Lesbók Morgunblaðsins - 20.12.1997, Blaðsíða 29

mér margar fallegar sögur, sem allar gerð-
ust í Betlehem.
Ég var kominn góðan spöl frá samyrkju-
búinu, en þorði samt ekki að gefa í og láta
vaða, vildi ekki vekja athygli lögreglunnar á
ferðum mínum. Ég var ekkert undir það bú-
inn að svara bjánalegum spurningum.
Það var farið að halla degi og ég hafði
engar áhyggjur af því að skila ekki hjólinu
um kvöldið, eins og ég hafði lofað ísak. Það
var hvort sem er aldrei ætlunin að standa
við það loforð frekar en önnur loforð.
Nú var ég orðinn nokkuð naumur á bens-
ínið. Mælirinn var farinn að síga og engin
bensínstöð í sjónmáli. Ekki hafði ég þó ekið
lengi þegar fór að grilla í ljósglætu
framundan.
Þama voru nokkrir skúrkumbaldar og
bensíndæla. Asni stóð inni á milli skúranna,
japlandi heyradda úr poka, sem var hnýttur
um hausinn á honum.
Um leið og ég renndi í hlað, kom út úr
veitingaskúrnum ungur maður, skeggjaður
með fíngert andlit og blíðleg augu, mæðu-
legur og að sjá mjög þreyttur. Eftir að við
höfðum heilsast og kynnt okkur, gekk hann
að hjólinu og dáðist að því.
„Það var einmitt Harley Davidson hjól,
sem trésmíðameistarinn minn átti,“ og hann
bætti við: „Hann sendi mig oft á hjólinu eftir
ýmsu smáegis svo sem naglapakka og þess
háttar." Og nú var kominn glampi í augun,
„þvflíkur gripur, samt var það mun eldra en
hjólið þitt.“ Svo spurði hann mig á hvaða leið
ég væri. Ég sagði honum það. Þá spurði
hann hvort ég gæti gert honum stóran
greiða. Hann væri með konuna sína, barns-
hafandi, nánar til tekið, alveg komna að því
að fæða. Þau hefðu komið á asnanum og það
væri fyrirsjáanlegt að þau myndu ekki ná til
Betlehem í tæka tíð.
Þegar inn var komið í skúrinn, sat konan
þar. Hún var fremur smávaxin og smáfríð.
Hún brosti undurblítt til mín og rétti mér
smágerða hönd sína.
„Eg lét mér detta í hug, hvort þú myndir
gera okkur þann ómetanlega greiða að taka
konuna með á hjóhnu, til Betlehem?“ spurði
eiginmaðurinn og bætti við, „sennilega get
ég engan veginn launað þér gi’eiðann.“
Nánast áður en hann hafði lokið við að
bera upp bón sína, sagði ég háum rómi, að
ekkert væri sjálfsagðara en að lána honum
hjólið. Ég greiddi fyrir bensínið, fór út og
sótti farangurinn minn, fór síðan inn og
lagði lyklana á borðið og sagði glaðklakka-
lega um leið, „hvar era svo lyklarnir að
asnanum?“ Ungu hjónin trúðu vart sínum
eigin eyrum og nú var þeim ekki lengur til
setunnar boðið. Þau tíndu til pinkla sína og
hnýttu þá síðan upp á hjólið.
„Nú ættum við að komast til Betlehem í
tæka tíð,“ sagði konan, um leið og hún reis
hægt og þunglamalega á fætur. Hún gekk til
mín, kyssti mig á vangann og hvíslaði í eyra
mér, „nú hefur þú gert góðverk og þér mun
verða launað, þótt seinna verði,“ og hún
brosti dulúðlegu brosi til mín.
„Bara að hún amma mín, sáluga, hefði nú
heyrt þetta,“ sagði ég svona eins og við sjálf-
an mig.
Konan þokaði sér til dyranna, þar sem
maður hennar beið. Ég sýndi honum hvern-
ig ætti að gangsetja hjólið og stjórna því. Nú
voru þau ferðbúin og hjólið hökti af stað.
„Hvar get ég svo hitt ykkur?“ kallaði ég á
eftir þeim.
„Á fyrsta gistihúsinu, sem þú kemur að í
Betlehem og spurðu bara eftir Jósef.“ Síðan
hurfu þau út í fjarskann.
Ég veifaði ósjálfrátt á eftir þeim og kall-
aði út í nóttina, „góða ferð,“ gekk svo aftur
inn í söluskúrinn, settist niður og pantaði
mér einn skammt af kús-kús.
Hvað hafði eiginlega gerst? Af hverju
gerði ég þetta - og það af yfirlögðu ráði?
Mér leið eins og ég hefði elst um nokkur ár.
