Morgunblaðið - 12.05.2000, Blaðsíða 47

MORGUNBLAÐIÐ
________________________________FÖSTUDAGUR 12. MAÍ 2000 47
MINNINGAR
+ Líney Sigurlaug
Kristinsdóttir
fæddist á Hofsósi í
Skagafírði 28. des-
ember 1913. Hún lést
í Reykjavík 1. maí
síðastliðinn. Foreldr-
ar hennar voru Sig-
urlína Á. Gísladóttir
frá Neðra-Ási í
Skagafirði, f. 1880,
d. 1967, og Kristinn
B. Erlendsson, f.
1873 í Gröf á Höfða-
strönd, d. 1951. Þau
Sigurlína og Krist-
inn bjuggu lengst af
á Hofsósi. Líney var áttunda í röð
tíu bama þeirra hjóna. Þau em:
Kristín, bjó lengst í Bæ á Höfðast-
rönd, Ingibjörg, á Hlemmiskeiði á
Skeiðum, Gísli, Reykjavík,
Hlemmiskeiði og víðar, Ásta,
Siglufírði, Konráð, Reykjavík,
Guðberg, Reykjavík, Guðmundur,
dó á fyrsta aldursári, Erlendur, bjó
í Mosfellsbæ, og yngst er Auður
sem býr á Akureyri og er ein eftir-
lifandi þeirra systkina. Auk þess
átti Líney hálfsystur samfeðra,
Margréti, sem búsett var á Sauðár-
króki.
Líney giftist 1934 Guðmundi An-
toni Tómassyni, f. 1914, d. 1982.
Foreldrar Antons
voru hjónin Tómas
Jónasson og Ólöf
Þorkelsdóttir, búsett
á Mið-Hóli og Hofsósi,
Skagafirði. Líney og
Anton eignuðust _ sex
böm sem em: 1) Ólaf-
ur Tómas, f. 1935,
trésmiður, kona hans
er Ásdís Dagbjarts-
dóttir. Þeirra böm
eru Dagbjartur, f.
1960, Líney, f. 1963,
Steinunn, f. 1964, An-
ton, f. 1967, Sigríður
Margrét, f. 1971, og
Anna Sigurlína, f. 1982. Bama-
börn eru 15. Tómas á auk þess son,
Hlyn Trausta, f. 1956 og á hann
þijú börn. 2) Sigríður, f. 1938,
hjúkrunarfræðingur, maður Hörð-
ur Einarsson, d. 1999. Þeirra böm
em Líney, f. 1963, d. 1986, Guð-
finna, f. 1967, og Hrafnkell, f.
1973. Barnaböm eru fjögur. 3)
Kristinn Gísli, f. 1942, múrari og
bóndi, kona María Þórarinsdóttir.
Þeirra börn em Sigurlína, f. 1967,
Þórarinn, f. 1968, og Líney Sigur-
laug, f. 1975. Bamabörn em fimm.
4) Þorkell Máni, f. 1946, d. 1999,
múrari. Fyrri kona Erna Marlen.
Þeirra böm em Guðmundur, f.
1970, Líney Magnea, f. 1975, og
Ólöf Þóra, f. 1979. Ólöf á eina dótt-
ur. Seinni kona Þorkels Mána var
María Bjamadóttir, dóttir þeirra
er Guðrún Telma, f. 1992.5) Sigur-
lína Ásta, f. 1948, bóndi, maður
Arnar Daðason. Synir þeirra eru
Ásbjöm, f. 1969, Daði Steinn, f.
1971, og Hallur Freyr, f. 1977. 6)
Auður Kristín, f. 1950, líffræðing-
ur, maður Andrés Sigurðsson.
Böm þeirra em Sigurlína, f. 1974,
og Sighvatur, f. 1976. Líney og An-
ton slitu samvistir. Seinni maður
Líneyjar var Þorlákur Guðmunds-
son, f. 1917, d. 1989. Foreldrar
hans voru Guðmundur Gottskálks-
son og Helga Sæmundsdóttir, bú-
sett í Hveragerði.
Líney ólst upp á Hofsósi og eftir
barnaskóla var hún einn vetur í
héraðsskólanum á Laugarvatni.
