Lesbók Morgunblaðsins - 20.12.1997, Blaðsíða 18

SVIÐ lífsins, 1834-1835, var síðasta olíumynd málarans. Sama ár fékk hann hjartaáfall og málaði ekki fleiri olíumyndir.
og lítt sást hann í félagsskap kvenna. Ein
4 sem þekkti hann, Helen von Kiigelen kallaði
hann „mestan piparsvein allra piparsveina“.
Það kom þessvegna öllum í opna skjöldu
árið 1818 þegar Caspar David hafði allt í einu
gengið að eiga Caroline Bommer, dóttur
kaupmanns í Dresden og var hún töluvert
yngri en málarinn. Ekki breytti þó hjóna-
bandið lífsstíl málarans, en nýtt myndefni
kom til sögunnar: Kvenlíkaminn, að vísu sið-
samlega kappklæddur. En konu sína málar
Caspar David í stafni seglbáts 1819 og ná-
unginn hjá henni, sem snýr baki í áhorfand-
ann og heldur í hönd konunnar, er enginn
annar en hann sjálfur. Þijár myndir eru þó
til þar sem sést framan í hann; teikning frá
yngri árum, sjálfsmynd sem sýnir að maður-
inn var snemma frábær teiknari og teiknar
sig sem sorgmæddan, rómantískan lista-
mann. Hinar myndimar af Caspar David eru
málverk eftir vin hans og sýna hann við trön-
umar á vinnustofunni.
Þunglyndi og afbrýðissemi
Þeim hjónum varð þriggja bama auðið og
enn batnaði í búi þegar málarinn var útnefnd-
ur prófessor án kennsluskyldu við Akademí-
una í Dresden. En litlu síðar, á árinu 1824,
fór að bera á alvarlegu þunglyndi Caspars
Davids, svo og sjúklegri afbrýðissemi gagn-
vart eiginkonunni. Allt setti það dimman svip
á heimilið. Það hallaði smám saman undan
fæti og 1835 fékk hann hjartaáfall og náði sér
aldrei til fulls eftir það.
Þótt þunglyndið væri lengi búið að liggja á
honum eins og mara, tók hann sér tak árið
fyrir hjartaáfallið og málaði þá eitt af lykil-
verkum sínum, Svið lífsins. Sú mynd er nú
varðveitt á Museum der Bildende Kunste í
Leipzig. Hér er eitt og annað sem minnir á
málverk Einars frá Galtafelli, enda er inntak-
ið táknrænt: Utan af opnu hafi sigla mörg,
svört seglskip og virðast öll á leið upp í sömu
fjöra, þar sem fólk bíður. Þar era böm sem
lyfta fána, ung kona, fullorðinn maður sem
lítur aftur til gamals manns, en hann staulast
við staf. Með einhveijum hætti er þetta af-
skaplega norræn mynd.
Eftir því sem heilsan versnaði lagði Caspar
David Friedrich oftar frá sér málaratólin.
Hann gat til að mynda aldrei málað með olíu-
litum eftir hjartaáfallið 1835 og 1839 hafði hin
x stöðuga hönd málarans svikið hann. Þá var
kominn tími til að setja punktinn aftan við
ævistarfið, en þegar hann loks fékk hvíldina í
mai 1840, var þokuslæðingur gleymskunnar
þegar fallinn á nafn hans. MORGUNN á Riesengebirge, 1811. Það er hluti myndarinar sem hér sést.
JÓNÍNA KOLBRÚN
CORTES
EKKI
Augu mætast
Augu sjá
Augu þrá
Augu skilja
Sálin mín, sálin mín
Vitundin, vakir eða sefur
Hugurinn, man eða gleymir
Samviskan fer heim - og þjáist
eða ekki?
Ekki, ekki, ekki
Höfundur er tækniteiknari.
UNNUR SÓLRÚN
BRAGADÓTTIR
JÓLANÓTT
Bíllinn mjakaðist
í næturkyrrðinni.
Snjókornin fiögruðu búlduleit
úrjólaboðunum,
spjölluðu og hlógu,
Gunna frænka alltaf söm við sig,
Siggi frá Skógargerði með nýja
pípu,
Malla og Gestur með litla angann,
Halla fór heim með Fal,
en sum
voru einræn,
misstu flugið
og bráðnuðu á húddinu.
Hugfangin
steighún út,
og sveifá leið,
sagði frá jólaboðinu
sem henni var aldrei boðið í,
vinunum sem voru,
blankheitum
og brostnum vonum.
Þau hlógu
oghún
búlduleit ogrjóð
settist á topp stóra trésins
í miðjum bænum
ogskein ájólabarnið
sem hafði gleymst undir trénu.
Það vantaði í það rafhlöðuna.
Höfundurinn er Ijóðskáld og einkaritari !
Reykjavík.
GUÐRÚN G.
JÓNSDÓTTIR
GEFÐU
MÉR TÍMA
Gefðu mér tíma
ég bæti ráð mitt
Gefðu mér tíma
Hafi ég sært þig
sýndu mér biðlund
hafi ég sært þig
Sýni ég framför
sæstu þá við mig
sýni égframfór.
Höfundurinn er handverkskona og fv. kennari
í Reykjavík.
18 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/USTIR 20. DESEMBER 1997