Morgunblaðið - 21.11.1998, Page 1

266. TBL. 86. ÁRG.
LAUGARDAGUR 21. NÓVEMBER 1998 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Tyrkir mótmæla úrskurði dómstóls á Ítalíu í máli leiðtoga Kúrda
„Kalla yfir sig
eilífan fjand-
skap Tyrkja“
Róm, Ankara, Bonn. Reuter.
TYRKIR mótmæltu í gær harðlega
þeim úrskurði áfrýjunardómstóls á
Italíu að hafna handtökutilskipun
Tyrkja á hendur Kúrdaleiðtoganum
Abdullah Öealan. Segjast Italir ekki
ætla að framselja hann þar sem hann
sé einnig eftirlýstur í Þýskalandi.
Brugðust Tyrkir við með því að hóta
ítölum „eilífum fjandskap“ og sögð-
ust ætla að endurskoða fyrirhuguð
kaup á ítölskum hergögnum.
„Italir eru að reyna að friðmælast
við hermdarverkamenn,“ sagði
Mesut Yilmaz, forsætisráðherra
Tyrklands, eina múslímaríkisins sem
á aðild að Atlantshafsbandalaginu.
„Þeir eiga á hættu að kalla yfír sig
eilífan fjandskap Tyrkja.“
Samskipti Tyrkja og Itala hafa
versnað dag frá degi frá því að Öcal-
an var handtekinn við komuna til
Ítalíu í vikunni sem leið. Var forseti
Tyrklands, Suleyman Demirel, harð-
orður í gær er hann varaði Evrópu-
ríki við því að styðja aðskilnaðar-
sinna úr röðum Kúrda í kröfum
þeirra um sjálfstæði en Öcalan hvatti
Itali fyrr í vikunr.i til þess að miðla
málum í átökunum milli Kúrda og
Tyrkja.
Beindi Demirel orðum sínum að
Evrópuríkjum og varaði þau við því
að draga taum Kúrda. „Vilji Evrópu-
ríki að við látum af hendi land, ber
þeim að hafa eftirfarandi í huga:
Tyrkh' munu ekki semja um land-
svæði. Tyrklandi verður ekki skipt
upp, ekki einu sinni í stríði.“ Sagði
Demirel að tilraunir til að semja um
lausn deilunnar myndu aðeins gera
illt verra.
Þjóðverjar lýstu því yfir í gær að
Reuters
KÚRDÍSK kona hrópar vígorð og heldur á mynd af Kúrdaleiðtogan-
um Abdullah Öcalan á mótmælafundi 4.000 Kúrda í Róm.
þeir óskuðu ekki framsals Öcalans
að svo stöddu. Sögðust þýsk yfír-
völd vonast eftir „evrópskri lausn" á
málinu en Evrópusambandið hefur
neitað að hafa afskipti af deilunni
um framsal Öcalans. Samkvæmt
dóminum í gær verður hann að
dvelja í Róm en ekki er ljóst hvað
um hann verður, þótt líklegast sé
talið að hann verði settur í stofu-
fangelsi.
Þúsundir Kúrda, víðs vegar um
Evrópu, hafa mótmælt handtöku
Öcalans, m.a. með því að kveikja í
sér og hóta ofbeldisverkum. Sá Öcal-
an í gær ástæðu til að biðja landa
sína um að sýna stillingu og gera
ekkert sem sverti ímynd Kúrda.
Samið við
tóbaks-
fyrirtæki
New York. Reuters.
46 RIKI í Bandaríkjunum
samþykktu í gær samning við
tóbaksfyrirtæki um að þau
greiddu þeim 206 milljarða
dala, 14.400 milljarða króna, til
að standa straum af kostnaði
þeirra vegna sjúkdóma, sem
raktir eru til reykinga.
Christine Gregoire, æðsti
lögfræðilegi embættismaður
Washington-ríkis og aðalsamn-
ingamaður ríkjanna, tilkynnti
þetta á blaðamannafundi í
gærkvöldi. Aður höfðu fjögur
ríki Bandaríkjanna samið um
slíkar greiðslur við tóbaksfyr-
irtækin.
Auk greiðslnanna til ríkj-
anna samþykktu fyrirtækin að
greiða 1,45 milljarða dala (100
milljarða króna) á næstu fimm
árum í auglýsingaherferð gegn
reykingum. Þá féllust þau á að
veita 250 milljónir dala (17,5
milljarða króna) á næstu tíu
árum í nýja stofnun, sem á að
berjast gegn reykingum ung-
linga.
Reuters
IBÚAR og palestínskir lögreglumenn fagna í bænum Qabatya á Vesturbakkanum eftir að
Palestínumenn fengu yfirráð yfir 28 bæjum og borgum á svæðinu í gær.
i r '■ «**sa8? 1
i . ,, r m**" ] ^ eSH A
Israelar afhenda land á Yesturbakkanum
Fögnuður meðal
Palestínumanna
Jenín, Jcrúsalem. Reuters.