Hún vann ýmis störf fram yfir tví-
tugt en hóf búskap með Antoni á
Hofsósi og bjó þar til 1952 er hún
flutti ásamt bömum sinum og móð-
ur til Hveragerðis. í Hveragerði
var Líney forstöðukona Dvalar-
heimilisins Áss í tæpa þijá áratugi.
Frá 1982 vom Líney og Þorlákur
búsett á Stór-Reykjavikursvæðinu.
Lúiey tók virkan þátt í ýmsum
félagsmálum, bæði á Hofsósi og í
Hveragerði, m.a. var hún formað-
ur verkakvennafélags á Hofsósi og
átti sæti í hreppsnefnd Hveragerð-
is.
Útför Líneyjar fer fram frá
Garðakirkju í dag og hefst athöfn-
in klukkan 13.30.
LÍNEY SIGURLAUG
KRISTINSDÓTTIR
Hún amma mín hafði á sínum 86
árum upplifað einhverjar þær mestu
tæknibreytingar í íslensku þjóðlífi,
sem hægt er að hugsa sér. Frá torf-
bæjum og sauðskinnsskóm til far-
síma og internets. Ung fór hún að
vinna, giftist og eignaðist böm.
Fyrstu búskaparárin án nokkurra
þeirra nútímaþæginda, sem okkur
unga fólkinu finnst svo sjálfsögð.
Hún hafði ekki einu sinni rennandi
vatn. Það er því oft, er mér finnst
óhreinatausfjallið vart yfirstígan-
legt, að ég hugsa til hennar og hálf-
skammast mín. Aldrei nokkurn tím-
ann man ég eftir, að hún hafi talað
um vinnuálag og tímaskort. Hún tók
lífinu eins og það var, reyndi að njóta
þess, sem það hafði upp á að bjóða,
og velti sér ekki upp úr glötuðum
tækifærum. Markmið hennar var
ekki að ná öllu, heldur að gera það
vel, sem hún tók sér fyrir hendur.
Jákvæð, létt í lund, fjörug og stríðin
em orð, sem lýsa henni vel. „Féll
engan veginn inn í þá ímynd, sem ég
hafði gert mér um ömmur,“ sagði
Hafsteinn, maðurinn minn, um
fyrstu kynnin við hana. Hún var ekki
þessi virðulega, pilsklædda amma
með uppsett hár, sem fylgdist með
leik barnabarnanna úr fjarlægð.
Hún vildi fá að vera með í fjöri'nu og
oftast vom mestu fíflalætin í henni
sjálfri.
Síðustu árin hefur lífsorkan þó
smám saman fjarað út og því held ég
að hin eilífa hvíld hafi verið henni
kærkomin. Þær hittast nú í himna-
ríki nöfnurnar, hún systir mín og
amma mín, og saman setja þær án
efa svolítið „fútt“ í hið annars frið-
sæla paradísarlíf.
Fai- þú í friði, amma mín, og haf
þökk fyrir allt og allt.
Guðfinna.
Elsku amma. Nú er þínu góða lífs-
hlaupi lokið og minningarnar koma.
Mikið var nú oft glatt á hjalla í
jóla- og afmælisboðunum þínum í
Bröttuhlíðinni. Spennandi var að fá
að sofa í gestaherberginu, hitta þig
upp á Elló og þú alltaf á hlaupum en
áttir samt alltaf smá tíma fyrir okk-
ur. Þegar þú sagðir okkur til um hina
ýmsu hagnýtu hluti svo sem: Ekki
draga lappirnar (skemmir skóna).
Ekki bogra yfir hlutum, beygja hnén
(betra fyrir bakið) og þannig mætti
lengi telja.
Við eigum svo margar góðar
minningar sem við búum alla tíð að
og viljum við kveðja þig og þakka þér
með þessu sálmaversi að lokum:
Far þú í friði,
firiður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkstþúmeð Guði,
Guð þérnúfylgi,
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt.
(V. Briem.)
Dagbjartur, Líney, Steinunn,
Anton, Sigríður Margrét og
Anna Sigurlína.
Kvödd er kær móðursystir, Líney
Kristinsdóttir. Með þessum minn-
ingarorðum eru kveðjur frá systur-
börnum hennar frá Bæ.
Líney var ein af þessum hetjum
sem þurftu að taka á í áföllum lífsins.
