingarinn-
ar hefur Rauði
Kross íslands lagt
sitt af mörkum til umræðnanna um
jarðsprengjubann og stríðsglæpa-
dómstól. Þessum málum hafa ís-
lensk stjórnvöld einnig lagt lið á
vettvangi Sameinuðu þjóðanna.
Með stofnun stríðsglæpadómsstóls
hefur náðst stór áfangi í mannrétt-
indabaráttunni enda er almenningi
í löndum þar sem stríð hafa geisað
mikill akkur í því að mál séu gerð
upp, og það sjálfsagt réttlætismál
að fólk sem fremur stríðsglæpi sé
dæmt fyrir verknað sinn. Á bakvið
þann árangur sem náðst hefur ligg-
Teg. 1516, kr. 14.900
STEINAR WAAGE

KRINGLAN
Kringlunni 8-12,
Reykjavík
Sími 568 9212