Morgunblaðið - 06.06.1989, Qupperneq 14

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 6. JÚNÍ 1989
Í4
Prufu-hitamælar
- 50 til + 1000 C
íeinu tæki meö elektrón-
ísku verki og Digital sýn-
ingu.
SfliLoiHlasiigjtuiiif’
VESTURGÖTU 16 - SÍMAR 14630 - 21480
Afvopnunarkapphlaupið
eftir Jón Baldvin
Hannibalsson
Nýafstaðins leiðtogafundar Atl-
antshafsbandalagsins verður
tvímælalaust minnst sem eins
merkasta fundar forystumanna að-
ildarríkjanna í tvo áratugi.
Niðurstöður fundarins komu
flestum í opna skjöldu. Frásagnir
vestrænna fjölmiðla fyrir fundinn
höfðu verið mjög á einn veg. Talið
var að ágreiningur einstakra aðild-
arrílqa um skammdrægu kjama-
vopnin myndi skyggja á aðra dag-
skrárliði. Um stund hefði mátt ætla
að framtíð sjálfs bandalagsins
myndi einkum ráðast af því hvort
HEFURÐU PANTAÐ
SKÍÐANÁMSKEIÐ
SUMARSINS?
Brottför
]Utn
21
25
1 úli
2
9
16
23
30
Agúst
4.
7.
13
20
25
Tegund námskeiðs
UNGLINCAR
UNGLINGAR
FIÓLSKYLDUR
FIÖLSKYLDUR
FIÖLSKYLDUR
FIÖLSKYLDUR
I8ÁRAOC ELDRI
ALMENNT
I t’erslumirnuwnahelgil
FIÖLSKYLDUR
UNGLINGAR
UNGLINGAR
ALMENNT
Daga-
fiöldi
6
6
6
6
6
4
5
6
6
5
Grunnajald, breytilcdt
eltiraldri þátttakcnda
13.150
17.150
I 1 100 (il 19 400
II 100 til 19.400
I I 100 íi/ 19 400
II 100 ii/ 19 400
19.400
6.400 til 1 1 600
7 900 til 14 900
17.150
17.150
7 lOOii! 13.400
UPPSELT
UPPSELT
BIÐLISTI
BIÐLISTI
BIÐLISTI
FAEIN SÆTI LAUS
BIÐLISTI
FÁEIN SÆTI LAUS
GRUNNGIALD felur í sérfœði og húsnæði í Skíðaskólanum,
ferðir milli skála og skíðalands, afnot af skíðalyftum og aðgang
að kvöldvökum, svo og skíðakennslu fyrir 15 ára og yngri.
KENNSLUGJALD FYRIR FULLORÐNA (16 ára og eldri) er
kr. 1.700 á 4 daga námskeiði, kr. 1.200-2.200 á 5 daga
námskeiði og kr. 2.900 á 6 daga námskeiði.
FARGIALD REYK/AVÍK - KERLINGARF/ÖLL - REYKfA-
VÍK er kr. 2.800. Afsláttur fyrir börn yngri en 12 ára á fjöl-
skyldunámskeiðum og almennum námskeiðum.
HELGARNÁMSKEIÐ (föstud. - sunnud.) allar helgar á
tímabilinu 30. júní til 27. ágúst. Grunngjald kr. 4.250 til
7.400. Kennslugjald fyrir fullorðna kr. 1.200.
Fáein sæti laus í iúní oa iúlí. Laus sæti í áaúst.
ÚPPLÝSINGAR OG BÓKANIR:
FERÐASKRIFSTOFAN ÚRVAL

VIÐ AUSTURVÖLL
SÍMI 26900
OG UMBOÐSMENN URVALS UM LAND ALLT
tækist að leysa þetta ágreinings-
efni.
Hin neikvæða umfjöllun fjölmiðl-
anna gaf tæpast rétta mynd af því
se'm raunverulega gerðist á fundin-
um. Aðalatriðin eru þessi: Á fundin-
um komu leiiðtogarnir sér saman
um efnismikla, hnitmiðaða lokayfir-
lýsingu, þar sem framtíðarsýn
bandalagsins í samskiptum við ríki
Austur-Evrópu er lýst með ítarlegri
hætti en dæmi eru um síðan Har-
meldskýrslan var lögð fram 1967.
Einnig gáfu þeir út tímamótaskjal
um heildarstefnuna í vígbúnaðar-
eftirlits- og afvopnunarmálum, sem
ætlunin er að bandalagið hafí að
leiðarljósi næstu árin, en heildar-
stefnan á rætur að rekja til vorfund-
ar utanríkisráðherra Atlantshafs-
bandalagsins í Reykjavík 1987.
Leiðtogafundurinn varð þannig
bæði til að efla einhug aðildarríkj-
anna um grundvallarstefnu banda-
lagsins í alþjóðamálum og renna
stoðum undir markvisst frumkvæði
þess á sviði vígbúnaðareftirlits og
afvopnunar.