Hún varð fyrir þeirri reynslu að
standa uppi með sex böm, það
yngsta í reifum, er Anton maður
hennar greindist með alvarlegan
sjúkdóm sem leiddi til þess að hún
þurfti að yfirgefa heimili þeirra með
börnin. Sem betur fer var hún ekki
ein á báti. Hallfríður mágkona henn-
ar tók dótturina Sigurlínu og ól hana
upp sem sitt bam. Amma Sigurlína
flutti með Líneyju til Hveragerðis
þar sem Líney tók við forstöðukon-
ustarfi við Dvalarheimilið Ás. Án
ömmu hefði þetta verið hæpið.
Amma hélt heimili með Líneyju og
börnum hennar sem heima vom. Það
var þeim báðum mikils virði að halda
utan um hópinn.
I Hveragerði hitti hún aftur skóla-
bróður sinn frá Laugarvatni. Settu
þau saman heimili sem var þeim báð-
um til hamingju. Lúlli var bömum
Líneyjar Ijúfur og góður og vom þau
eins og hans börn. Líney var afar
glaðsinna kona, alltaf átti hún eitt-
hvað til að létta lund.
Við Bæjarsystur, Sigurlína og ég,
fóram ávallt í heimsókn til Líneyjar
á Hrafnistu þar sem hún átti sitt her-
bergi síðari árin. Hún sagði: „Það er
vaktmaður hinum megin við gang-
inn,“ og var það mikið öryggi fyrir
hana sem hún mat að verðleikum.
Oft er við Sigurlína systir mín kom-
un í heimsókn, fengum við að sjá fjöl-
skyldumeðlimi sem við höfðum ekki
áður kynnst. En þannig er lífið í stór-
fjölskyldunni, fólkið þekkist ekki. En
við höfðum samkennd og það er í
anda Líneyjar.
Nú er yngsta systirin, Auður, ein
eftir af hópi níu systkina og einnar
hálfsystur, Margrétar Kristinsdótt-
ur, sem Líney hafði gott samband
við. Samband Auðar og Líneyjar var
mikið og gott. Kæra Auður, Guð
blessi þér minninguna um góða syst-
ur.
Kæra frænka, þér em færðar
kveðjur úr Skagafirðinum sem ég
veit að var þér svo kær. Fjölskyldu
þinni sendum við systkinin frá Bæ og
fjölskyldur okkar samúðarkveðjur
og biðjum ykkur öllum Guðs bless-
unar.
Jófríður Bjömsdóttir.
Sá er ríkur, sem á eða hefur átt
kæra og eftirminnilega ættingja eða
vini. Ég er ein þessara ríku, því Lín-
ey Kristinsdóttir var móðursystir
mín.
Meðal fyrstu endurminninga
minna em minningar um þessu góðu
og glaðvæm frænku, sem kom
stundum í heimsókn til okkar á Ak-
ureyri alla leið frá Skagafirði - nánar
tiltekið frá Hofsósi - og hafði þá
gjarnan eitthvað af bömum sínum
meðferðis og þá varð kátt í höllinni.
En lífið var ekki leikur einn, það
var oft óréttlátt og erfitt. Á miðjum
fertugsaldri stóð Líney ein með sex
böm á framfæri, öll innan við fimm-
tán ára aldur. Á þeim tíma var ekki
um neina félagslega aðstoð að ræða,
svo maður minnist nú ekki á launa-
jöfnuð eða fæðingarorlof eins og við
búum við í dag, en hún átti fjöl-
skyldu, sem lagði henni lið eftir
mætti, eins og þeirra tíma siður var.
Um þetta leyti urðu þáttaskil í lífi
hennar. Leiðin lá suður í Hveragerði
þar sem hún gerðist ráðskona á Elli-
heimilinu Ási, sem var rekið af Gísla
Sigurbjörnssyni, frænda hennar.
Þar nutu atorka hennar og vinnu-
semi sín einstaklega vel. Hún var
nánast hamhleypa til verka og
reyndist ekkert ómögulegt. Á hverju
hausti tók hún gífurlegt magn af
slátri, sauð kæfu og útbjó rúllupylsu
eins og von væri á heilli herdeild í
bæinn og þeir yrðu allir í föstu fæði
hjá henni fram á vor. Þá prjónaði
hún með slíkum ofurhraða að undur
var á að horfa og flíkin birtist án
nokkurrar viðvömnar. Aldrei heyrði
maður hana kvarta yfir því sem mið-
ur fór né allri vinnunni og útsjónar-
seminni, sem hún varð linnulaust að
sýna. Það afgreiddi hún einfaldlega á
þann hátt, að hún þekkti aðra, sem
hefðu það verra en hún.