Hugsanir mínar voru skýrar og skilmerki-
legar. Mér liggur við að segja rökvísar. Það
er langt síðan það hafði gerst, ef það hafði
þá nokkurn tíma gerst. Allt sem ég hafði
gert hingað til var framkvæmt í algjöru
ragli og án hugsana.
Ég borgaði veitingar og var á leið út, þeg-
ar veitingamaðurinn spurði mig hvort hann
mætti vera svo frekur og spyrja frá hvaða
landi maður kæmi, sem skipti á Harley Da-
vidson mótorhjóli og útshtnu asnaræksni.
Ég sagði honum hvaðan ég kæmi.
„Þar vildi ég ekki eiga heima," sagði hann
og þurrkaði sér um hendurnar á hand-
þuirku, sem gekk úr buxnastrengnum.
Ég gekk brosandi út í nóttina. Það var
fullt tungl og stjörnubjart. Ég hafði aldrei
áður tekið eftir því hvað himinninn gat verið
bjartur og stjarnan í austri lýsti upp leiðina
til Betlehem. Ég fór að huga að asnanum,
sem stóð enn í sömu sporum og reyndi að
nudda pokann fram af sér, enda löngu búinn
með heyraddann. Ég tók af honum pokann
og hann leit til mín sljóum, votum augum.
Eg tók í tauminn og við röltum af stað. Við
áttum langa ferð fyrir höndum. Ýmist sat ég
á asnanum og hann skokkaði með mig á
hörðu brokki eða ég hljóp með honum til að
hvfla hann.
Aldrei hafði ég upplifað slíka birtu. Það
var sem um bjartan dag og stjömumar virt-
ust hafa margfalda geislun. Ég fylltist hug-
ljómun og hugleiddi hvort ég hefði nokkum
tíma tekið eftir slíkri dýrð - eða var ég
kannski vitni að einstæðum atburði?
Og til að bæta á alla ljósadýrðina, hillti nú
undh- borgarljósin í Betlehem. Asninn hafði
hert brokkið, eins og hann ætti von á ein-
hverju óvæntu á leiðarenda og þyi’fti því að
hraða sér.
Nú var ég farinn að nálgast fyrstu kofana
í útjaðri Betlehem. Það var ótrúlega mikil
umferð í nágrenni borgarinnar og austur-
stjarnan skein skært þótt farið væri að rofa
fyrir degi.
Á hægri hönd var stæðilegt hús, með
borðum og stólum í garði og fólk á rjátli allt
um kring. Þetta var trúlega hið umrædda
gistihús, þar sem ég átti að spyrja um Jós-
ef.
Gestgjafinn kannaðist við að maður á
mótorhjóh hafi komið og beiðst gistingar
fyrir sig og barnshafandi konu hans, en því
miður var allt yfirfullt.
„En ég benti honum á að fara inneftir göt-
unni til vinstri, þar væra hjón sem stundum
tækju inn á sig næturgesti."
Ég hafði ekki farið langan veg þegar ég sá
mótorhjóhð uppi við kofavegg. Ég ætla ekki
að lýsa því hversu mér létti við þá sjón og ég
er ég ekki frá því að asnanum hafi líka létt,
alla vega heyrðist mér hann hrína feginsam-
lega.
Mér tókst að ná tali af húsmóðurinni,
enda þótt hún væri á hlaupum og öll í upp-
námi.
„Því miður var ekkert laust rúm fyiir
konuna inn í húsinu svo ég varð að búa um
hana hérna úti í geitakofanum," og hún
benti þangað sem hjólið stóð.
„Það mátti ekki seinna vera,“ bætti konan
við.
„Hún var ekki fyrr lögst fyrir í garðanum,
en fæðingin hófst.“ Konan þurrkaði svitann
framan úr sér með svuntuhorninu.
Jósef hafði nú komið auga á mig og hrað-
aði sér til mín og faðmaði mig að sér. Hann
var með tárvot augu af einskærri gleði.
„Þú hefur fært okkur mikla gleði og ham-
ingju. Okkur hefur fæðst sonur.“ Hann
leiddi mig að kofadyrunum.
„Hver heldurðu að sé kominn?" sagði
hann við konu sína, um leið og hann ýtti mér
inn úr dyranum. Ég óskaði þeim til ham-
ingju með soninn. Konan fagnaði mér inni-
lega.
„Komdu nú hérna nær og sjáðu son okk-
ar. Er hann ekki efnilegur?“ sagði Jósef.
Barnið leit til mín stórum, geislandi aug-
um og rétti fram litlu hendurnar sínar, sem
ég snart. Á sömu stundu fann ég ofurstyrk
streyma til mín.
Ég tók af mér gullhring, sem amma mín
hafði gefið mér og lagði í lófa barnsins.
