Morgunblaðið - 12.05.2000, Qupperneq 57

MORGUNBLAÐIÐ
___________UMRÆÐAN________
Andlegar og líkamlegar
pyndingar á Islandi?
FÖSTUDAGUR 12. MAÍ 2000 57„
Qlroaf
HVAÐ þarf maður að
brjóta af sér til þess að
verða fyrir andlegum
og líkamlegum pynd-
ingum hér á landi?
Hvað mundum við gera
ef börn yrðu fyrir and-
legum pyndingum svo
dögum, vikum, mánuð-
um eða jafnvel árum
skiptir? Dauðadómur
er bannaður á Islandi,
er það ekki?
Svörin við spurning-
unum hér að framan
eru því miður þau að
andlegar og líkamlegar
pyndingar eru stundað-
ar hér á landi og hafa
valdið dauða. Þeir lenda í þessum
óhugnaði sem eru svo ólánsamir að
slasast eða veikjast og eru settir á
biðlista í mánuði eða jafnvel 1-3 ár.
Fólk hefur dáið á þessum biðlistum
sem vel hefði verið hægt að bjarga.
I ritstjórnargrein Morgunblaðsins
16. mars 1997 segir orðrétt: Við er-
um að tala um dýrmæt mannslíf.
Hver hefur leyfi til þess að spila á
þá strengi er kveða á um líf og
dauða? Það hefur enginn mannleg-
ur máttur. Og síðar áfram: Læknar
eiga ekki undir neinum kringum-
stæðum að vera settir í þá aðstöðu
að neyðast til að setja sjúklinga á
biðlista, hugsanlega með hræðileg-
um afleiðingum eins og það hafði
fyrir bróður minn. Þarna er vitnað í
grein er skrifuð var í blaðið þann
15. mars 1997, um mann er lést á
biðlista eftir hjartaskurðaðgerð.
Ráðherrar, þingmenn og við fólkið
er kjósum þá, lærum við ekkert?
Hvað þurfa margir að kveljast og
deyja á biðlistum til að opna augu
okkar svo við stöðvum þennan
ósóma?
Ég hef verið á biðlista tvisvar. í
fyrra skiptið rúmt ár og þá eftir að
hafa verið uppdópaður af lyfjum.
Þessi aðgerð bjargaði lífi mínu, um
það er engin spurning, og hún var
gerð á bæklunarskurðdeild Land-
spítalans. Og nú er búið að loka
henni vegna fjárskorts, er ekki í
lagi með ykkur ráðamenn? Vonin
um aðgerð einnig horfín. Þetta er
alveg fullkomin pyndingarstarf-
semi. Ég varð fyrir gífurlegum and-
legum og líkamlegum sársauka við
að bíða eftir aðgerð og það þrátt
fyrir um fimm þúsund töflur er áttu
að bæta þjáningar mínar á meðan
ég var á biðlistanum. Vitið þið
hvernig svona fáránleg lyfjaneysla
fer með mann andlega og líkamlega
og hvað það kostar? Maður bilast og
kvelst í víti og verður allt annar
maður en maður er dags daglega.
Maður er í vímu en sársaukinn
hverfur ekki nema að
hluta. Maginn í mér
eyðilagður af öllu
þessu dópi í algjöru
tilgangsleysi. Bömin
manns verða að horfa
upp á mann uppdóp-
aðan og þolandi vítis-
kvalir og verða því
fyrir andlegum pynd-
ingum að óþörfu.
Hvað hafa bömin
brotið af sér til að
þola aðra eins með-
ferð og þá að horfa
upp á mann í svona
óþolandi og siðlausu
ástandi? Er víti mitt
og minnar fjölskyldu
ekki nóg eða er þörf á að lítilsvirða
fleiri fjölskyldur á þennan siðlausa
hátt? Ráðamenn, viljið þið láta ykk-
ar börn horfa upp á ykkur svona?
Eða fáið þið sérstofu á sjúkrahús-
um eins og ráðherra var boðið upp á
hjá sjúkrastofnun í vetur og hvað
Bidlistar
Vitið þið hvað ég braut
af mér til að fá þessa
meðferð? spyr
Guðmundur Ingi
Kristinsson og svarar:
Ekkert, ég lenti í
umferðarslysi á leið
heim úr vinnu og var í
100% rétti.
var hann lengi á biðlista?
Bann við pyndingum 3.gr. lög um
mannréttindasáttmála Evrópu.
Enginn maður skal sæta pynding-
um eða ómannlegri eða vanvirðandi
meðferð eða refsingu. Mannrétt-
indayfirlýsing Sameinuðu þjóðanna
l.gr. Hver maður er borinn frjáls og
jafn öðrum að virðingu og réttind-
um. Menn eru gæddir vitsmunum
og samvisku og ber þeim að breyta
bróðurlega hverjum við annan. Það
ber að viðurkenna, að hver maður
sé jafnborinn til virðingar og rétt-
inda, er eigi verði af honum tekin.
