Morgunblaðið - 12.05.2000, Blaðsíða 46

MORGUNBLAÐIÐ
46 FÖSTUDAGUR 12. MAÍ 2000
MENNTUN
Skýrari
átakalínur
Ekki er unnt að vísa til þess liðna því til
sannindamerkis að Samfylkinguna
skorti sérstöðu.
GÖMUL hugsun hefur
einkennt viðbrögð
við stofnun Samíylk-
ingarinnar sem
stj ómmálaflokks.
Þessa hugsun má orða þannig að
flokkurinn geti eklri talist hafa sér-
stöðu í íslenskum stjómmálum
sökum þess að jafnaðarmenn hafí
hafnað ríkishyggju og lýst sig
hlynnta frjálsum markaði. Þessi
gamli skilningur á inntaki póli-
tískrar sérstöðu á ekki lengur við.
Að auki blasir
VIÐHORF viðaðmeð
_____ somu rokum
Eftlr Ásgeir máhaldaþví
• Sverrísson fram að all-
flestir stjóm-
málaflokkar á Vesturlöndum hafi
nákvæmlega ekkert sérstakt íram
að færa.
Það er að sönnu athyglisverð
fullyrðing.
Atökum miðstýringarsinna og
talsmanna markaðar og einstakl-
ingsfrelsis er lokið. í flestum rílq-
um Evrópu hefur forsjárhyggju
sósíalista og kennisetningum
þeirra um ríkisrekstur og miðstýr-
ingu verið hafnað. Einstakling-
urinn, sem sósíalistar vildu hefta
og gera að þræl ríkisvaldsins, hef-
ur á ný verið hafinn til öndvegis.
Nútímaleg stjómmál snúast því
um frelsi hans og leikreglur þess
nýja samfélags, sem upp er að rísa,
í senn á rústum hins liðna og á
grundvelli nýrrar tækni. Þetta
samfélag hinna skýra leikreglna,
jafnra möguleika, einstakl-
ingsfrelsis og -ábyrgðar má nefna
„sanngimis-“ eða, jafnstöðuþjóð-
félagið" (e.„Fair Play Society").
Þess vegna vekur furðu að svo
margir, sem tjáð hafa sig um stofn-
un Samfylkingarinnar, skuli vera
fastir í viðmiðum hugsunar, sem
augijóslega á ekkert erindi lengur
. við almenning. í stjómmálum nú-
tímans er ekki lengur tekist á um
miðstýringu og markaðshyggju,
sósíalisma og einstaklingsfrelsi. Af
þessum sökum er ekki unnt að vísa
til þess, sem liðið er til að rökstyðja
þá fullyrðingu að Samfylkingin
hafi enga sérstöðu fram að færa í
íslenskum stjómmálum. I því efni
skiptir engu hvort menn geta talið
sig fylgjandi þeirri stefnu, sem
hreyfingin boðar eða ekki.
í þessu viðfangi er við hæfi að
benda á nokkur atriði, sem Össur
Skarphéðinsson, leiðtogi Samfylk-
ingarinnar, hefur lagt áherslu á.
Formaðurinn nýi hefur sagt að
Samfylkingin muni aldrei styðja
einkavæðingu í heilbrigðis- og
menntakerfinu. Hann hefur ítrek-
að að flokkurinn vilji taka upp auð-
lindagjald og vinda ofan af„gjaiá-
kvótakerfinu" svonefnda. Össur
Skarphéðinsson sagði í ræðu sinni
á stofnfundi flokksins að Samfylk-
ingin vildi að þjóðaratkvæða-
greiðslur yrðu teknar upp á íslandi
og að Netið yrði nýtt í þeim til-
gangi. Hann fjallaðimeð athyglis-
verðum hætti um siðferðislegan
grandvöll hins kapítalíska hag-
kerfis og sagði íslensk stjómmál
skorta siðferðislegt inntak. For-
a maðurinn hefur einnig gert að um-
talsefni að rétta beri hlut lög-
gjafarvaldsins gagnvart
framkvæmdavaldinu til að unnt
verði að draga úr því frumstæða
„ráðherraræði", sem ríkir á ís-
landi.
Þessi málflutningur er fallinn til
að greina Samíylkinguna frá öðr-
um stjómmálaflokkum á íslandi.
Líkt og gildir um öll stjómmála-
fyrirtæki getur hver og einn efast
um heilindi forystusveitarinnar og
alvörana að baki yfirlýsingunum.
Ymislegt er hins vegar óljóst í
stefnu Samfylkingaiinnar og ann-
að vekur furðu. Formaðurinn hef-
ur sjálfur sagt að ágreiningur ríki
innan flokksins um hvort Islend-
ingum beri að leita eftir aðild að
Evrópusambandinu. Samfylkingin
boðar að skilgreina þurfi samn-
ingsmarkmið þjóðarinnar en upp-
lýsir ekki í hvaða tilgangi! Mark-
mið þjóða í samningaviðræðum
era ávallt skýr: sem mest fyrir sem
minnst. Hvað hugsanlega ESB-
aðild varðar skal ítrekað það, sem
áður hefur verið nefnt á þessum
vettvangi: tilgangslaust verður
með öllu að bera aðildarsamning
við Evrópusambandið undir
þjóðaratkvæði leiki minnsti vafi á
að forræði yfir auðlindum sjávar
verði áfram í höndum íslendinga.
