Morgunblaðið - 04.03.1990, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 4. MARZ 1990
C 5
mm TTF]1
W' II 1 ’
m IJ r-

Enn má víða sjá blómsveiga til minningar um þá sem féllu í bylting-
unni.
Gjöreyðilagt hús við Hallartorgið.
yrði ekki björt ef synirnir brytu
gegn vilja einræðisherrans.
Hann er allur og strákarnir gátu
talað opinskátt við útlendinga og
farið með þeim inn á Intercontinent-
al-hótelið. Fram að jólum var aðeins
útvöldum Rúmenum hleypt þangað
inn. Strákarnir fengu þýskan bjór
á dollarabarnum og Camel-sígarett-
ur. Augun í þeim ljómuðu. Þeir
höfðu aldrei fengið annan eins
drykk.
Þeir eru af kynslóðinni sem ólst
upp án súkkulaðis. Enskukennari
sem á tvö börn á þeirra aldri hafði
sérstakt orð á að það hefði verið
sárt að geta aldrei gefið börnunum
súkkulaði, hvað þá banana eða app-
elsínur. Enskulexía nemenda hans
um jólin gekk út á hver fékk hvað
í jólagjöf. Meðlimir fjölskyldunnar
fengu nytsamlegar flíkur en hund-
urinn fékk súkkulaði, „mikið súkk-
ulaði“. Það var hans leið að segja
skoðun sína á stjórnvöldum, þeirra
menn komust í súkkulaði en voru
ekki skárri en hundar. Hann gekk
ungur í Fijálsynda flokkinn og sat
14 ár í fangelsi fyrir skoðanir sínar
eftir að kommúnistar komust til
valda. Hann var stoltur af að hafa
aldrei verið ávarpaður „félagi" eða
tekið kommúnistatitilinn sér í
munn. Nemendurnir kölluðu hann
„herra“.
Fjögurra manna fjölskylda kenn-
arans svaf í einu rúmi með húfur,
trefla, vettlinga og í inniskóm á
veturna til að halda á sér hita þang-
að til Ceausescu var bylt. Nú er
hlýrra í húsakynnum landsins. Tæp-
lega þrítug kona, sem starfar fyrir
varaformann Þjóðarráðsins og gekk
ekki í Kommúnistaflokkinn fyrir
slysni, sagðist vera fegin að þurfa
ekki lengur að hafa með sér húfu
og vettlinga í leikhúsið. Hitinn í
húsunum var áður ekki nema 5 til
10 gráður. Hún sagði að það hefði
verið erfitt að koma sér fram úr til
að þvo sér á morgnana og vinna
skrifstofustörf við slík skilyrði. Hún
vann við utanlandsviðskipti og
sagði að það hefði verið vandræða-
legt þegar útlendingar voru á skrif-
stofunni þegar rafmagnið var tekið
af í sparnaðarskyni yfir.miðjan dag-
inn og starfsmennirnir létu eins og
það væri sjaldgæfur hlutur en allir
vissu betur.
Hún er einbirni og hefur haft það
skárra en margur annar. Móðir
hennar sér um að standa í biðröðum
til að kaupa inn — raðir myndast
enn um leið og eitthvað sérstakt,
eins og egg, smjör eða kjötmeti,
berst í búðir — og hún hefur feng-
ið smjörskammt foreldra sinna í
gegnum árin. Hún sækir ýmsar
móttökur í hinu nýja starfi og þarf
að vera almennilega til fara. Móður
hennar þótti því tími til kominn að
nota fínt, svart efni, sem hún hafði
geymt í 15 ár, í nýjan kjól. Vinkona
saumaði hann. Og hún á svört,
hælahá leðurstígvél, sem hún mút-
aði skósala til að selja sér, og svarta
leðurtösku sem kunningi gerði. Svo
hún er vel til fara. Hún hefur 3.300
lei í mánaðarlaun og borgaði sam-_
tals 3.800 fyrir stígvélin og tösk-
una. Hárgreiðslukonan hennar
kaupir ljósa litinn í hárið á henni á
svörtum markaði. Rúmenskur hár-
litur hefur helst til bleikan eða blá-
an blæ.
Ættingjar í útlöndum hafa'komið
mörgum Rúmenanum vel þótt sum-
ir hafi misst vinnuna út af þeim.
26 ára maður sagði að frændi sinn
í París sæi sér fyrir Gillette-rakvéla-
blöðum, en slíkur munaður fæst
ekki í búðum. Hann sagðist hafa
mynd af Mihai I. Rúmeníukonungi
á kommóðunni heima hjá sér. Það
kom fram í samtölum við fólk að
það veit sárafátt um útlagakonung-
inn en velvilji í hans garð var auð-
heyrilegur og margir sögðu að það
kæmi vel til greina- að hann sneri
aftur ef þjóðin samþykkti það í þjóð-
aratkvæðagreiðslu. Einn benti á að
Spánn væri aftur orðið konungs-
ríki. En málið er ekki á dagskrá.