Hjónin þökkuðu þessa fyrstu gjöf, sem syni
þeirra hafði hlotnast og spurðu hvort þau
mættu ekki eiga mig sem þeirra fyrsta og
besta vin. Það var innsiglað með hlýjum
kveðjum. Jósef fylgdi mér að hjólinu. Ég
setti í gang og stefndi í átt til samyrkjubús-
ins.
Ég hafði öðlast nýja trú - trú á lífið.
Höfundur rak Aðalbílasöluna um órabil.
Aldrei hafði ég upplifað
slíka birtu. Það var sem
um bjartan dag og stjörn-
urnar virtust hafa marg-
falda geislun. Egfylltist
hugljómun og hugleiddi
hvort ég hefði nokkurn
tíma tekið eftir slíkri dýrð
- eða var ég kannski vitni
að einstæðum atburði?
BÆNIR, ÞULUR
OG STEF FRÁ
FYRRI ÖLDUM
Bænir yfir börnum
Sofðu nú sælin,
og sofðu nú vel.
Sofðu eins og Kordíá
undir vængjum Máríá.
Krossinn helgi lýsi þér
með öllum sínum ljósum,
hvers helgidóm vér hrósum.
Dilli þérnú Drúþíus ogPálma,
syngi yfír þér serimón og sálma.
Sof þú, eg unni þér,
allir helgir þjóni þér,
Pétur og Páll á Rómi
hjálpi þér á dómi,
og sú hin mildasta mær,
sem marga bæn af guði fær.
Sankti Máría sé þér holl,
sú er betrí en rauðagull,
Hvar sem þú reikar á landi
signi þig og svæfi
sjálfur guð og heilagur andi.
Pig svæfi guð
ogguðs móðir,
tíu englar
og tólf postular,
Thómás hinn trausti
og tveir aðrh',
Magnús og Marteinn;
þig svæfí drottinn.
Vaki englar vöggu hjá,
varni skaðanum kalda,
breiði Jesús barnið á
blessun þúsundfalda.
Sofðu blíða barnkind mín,
byrgðu aftur augun þín,
friðarins guð þér frelsi bjó,
fyrirþað sofðu’ í góðri ró.
Geyrni þín drottinn dýrðarhæst-
urog dillidó.
Sofna þú í fríði guðs,
vakna þú í ljósi;
svo bið egfyrírþessu barni,
að Kristur minn á himnum það
kjósi.
Guð blessi börnin
bæði ung og smá,
vís erþeim vörnin
voðanum frá,
sæl eru þau þá.
Bæn fyrir kúm í haga
Þessa bæn skyldi lesa með uppréttum
höndum, en gera síðan kross á eftir út í
loftið með hægri hendi:
Hott, hott í haga,
kýrnar vilja naga;
farið þið hvorki í mitt tún
né annara manna tún!
farið þið hvorki í mínar engjar
né annara manna engjar!
Sankti Jóhannes vísi ykkur
veginn þangað sem grasið er.
Sæl María, guðs móðir,
seztu nú á stein
oggáðu vel að kúnum mínum
meðan eg fer heim.
TEIKNING eftir Gunnlaug Scheving: Sæl
María, guðs móðir, seztu nú á stein ...
Bæn fyrir fé, Jpegar það
er rekið úr kvíunum:
Ber vængi kitta ditta,
dynjandi nostra delicta.
Guð heilagur andi!
gættu að hjörðu minni;
gefðu mér hana spaka,
sendu mér hana heim.
Eg gef hana á þitt vald.
In nomine patrís, fílii et spirítus
sancti.
Bæn fyrir fé í haga
Gangið þið heilar í hagann,
gerið engum bagann;
guð gefí ykkur gras í maga,
mjólk í spena,
fískíjúgur,
hold á bein.
Sankti María, sextu á stein.
Guð gi'eiði götu mína,
geng ég svo heim.
Þulur um Maríu
Máría gekk til kirkju,
mætti helgum ki'ossi,
hafði lykil á linda,
lauk upp himnai'íki;
kh'kjan stendur á sandi
með hnappagullið á;
það er hún jómfrú Máría,
sem þetta húsið á;
guð láti sólina skína
yfírfagra fjallinu því,
sem hún Máría mjólkaði kúna
sína.
Hestur minn stendur á Haugi,
heitir veit eg Baugi,
með bandfögru beizli,
beygist niðr á vegi;
þá kemur karl hinn gamli,
klappar Baug á Haugi;
hvað smíðarðu þjóðar
þófti gamall með hamrí?
„Ketil smíða eg,“ sagði karl,
„úr kerlingar hríngju,
rusla egí smíðunum mínum,
þá presturínn hringir í klukkun-
um sínum.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 20. DESEMBER 1997 29