í lögum Samfylkingarinnar, sem
samþykkt vora á stofnfundinum og
vísað var til svonefndrar „laga-
nefndar", er að finna ákvæði um
kynjakvóta í öllum stofnunum
flokksins þannig að „hvort kyn eigi
rétt til a.m.k. 40% aðalfúlltrúa og
40% varafulltrúa svo fremi að
nægilega margir séu í framboði."
Kynjakvótar ganga þvert á hug-
myndafræðilegan grundvöll „verð-
leikasamfélagsins" og vísa miklu
fremur til gamals hugsunarháttar
og úreltrar heimssýnar en þeirrar
uppstokkunar, sem Samfylkingin
kveðst berjast fyrir í íslensku þjóð-
félagi.
Vafasamar bréfasendingar á
kostnað almennings og leyndar-
hyggja varðandi fjármál þeirra
flokka, sem að Samfylkingunni
standa, fara ekki saman við boðaða
„siðvæðingu" stjómmálanna.
Jafnaðarmenn hafa löngum leit-
að út fyrir landsteinana eftir fyrir-
myndum og nú er það Lionel Josp-
in, leiðtogi franskra sósíalista og
forsætisráðherra Frakka, sem vís-
ar veginn. Tilvísanir í frönsk
stjómmál era ekld sérlega upp-
lýsandi fyrir íslenska kjósendur en
Lionel Jospin hefur einkum vakið
athygli fyrir hentistefnu og sam-
starf við kommúnista.
Margir frjálslyndir kjósendur
munu vafalaust óttast að Össur
Skarphéðinsson hyggist gera hið
sama og leiða VG-flokkinn til valda
á íslandi.
Ef til vill munu einhverjir harma
að íslenskir jafnaðarmenn hyggist
ekki horfa til Tony Blair í hug-
myndafræðilegum efnum. Leiðtogi
Samfylkingarinnar hefur á hinn
bóginn sýnilega leitað til Bret-
lands, nánar tiltekið í smiðju til
Margaret Thatcher, hvað varðar
pólitískt tungutak því líkt og hún
talar hann gjarnan um sjálfan sig í
þriðju persónu („The lady is not
for turaing"). Reynslan sýnir að
ekki er ástæða til að hafa áhyggjur
af þessu fyrr en stjórnmálamenn
era teknir að ræða um sjálfa sig í
virðingarfleirtölu eins og „Járn-
frúin“ gerði undir lok valdaferils
síns.
Flokksstofnun Samfylkingar-
innar sætir tíðindum en verður
með engu móti líkt við pólitískan
landskjálfta. Atakalínur í íslensk-
um stjómmálum hafa hins vegar
skýrst nokkuð og vera kann að
vind taki að hreyfa eftir blanka-
logn undanliðinna missera.
Fossvogsskóli - Nemendur í Fossvogsskóla hafa unnið áhugaverð
verkefni í vetur. Gunnar Hersvemn skoðaði nokkur þeirra: Eftirlíking-
ar af steindum gluggum og verkefni um Reykjavík menningarborg.
Sögurammar um
borg og Jesú Krist
• Börnin lærðu
um táknin og
söguna og sköp-
uðu myndir.
• í verkefninu um
borgina voru
þau í hlutverki
leiðsögumanna.
NÍU OG tíu ára gamlir
nemendur í Fossvogs-
skóla í Reykjavík unnu
síðla veturs verkefnið
„Kristin tákn“ í tilefni af 1000 ára af-
mæli kristnitökunnar. Þau gerðu
eftirlíkingar af steindum kirkju-
gluggum og gáfu hverjum glugga
ákveðið viðfangsefni. Nemendur
unnu verkefnið með kennurum og
fengu innsýn í kristna táknfræði.
Bömin segjast hafa byrjað verkefn-
ið á því að fara í Bústaðakirkju og fá
fræðslu um gluggalistaverk Leifs
Breiðfjörð sem prýða kirkjuna.
Einnig sagði sr. Pálmi Matthíasson
þeim frá táknfræði litanna.
I Fossvogsskóla var bömunum
raðað í fimm blandaða hópa og vann
hver þeirra einn glugga, en sérhver
þeirra hefur 17 hólf. Hver nemandi
fékk því eitt hólf til að myndskreyta.
Nemendur og kennarar þeirra
hafa fengið mjög góð viðbrögð við
verkum sínum og verða gluggamir
sýndir í fjölskyldumessu í Bústaða-
lrirkju á sunnudaginn 14. maí kl.
14:00. Þar munu nemendur segja frá
verkum sínum en gluggamir eru
nefndir Kirkjuárið, altarið, kross-
inn, englar og útför.