Mihai I. er velkominn í heimsókn
og sagðist sjálfur geta hugsað sér
að heimsækja landið sem ferðamað-
ur ef málin skipast svo.
Áróður gegn konungsfjölskyld-
unni eftir að hún fór úr landi um
áramótin ’47-®48 hefur borið tak-
markaðan árangur. Einn viðmæl-
enda minna sagði að hann hefði
haft öfug áhrif. Hún gæti ekki ver-
ið svo slæm fyrst kommar hefðu
svona mikið á móti henni. Prinsess-
unum tveimur, Margaritu og Soph-
ie, sem heimsóttu landið um miðjan
janúar, var vinsamlega tekið. Frétt-
ir af þeim birtust í fjölmiðlum og
kona sagði að þær hefðu virst við-
felldnustu stúlkur. Almenningur
hefði haft svipaðan áhuga á heim-
sókn þeirra og ef Elizabeth Taylor
gerði sér ferð til landsins.
Kona mannsins sem hefur kon-
ungsmyndina á kommóðunni sagð-
ist hafa heyrt að Valentin, eldri og
skárri sonur Ceausescu-hjónanna,
hefði kynnst Margaritu í Oxford
og þau hefðu trúlofast en faðir
hans hefði bannað honum að kvæn-
ast henni. Margarita hafði heyrt
orðróminn áður. Hún sagði mér að
faðir hennar hefði hringt í hana
þegar hún var við nám í Edinborg
á áttunda áratugnum og sagt henni
af þessari frétt sem Ceausescu hefði
komið af stað. Hún hafði aldrei
heyrt á þennan Valentin minnst og
var jafn ólofuð eftir sem áður. Hún
benti á að söguburðurinn væri
gífurlegur í Rúmeníu. Hún hafði
sjálf heyrt að Ceausescu hefði bann-
að óperuna Aidu af því að þjóðin
segði að stafirnir væru lýsing á
Elenu, konu hans: „Academice Ing-
enere Doktoressa Analphabeta",
sem mætti snara „ólæsi verkfræði-
háskóladoktorinn“, en vildi ekki
selja það dýrar en hún keypti það.
Margarita prinsessa sagðist hafa
orðið vör við að fólk mæti það mjög
mikils að hvorki hún né fjölskylda
hennar hefðu haft nokkuð með
stjórn kommúnista og Ceausescus
að gera undanfarin 40 ár. Fjölskyld-
an væri hafin yfir allan grun hvað
það snerti. Það er ekki hægt að
segja um marga sem koma til
greina sem leiðtogar og stjómendur
landsins. Fólk með metnað og getu
varð að laga sig að kröfum leið-
toganna til að komast áfram í lífinu
og gekk á mála hjá ríkinu. Því var
það kannski þvert um geð en gerði
það samt. Tortryggni gætir í garð
þessa fólks og það verður að sætta
sig við að bera hluta ábyrgðarinnar
á fátækt landsins og ótrúlegu böli
þjóðarinnar.
Dagmömmur - Barnaheimili
Valdið valið fyrir börnin
Samvinnuspil.
Tréleikföng íúrvali.
Húsgögn ísérflokki.
Hjól sem endast.
^hukít^ amicus
ÍSKLASS HFV
heildverslun, sími 651099,
______Reykjavíkurvegi 64, 220 Hafnarfirði._
Foreldrar -
aðstandendur
fatlaðra barna og ungmenna
Námskeið til að efla og upplýsa aðstand-
endur fatlaðra barna og ungmenna.
Hvernig má lifa góðu lífi, þrátt fyrir þann
sérstæða vanda sem fötlun hefur í för
með sér.
Staður: Kennaraháskóli íslands við
Stakkahlíð.
Tími: Námskeiðið stendur yfir í átta
vikur, eitt kvöld í viku, 21/2-3
stundir í senn. Hefst 13. mars
kl. 20.15.
Umsjónarmenn:
Dóra S. Bjarnason lektor og
Sigrún B. Friðfinnsdóttir,
frkv.stj.
Innritun og upplýsingar í símum 15979
og 45535 frá kl. 20.00-22.00,4.-7. mars.
HARLITANIR
Þessa viku verðum við með kynningu á hárlitum. Sér-
fræðingur frá hinu heimsþekkta fyrirtæki Wella verður
á stofunni þriðjudaginn 6. mars.
Líttu við eða hringdu og „ .
pantaðu tíma. Þú færð ráðgjöf V. J
þér að kostnaðarlausu. , V^y
Sími 22138
ÓÐINSGÖTU 2.