Yfirlýsing leiðtogafundarins sýn-
ir svo ekki verður um villst að Átl-
antshafsbandalagið er enn sem fyrr
í stöðugri aðlögun að kröfum nýs
tíma. Athygli vekur hve rík áhersla
er lögð á að nýta til fullnustu í
þágu friðar og stöðugleika þau
tækifæri sem nýjabrum á stjórnar-
háttum í Sovétríkjunum býður upp
á. Þrátt fyrir að þörfin á áfram-
haldandi árvekni vestrænna ríkja
sé ítrekuð kemur fram að hernaðar-
legi þátturinn í samskiptum austurs
og vesturs er nú fýrirferðarminni
en áður og að pólitísk samskipti og
samvinna á sviði efnahags-, mann-
réttinda- og umhverfísmála eiga
vaxandi rétt á sér. Fyrir fundinn
höfðu íslendingar óskaði eftir að
vikið yrði sérstaklega að nauðsyn
aukins samstarfs í umhverfismál-
um.
Skjalinu um heildarstefnuna í
vígbúnaðareftirlits-og afvopnunar-
málum er fyrst og fremst ætlað að
skilgreina verkefríaskrána í af-
vopnunarmálunum í ljósi varnar-
þarfa bandalagsins í heild. Af-
vopnun og vígbúnaðareftirlit hafa
á undanfömum ámm verið snar
þáttur þeirrar yfírlýstu stefnu
bandalagsins að draga úr tor-
tryggni með pólitískum samningum
við Varsjárbandalagið. Á tímum
aukinna tækifæra þarf að aðgæta
sérstaklega að samdráttur vígbún-
aðar verði ekki á kostnað rétt-
mætra öryggishagsmuna og ógni
þannig stöðugleika í samskiptum
ríkja.
I skjalinu er fjallað um alla þætti
vígbúnaðar- og afvopununarmája.
Atlantshafsbandalagið áréttar
ásetning sinn að stefna að umtals-
verðum niðurskurði kjamavopna og
hefðbundinna vopna og allshetjar-
banni efnavopna. Áætlanir banda-
lagsins varðandi skammdræg
kjamavopn snerta einvörðungu
einn þátt vamarstefnunnar. Á fund-
inum var sá skilningur leiðtoganna
staðfestur að öryggi aðildarrílq'anna
mun áfram byggjast á kjamavopn-
um og hefðubundnum vopnum.
Útrýming skammdrægra kjama-
flauga á landi kemur ekki til álita
á meðan Varsjárbandalagið nýtur
núverandi yfirburða á sviði hefð-
bundins vígbúnaðar. Viðbrögð leið-
toga Varsjárbandalagsins við tillög-
um Atlantshafsbandalagsins mun
því skera úr um framhaldið.
í skýrslu minni um utanríkismál,
sem ég lagði fram á Alþingi hinn
24. apríl síðastliðinn, tók ég þannig
tl orða að Atlantshafsbandalagið
ætti ekki að útiloka möguleikann á
að endumýja birgðir skammdrægra
kjarnavopna við núverandi aðstæð-
ur. Jafnframt benti ég á að endan-
leg ákvörðun í því efni hlyti að ráð-
ast af þeim árangri sem næst í
væntanlegum Vínarsamningi um
niðurskurð hefðbundinna vopna og
aukið jafnvægi á því sviði.
Niðurstaða leiðtogafundarins
hvað varðar skammdrægu kjarna-
Jón Baldvin Hannibalsson
„Niðurstöður leiðtoga-
fiindarins hljóta að
vissu leyti að vera sér-
stakt ánægjuefiii fyrir
íslendinga. Nái tillögur
bandalagsins fram að
ganga um skjótan
árangur í viðræðunum
í Vín um niðurskurð
hefðbundinna vopna
mun það vafalítið verða
til að greiða fyrir því
sem ég hef kosið að
nefna „næsta áfanga“ í
afvopnunarmálum.“
vopnin varð mjög í þessum anda.
Fallist er á að fresta ákvörðun um
endumýjun flauganna til ársins
1992 og tengja tímasetningu við-
ræðna um gagnkvæma fækkun
þeirra árangri í Vín. í yfírlýsingu
fundarins er þó skýrt tekið fram
að Varsjárbandalagið muni þurfa
að fækka einhliða og vemlega
sínum skammdrægu kjamavopnum
áður en gengið verður til slíkra
gagnkvæmra saminga, en Varsjár-
bandalagið hefur nú margfalda yfír-
burði yfir Atlantshafsbandalagið á
þessu sviði.
Enginn vafi leikur á að hinar
róttæku tillögur Bush Bandaríkja-
forseta, sem lagðar vom fram og
samþykktar á fundinum, greiddu
fyrir þessu samkomulagi um
skammdrægu flaugamar. Tillög-
umar ganga m.a. út á að hraða
eins og kostur er yfirstandandi við-
ræðum um fækkun hefðubundinna
vopna og taka til umfjöllunar nýjar
tegundir vopna, svo sem orrustu-
flugvélar og þyrlur, sem ekki var
kveðið á um upphaflega í erindis-
bréfí þessara viðræðna. Viðbrögð
Varsjárbandalagsins við þessu skel-
egga fmmkvæði Atlantshafsbanda-
lagsins verða mikilvægur prófsteinn
á raunvemlegan vilja Varsjár-
bandalagsins til að komast fyrir
rætur þess gmndvallarágreinings,
sem einkennt hefur samskipti aust-
urs og vesturs undanfama áratugi.