Börnin uxu úr grasi, fóm að heim-
an og stofnuðu sínar eigin fjölskyld-
ur. Líney kynntist og giftist seinni
manni sínum og um hægðist hjá
henni á ýmsan hátt.
Síðustu árin var hún orðin þreytt
og þrotin kröftum. í fyrravor varð
hún svo fyrir þeirri sám raun, að
missa son sinn Þorkel Mána eftir
stutt en erfið veikindi. Þá var eins og
slokknaði nánast á lífsneistanum
enda öllum erfitt að lifa börnin sín.
Þegar litið er til baka má draga
saman, að einkenni þessarar
hvunndagshetju vom glaðværð og
glettni og á stundum allt að stjórn-
laus gjafmildi og hjálpsemi. Slíkt
.fólk á sér sjaldan óvildarmenn og
þannig var því einnig farið með hana.
Það er sagt að maður velji sér ekki
foreldra eða ættingja, en hefði ég átt
þetta val, þá hefði ég ekki hikað við
að velja Líneyju í mitt lið og ég er
þakklát fyrir að hún var þar.
Guðrún Ámadóttir.
Ertu kominn, skarfurinn þinn?
spurði Líney mig þegar ég kom til
hennar á Hrafnistu í fyrra, en þá
hafði ég látið undir höfuð leggjast að
heimsækja hana um tíma. Hún átti
það til að kalla mig skarf þegar ég
var lítill og hún var að ala mig upp.
Því hagaði svo til að ég var settur í
fóstur til hennar og Lúlla þegar for-
eldrar mínir bmgðu sér til Banda-
ríkjanna í ár. Þá var ég sjö ára. Það
lá bókstaflega beint við að ég færi til
hennar, því hún bjó beint á móti okk-
ur í Hverahlíðinni og ég fór að venja
komur mínar á heimili hennar löngu
áður en ég man eftir mér. Svo þegar
Bolli bróðir fæddist flutti ég til henn-
ar; ég tók sæng mína og kodda, gekk
yfir götuna og lét ekki bjóða mér að
deila athyglinni með nýjum bróður
sem ég þekkti ekki neitt. Enda fékk
ég næga athygli hjá Líneyju og
Lúlla. Þar var ég eins og kóngur í
höll. Og það var áíkaflega gott að
dvelja hjá Líneyju, svo ekki sé fastar
að orði kveðið. Líney var mér af-
skaplega góð og var mér sem móðir.
Hún var mér ströng þegar þess
þurfti með og ég gaf tilefni til. Hún
hélt mér vel til náms. Hún lét mig
alltaf reikna tólf dæmi á dag og þá
þurfti ég að reikna og lesa fyrir hana
inni í eldhúsi á elliheimilinu því að
hún var þá að elda og skipa fyrir á
meðan ég lærði. Samt hlustaði hún á
mig og fór yfir reikningsdæmin áður
en ég hljóp út til að fara að brjóta
rúður í gróðurhúsum með Sigga og
Nonna.
Maður var ekkert lyklabarn hjá
Líneyju, heldur var ég með henni í
vinnunni allan daginn. Hún var ráðs-
kona á elliheimilinu og stjómaði þar
af miklum skömngsskap. Eftir á að
hyggja er það dálítið einkennilegt að
vera að hálfu alinn upp á elliheimili,
þegar maður hefði kannski átt að
vera á barnaheimili. Ég er hins veg-
ar viss um að það var miklu
skemmtilegra. Þar var fóstra mín
stöðugt nálæg og ég gat alltaf hlaup-
ið inn í eldhús til Líneyjar ef ég varð
hræddur við tautakallinn, Mumma
mállausa eða aðra kynlega kvisti
sem dvöldu á elliheimilinu.
Það var skemmtilegt að alast upp
á heimili Líneyjar. Hún átti barna-
láni að fagna: Tommi og Sigga vora
flogin úr hreiðrinu en Auður passaði
mig og ók mér í vagni; Silla setti á sig
þann svakalegasta augnskugga sem
ég hefi augum litið og er það enn
greypt í huga mér, hann var fagur-
blár og minnir mig að Líney hafi gert
einhverjar athugasemdir við þetta;
Kiddi og Máni vom yfirtöffarar
Hveragerðis, rökuðu sig berfættir í
sparibuxunum en á ermalausumv
hvítum bol. Mér fannst það ógeðs-
lega töff. Svo sat maður á Blesa hjá
Kidda og á mótorhjóli hjá Mána.