Ottast árás
á sendiráð
Washington. Reuters.
BANDARÍSKA utanríkisráðu-
neytið kvaðst í gærkvöldi hafa
fengið „trúverðugar" upplýs-
ingar um að hermdai-verka-
menn kynnu að gera árás á
bandaríska sendiráðið í Austur-
ríltí eða aðrar byggingar sem
tengjast Bandaríkjunum.
Ráðuneytið sagði að yfirvöld í
AustmTÍki hefðu gert ráðstaf-
anir til að „auka öryggiseftirlit-
ið við þessar byggingar eins
mikið og mögulegt væri“. Ekki
kom fram hvaða hermdarverka-
menn það væru sem kynnu að
hafa slíka árás í undirbúningi.
ISRAELAR létu í gær af hendi til
Palestínumanna um fímm hundruð
ferkílómetra landsvæði norðarlega
á Vesturbakkanum, eins og kveðið
er á um í Wye-samkomulaginu, sem
náðist í síðasta mánuði í Bandaríkj-
unum. Mikill fógnuður var meðal
Palestínumanna í þeim 28 bæjum
og borgum sem héðan í frá tilheyra
yfirráðasvæði Palestínumanna.
Kvaðst Yasser Arafat, forseti
heimastjómar Palestínumanna,
vonast til að afhending frekara
lands, sem kveðið er á um í samn-
ingnum, gengi jafn vel fyrir sig.
Gyðingar á Vesturbakkanum
voru bins vegar síður en svo
ánægðir. „Hvað mig varðar er dag-
urinn í dag einn sá alversti í merkri
sögu síonisma og landnáms gyð-
inga í Israel,“ sagði einn leiðtoga
þeirra.
Clinton ræðir við ráðamenn í S-Kóreu
Ottast vígbúnað
í Norður-Kóreu
Seoul, Washington. Reuters.
BILL Clinton Bandaríkjaforseti fór
til Suður-Kóreu í gær og búist er
við að viðræður hans við þarlenda
ráðamenn um helgina snúist eink-
um um öryggismál vegna vísbend-
inga um að Norður-Kóreumenn séu
að vígbúast. Madeleine Albright, ut-
anríkisráðherra Bandaríkjanna,
kvaðst hafa miklar áhyggjur af eld-
flaugaáætlun Norður-Kóreu, sem
hún sagði marka „hættuleg tíma-
mót“ í tengslum ríkjanna.
The Washingtori Post greindi frá
því í gær að Norður-Kóreumenn
væru að reisa a.m.k. tvo nýja skot-
palla fyrir meðaldrægar eldflaugar
sínar og hefðu hraðað framleiðslu
nýrra eldflauga, sem hægt væri að
skjóta á Japan.
Clinton sagði áður en hann fór frá
Tókýó í gær að þeir Keizo Obuchi,
forsætisráðherra Japans, hefðu
miklar áhyggjur af vísbendingum
um að verið væri að smíða kjama-
vopn í neðanjarðarstöð í Norður-
Kóreu. Hann kvaðst þó ekki vita
með vissu hvort stjómin í Norður-
Kóreu hefði tekið upp herskárri
stefnu gagnvart nágrannaríkjunum
eða væri einfaldlega að reyna að
knýja fram meiri matvælaaðstoð
vegna hungursneyðarinnar í landinu.
■ Segir Japani/30
Ráðgjafi Starrs
segir af sér
Washinjfton. Reuters.
SAM Dash, ráðgjafi Kenneths
Starrs í siðferðilegum álitamálum,
sagði af sér í gær til að mótmæla
þeirri ákvörðun hans að bera vitni
fyrir dómsmálanefnd fulltrúadeild-
ar Bandaríkjaþings, sem hefur hafið
rannsókn er leitt gæti til ákæru til
embættismissis á hendur Bill Clint-
on forseta.
Starr var falið að rannsaka hugs-
anleg embættisglöp Clintons sem
óháður lögmaður og Dash sagði
hann hafa brotið lög um skipun
slíki-a lögmanna með því að þiggja
boð dómsmálanefndarinnar um að
bera vitni og „berjast af hörku“ fyr-
ir því að þingið svipti Clinton emb-
ættinu. Sam-
kvæmt lögunum
hefði Starr aðeins
átt að afhenda
þinginu hlutlæga
skýrslu með trú-
verðugum upp-
lýsingum, sem
gætu hugsanlega
réttlætt brott-
vikningu forset-
ans. Hann hefði hins vegar misnot-
að stöðu sína sem óháður lögmaður
með því að „þröngva sér“ inn á vald-
svið þingsins, sem fer með ákæru-
valdið í málinu.
■ Tilþrifalítið leikrit/31