í samræmi við margendurteknar
yfirlýsingar íslenskra stjórnvalda á
undanfömum ámm tók forsætis-
ráðherra, Steingrímur Hermanns-
son, þá ákvörðun að fjalla sérstak-
lega um áhyggjur Islendinga af
áframhaldandi vígbúnðarkapp-
hlaupi á höfum. í máli forsætisráð-
herra kom fram að íslendingar em
fyllilega sammála þeirri forgangs-
röðun verkefna í afvopnunarmálum
sem ákveðin hefur verið og líta svo
á að jafnvægi á sviði hefðbundinna
vopna sé forsendan fyrir áfram-
haldandi afvopnun. Jafnframt lýsti
hann því sjónarmiði íslendinga að
stefnt yrði hið fyrsta að viðræðum
Altantshafsbandalagsins og Var-
sjárbandalagsins til að draga úr
stærð kjamorkuflotans. Yfírlýsing
forsætisráðherra er í fyllsta sam-
ræmi við þau viðhorf sem ég lýsti
í ræðu minni á Alþingi 24. apríl
síðastliðinn varðandi „næstu skref“
í afvopnunarmálum.
Fyrirsögn Morgunblaðsins á frétt
af leiðtogafundinum 30. maí síðast-
liðinn um að íslendingar hefðu
dregið til baka „tillögu" sína um
afvopnun á höfunum á ekki við rök
að styðjast. Ummmæli, sem höfð
em eftir utanríkisráðherra Noregs,
Thorvald Stoltenberg, í Dagblaðinu
1. júní síðastliðinn, um að enginn
,hafí vitað að íslandingar ætluðu að
bera fram „tillöguna" fá heldur
ekki staðist. Þvert á móti höfðu
íslendingar þegar lagt í það tölu-
verða vinnu á undanfömum mánuð-
um, jafnt innan Atlantashafsbanda-
lagsins sem utan, að kynna sjónar-
mið sín til afvopnunar á höfunum.
Hafi norskum embættismönnum
láðst að koma upplýsingum um
málið á framfæri við yfirvöld í Osló
er tæplega við íslendinga að sakast
í því efni.
Niðurstöður leiðtogafundarins
hljóta að vissu leyti að vera sér-
stakt ánægjuefni fyrir íslendinga.
Nái tillögur bandalagsins fram að
ganga um skjótan árangur í viðræð-
unum í Vín um niðurskurð hefð-
bundinna vopna mun það vafalítið
verða til að greiða fyrir því sem ég
hef kosið að nefna „næsta áfanga"
í afvopnunarmálum. Vert er að
hafa hugfast að daginn fyrir leið-
togafundinn hafði Atlantshafs-
bandalagið ekki gert ráð fyrir að
ákveðnar tegundir vígbúnaðar, svo
sem orrustuflugvélar og þyrlur,
yrðu taldar með í fyrstu samningum
í Vín.
Meiri skriður er nú kominn á
afvopnunarmálin en dæmi eru til
um í áraraðir. Þrátt fyrir að af-
vopnun á höfunum sé ekki á for-
gangslista bandalagsins í dag getur
enginn sagt til um hvað morgun-
dagurinn kann að bera í skauti sér.
Mest er um vert að íslendingar
hafa tekið ákveðið frumkvæði að
því að um málið verði fyallað í hópi
þeirra ríkja sem samleið eiga með
þeim í vamar- og öryggismálum.
Höfundur er utanríkisráðherra.
Forsetaembættið
fær Chevrolet
EMBÆTTI forseta íslands er að
fá nýjan bíl um þessar mundir
og verður sá bíll númer tvö. Bif-
reiðin er af gerðinni Chevrolet
Caprice Classic Brougham og
kemur í stað níu ára gamals bíls
af gerðinni Buick Electra.
Hinn nýi forsetabíll kostar ná-
lægt 2,6 milljónum króna, sam-
kvæmt upplýsingum frá umboðinu,
Bílvangi hf.
Ástæða þess að keyptur er bíll
af þessari tegund er sú, að sögn
Komeslíusar Sigmundssonar for-
setaritara, að Alþingi ætlaði 2,1
milljón króna á fjárlögum þessa árs
til að endumýja bifreiðaflota emb-
ættisins. Til viðbótar þeirri upphæð
kemur það fé sem fæst fyrir gamla
bílinn, þegar hann verður seldur á
uppboði hjá Innkaupastofnun ríkis-
ins, en það er aætlað 300 til 400
þúsund krónur. Því hafí þessi bif-
reið verið keypt, þar sem verð henn-
ar er innan þess ramma sem fjárráð
embættisins leyfa.