Gluggana sýndu þau fyrst í skól-
anum fyrir og eftir páska með pínu
og upprisu Krists í huga, og urðu
vegna viðbragða annarra fljótlega
stolt og ánægð með verk sitt.
Kynnisferð barna um borgina
Böm í Fossvogsskóla hafa einnig
tekið þátt með kennuram sínum í
dagskránni Reykjavík menningar-
borg. Kennaramir Aðalheiður
Bragadóttir, Auður Þórhallsdóttir
og Magnea Antonsdóttir hafa samið
kennsluefni eða söguramma um
borgina. Þær Auður og Magnea
hafa kennt efnið í bekkjunum sínum
og munu 23. og 24. ágúst halda nám-
skeið um það fyrir kennara hvaðan-
æva í 3.-7. bekk
Núna í lok skólaársins er mikla
fræðslu að finna í kennslustofunum
þeirra, t.d. í formi vandaðra vegg-
spjalda eftir níu ára böm.
Söguramminn hefur reynst mjög
gagnlegur fyrir bömin, því þeklring
á nánasta umhverfi sprettur ekki
fram af sjálfu sér. Nefna má sem
dæmi að þau fóru ekki svo oft í mið-
bæinn, og því ekki víst að þau hafi
þekkt vel margar byggingar eða þá
styttur bæjarins.
Auður Þórhallsdóttir kennari seg-
ir að þessi kennsla hafi verið mjög
fróðleg og ekki síður íyrir kenn-
arana. Margt hafi komið á óvart.
„Þetta er mikil heimildarvinna fyrir
níu ára böm en þess er gætt að
kveikjan að hugmyndum komi frá
þeim sjálfum. í verkefninu eru þau í
hlutverki leiðsögumanna og þau
spyrja sig t.d.: Hvaða staðir era
merkilegir? Hvað viljum við sýna?
Þau raða svo efni t.d. í flokkana söfn,
merkilegar byggingar og náttúra.
Og búa til bækling um borgina. Eftir
það fer þeim að berast bréf frá
ímynduðum ferðamönnum frá sex
löndum, sem tilgreina áhugasvið sín
og þau búa til dagskrá fyrir þá,“ seg-
ir Auður.
Bömin skipulögðu skoðunarferð-
ir um borgina og þurftu því að kynna
sér hana vel t.d. með því að fara sjálf
í kynnisferð með rútu. Markmiðið
sögurammans er að nemendur læri
að þekkja borgina og era viðburðir
menningarársins 2000 nýttir.
Sögurammanum lýkur með því að
bömin bjóða foreldrum sínum í stof-
umar sínar í skólanum og bjóða
þeim sæti í tilbúnum rátum og fara í
skoðunarferð með því að varpa
skyggnum, úr ferðum sínum um
borgina, á veggi. Borgarhljóðum
verður einnig varpað út og munu
þau taka lagið þegar það á við.
Nýjar bækur
• GEITUNGURINN 3 er nýjasta
heftið í flokki verkefnabóka sem
Æskan ehf. gefur út handa börnum
sem farin era að sýna áhuga stöfum
og tölum. í heftinu eru fjölbreytileg
viðfangsefni sem bjóða upp á marg-
háttaða en skemmtilega glímu við
tölur og bókstafi.
Geitungurinn 3 er saminn með
það að markmiði að hann veiti góð-
an undirbúning fyrir lestrarnám
barna og kveiki áhuga þeirra á
prentuðu máli. Heftið er beint
framhald af Geitunginum 2 sem
kom út sl. haust og hefur nú verið
endurprentaður fjórum sinnum. Við
samningu heftisins var haft að leið-
arljósi að foreldri eða leiðbeinandi
og barn geti átt skemmtilega stund
saman yfir efninu um leið og glímt
er við léttan lestur, einfaldar þraut-
ir og reikningsdæmi. Það sem birt-
ist í þessu hefti er m.a. eftirfarandi:
Æfingar í að nota blýant, liti,
skæri og lím. Stórir og litlir stafir til
að lesa, lita eða skrifa.Litaverkefni
út frá tölum og orðum. Verkefni í að
telja, para saman og skrifa tölur.
Orð og myndir, myndlestur og ritun
orða. Þrautir, orðaleit, tengiverk-
efni og einföld reikningsdæmi.
Höfundar Geitungsins hafa lengi
starfað saman að útgáfu barnabóka.
Arni Arnason er kennari að mennt
en hefur á annan áratug starfað við
ritstjórn og útgáfu kennsluefnis og
barnabóka. Hann er einnig höfund-
ur bóka og námsefnis handa börn-
um. Halldór Baldursson hefur
starfað um árabil sem teiknari og
hefur myndskreytt fjölda þekktra
barnabóka auk kennslubóka sem
notaðar era í grannskólum.
Geitungurinn 3 er 48 bls. að
stærð, í A4-broti og kostar 790 kr.
út úr búð. Umbrot og hönnun fór
fram hjá Æskunni ehf. en prent-
smiðjan Oddi hf. annaðist prentun.