Það gustaði af Líneyju, því hún
var svo mikið hörkutól. Þegar mýs
gerðu sig heimakomnar í eldhúsum
húsmæðra í Hveragerði, þá var kall-
að á Líneyju og hún kom, rak þær
undir teppi og rotaði þær síðan með
skrúbbnum. Þegar Gvendur eilífi
hafði næstum fyllt herbergi sitt á
elliheimilinu af rasli, þá stormaði
hún inn til hans og spurði hvurslags
þetta væri eiginlega og mokaði
haugnum út. Einu sinni grenjaði ég-~
lengi af því að ég hafði komið of ná-
lægt kleinupottinum hjá Líneyju í
elliheimiliseldhúsinu. Hún þreif
snöggt og ákveðið í handlegginn á
mér og ég hélt að hún væri mér mjög
reið. En svo var náttúmlega ekki.
Hún var bara að forða mér frá sjóð-
heitri feitinni. Það er síðan önnur
saga að hún bjó til heimsins bestu
kleinur. Mig minnir að hún hafi bak-
að vikuskammtinn á þriðjudags-
morgnum. Það vom þeir morgnar
sem ég fór á fætur löngu á undan
Líneyju og Lúlla því ég vildi ekki
fyrir nokkurn mun missa af nýbök-
uðum kleinum á elliheimilinu.
Það er til vitnis um hvaða hug við
strákarnir bámm til Líneyjar að.
þegar átti að sprauta okkur í skólan-
um, þá stungum við Jónas á Bakka
og Stebbi á Þórastöðum af vegna
hræðslu við nálina, og fórum upp á
elliheimili og vildum að Líney
sprautaði okkur. Hún brosti að vit-
leysunni í okkur og sannfærði okkur
um að læknirinn ætti að gera þetta.
Við sneram því við, vonsviknir, og
fómm á stofuna til læknisins.
Þegar maður komst á unglinsaár
minnkaði samgangurinn við Líneyju
og Lúlla. Ég kom þó oft í heimsókn
til þeirra í Bröttuhlíðina og fékk allt-
af niðursoðin jarðarber með þeyttum
rjóma. Síðan rifjuðum við upp gaml-
ar minningar og yljuðum okkur við
þær. „Manstu þegar þú stalst hrís-
grjónapakkanum úr Reykjafossi,
skarfurinn þinn, og Kristján náði þér
og þú hljópst inn í eldhús til mín og
hágrést í nokkra klukkutíma á stóln-
um við hliðina á eldavélinni? Svo
þegar Pelli kom inn í eldhús ætlaðir
þú alveg at tapa þér því þú hélst að
hann væri Kristján í Reykjafossi því
þeir vom báðir í hvítum sloppum.
Það er góð tilfinning að hugsa aft-
ur til bernskuáranna, sérstaklega
vegna þess hve samofin þau voru
Líneyju. Nú er hennar löngu og góðu
ævi lokið. Megi hún hvíla í friði. Ég
votta börnum hennar og öllum henn-
ar niðjum mína dýpstu samúð.
Kjartan Valgarðsson.
+
Móðir okkar,
SIGRÍÐUR GUÐMUNDA PÉTURSDÓTTIR,
Ásavegi 7,
Vestmannaeyjum,
lést á Sjúkrahúsi Vestmannaeyja miðvikudaginn 10. ma(.
Ásta Sigurðardóttir,
Sveinn Sigurðsson og fjölskyldur.
t
Ástkær faðir okkar, tengdafaðir, afi og langafi,
RAGNAR JÓNSSON,
Holtsgötu 39,
Reykjavík,
lést á Landspítalanum miðvikudaginn 10. maí.
Guðni Kolbeinsson, Lilja Bergsteinsdóttir,
Ingveldur Ragnarsdóttir, Guðmundur Theodórsson,
Hilmar Árni Ragnarsson, Guðrún Langfeidt,
Stefanía Koibrún Ragnarsdóttir, Bernd Beutel,
Sigurður Ragnarsson, Juliana Grigorova,
barnabörn og barnabarnabörn.