Hvað hafa ráðherrar og þingmenn
verið lengi á biðlista eftir aðgerð-
um? Viku, mánuð eða ekkert? Eru
bara til peningar til að lækna út-
valda eða þá er slasast rétt, en ekki
hina ólánsömu er má kvelja á bið-
listum? Eru mannréttindi bara orð-
in tóm eða eru biðlistar bara ör-
yrkjaframleiðslutæki fyrir ríkið?
Guðmundur
Ingi Kristinsson
■BB
Frjáls eins og fuglinn í Camp-let tjaldvagni
Einföld tjöldun, mikið pláss, áfast eldhús og fortjald, auk frábærrar
endingar eru atriði sem gera Camp-let að einstökum tjaldvagni. Ef allir
vagnar eru skoðaðir sést vel af hverju Camp-let nýtur vinsælda ár eftir ár.
flíSLI JÓNSSON ehf
Bíldshöfða 14 112 Reykjavík S. 587 6644
Vantar þá ráðamenn og hafa þeir
þörf fyrir fleiri öryrkja? í Noregi
segjast þeir spara milljarða ef biðin
eftir aðgerð sé fjórar vikur eða
skemmri og þá muni langvarandi
fjarvistum frá vinnu minnka um 6%.
Þá hefur það verið sannað að maður
er tvisvar sinnum lengur að ná sér,
en sá tími sem maður er á biðlista.
Einn mánuður á biðlista tvo mánuði
að ná sér. Eitt ár á biðlista, tvö ár
að ná sér. Lokuð deild og engin að-
gerð og vítiskvalir eða dauði eina
lausnin? Þessi hráskinnaleikur með
slasað og veikt fólk er ábyrgðarlaus
og fáránlegur. Peningarnir eru til,
t.d. væri gróðanum af sölu FBA vel
varið í það að eyða biðlistum. Ef
þetta er ekki hægt í góðæri þá verð-
ur það aldrei og þið ráðamenn berið
þá fulla ábyrgð á þessum ómannúð-
legu og óþörfu pyndingum.
Vitið þið hvað ég braut af mér til
að fá þessa meðferð? Ekkert, ég
lenti í umferðarslysi á leið heim úr
vinnu og var í 100% rétti. Bíllinn
minn fékk gjörgæslumeðferð. Ekk-
ert peningaleysi og enginn biðlisti
eftir viðgerð á honum. Nei, bíllinn
minn hefur mun meiri rétt en ég.
Aðraeins heimsku er varla hægt að
hugsa sér. Það stendur í skaðbóta-
lögum að sá sem bótaábyrgð ber á
líkamstjóni skuli greiða sjúkra-
kostnað og annað fjártjón. Það stóð
ekki á tryggingafélaginu að borga
viðgerðina á bifreiðinni, en að borga
aðgerðina á mér kom ekki til
greina. Ég bað þá um að borga að-
gerðina en þeir voni fljótir að
benda á það að það væri ólöglegt að
greiða fyrir svona aðgerð hér á
landi. Lög sem vernda bíldrusluna
en banna aðgerð á manni, hvað er
að ykkur, þingmenn? Af hverju
borga tryggingafélögin ekki fyrir
aðgerðir á fólki? Það er vegna þess
að þá verður gróðinn minni. Hluti
örorkubóta og lífeyrissjóðs-
gi’eiðslna tekinn af okkur slösuðum
og gefinn tryggingafélögum en ekki
notaður til að lækna slasaða er fár-
ánlegt. Ti-yggingafélögin verði látin
borga allt tjón vegna umferðaslysa.
Þá hverfa biðlistar því þá losnar um
fé til að eyða biðlistum og lækna
aðra. Gerið þetta strax í dag, þing-
menn, og þá verður vonandi lokið
einum ljótasta kafla okkar tíma, það
er andlegum og líkamlegum pynd-
ingum á Islandi á veiku og slösuðu
fólki, sem er á biðlistum og því mið-
ur þekkjast dæmi um eins og áður
hefur komið fram að sjúklingar deyi
þar. Hver vill bera þá ábyrgð?
Höfundur er öryrki.
.<■
Ferskur nútfmastfll.
Ýmsar útfærslur.
Á tilboðsverói í maf.
Háteigsvegi 7 Sími 511 1100

tmkaá h reinsunin
gsm 897 3634
Þrif í rimlagluggatjöldum.
% Notar fyrirtækió
þitt rétt rtúmer?
8oo 4000 er gjaldfrjálst númer
fyrirtækjaþjónustu Símans.
Þar er opið virka daga milli kl. 8 og 17.
www.simmn.is