Morgunblaðið - 21.12.1985, Blaðsíða 48

I #'381(8230 .IS HU0AGHA0IJAJ,CH(IAJHWIK)5!0M
MORGUNBLAÐIÐ, LAUG ARDAGUR 21. DESEMBER1985
Fjárlagafrumvarpið afgreitt í dag:
Útgjöldin hafa aukist
um 4,3 milljarða kr.
ÞRIÐJA umrHa um fjárlagafrumvarpið fór fram á Alþingi í gær og í dag
verða greidd atkvæði um það. Fjölmargar breytingartillögur hafa borist frá
meirihluta og minnihlutum fjárveitinganefndar og einstökum þingmönnum
og má því búast við að afgreiðslan taki nokkurn tíma.
Pálmi Jónsson, formaður fjárveit-
inganefndar, fylgdi frumvarpinu
úr hlaði við umræðuna í gær og
gerði grein fyrir þeim breytingum,
sem það hefur tekið í meðförum
nefndarinnar frá því annarri
umræðu lauk. í ræðu hans kom
fram, að verði frumvarpið sam-
þykkt á þann hátt sem meirihlut-
inn leggur til verða niðurstöðutöl-
ur á tekjuhlið þess 37.853,7 millj.
kr., en voru þegar frumvarpið var
lagt fram 33.539,5 millj. Hækkunin
nemur 4,3 milljörðum kr.
Pálmi gat þess að miðað við
þessa niðurstöðu yrðu skatttekjur
ríkisins á næsta ári ekki nema um
28% af vergri þjóðarframleiðslu
og er þá miðað við að þjóðarfram-
leiðslan verði 136 milljarðar kr.
Útgjöld fjárlagafrumvarpsins
aukast frá 2. umræðu um 4.361,0
millj. kr. og verða samtals 37.670,7
millj. kr. Tekjuafgangur á rekstr-
aryfirliti fjárlaga myndi því verða
að tillögum meirihlutans sam-
þykktum 183,0 millj. kr.
Meginhluti hækkunar á gjalda-
bálki fjárlagafrumvarpsins er til
kominn vegna hækkunar á verð-
lags- og launaforsendum fjárlag-
anna. Launaforsendur fjárlaga-
frumvarpsins við 3. umræðu eru
reiknaðar upp um 12,2%, með
ákveðnum undantekningum. Þessi
12,2% hækkun er fundin þannig,
að fyrst er reiknuð 4% hækkun
launa frá áætlun frumvarpsins til
þess sem orðið hefur í raun til
ársloka 1985. Síðan er samkvæmt
ákvörðun ríkisstjórnarinnar
reiknuð 10% hækkun launa frá
árslokum 1985 til þess verðlags.
sem ákveðið er í frumvarpinu. I
þriðja lagi er tekið inn í þetta
dæmi lækkun um 2% samkvæmt
sparnaðaráætlun ríkissstjórnar-
innar, sem kynnt var við 1. umr.
fjárlaga.
Geir Gunnarsson (Abl.-Rn.) gagn-
rýndi að talsvert vantaði upp á að
verðlag í frv. væri rétt metið. Hann
nefndi að i stað þess að hækka
launaliði í frv. um 14,58% í sam-
ræmi við forsendur Þjóðhags-
stofnunar um gjöld og tekjur væru
launaliðirnir í raun hækkaðir um
12,2%. Rekstrargjöld hefðu á sama
hátt verið hækkuð frá grunni fjár-
lagafrv. um 15,4% í stað 17,5%,
eins og forsendur Þjóðhagsstofn-
unar um verðlagsþróun á næsta
ári segðu.
„Hér er samtals um að ræða gat
á útgjaldahlið fjárlaga um 250—
300 millj. króna og hefur það ekki
verið skýrt með öðru en almennum
hugleiðingum um sparnað, en slik
fyrirheit við síðustu fjárlagaaf-
greiðslur hafa jafnan reynst mark-
laus og útgjöldin þvert á móti
aukist,“ sagði Geir.
I lok ræðu sinnar sagði Geir, að
fjárlagaafgreiðslan bæri merki um
örvæntingarfulla leit að aðferðum
til þess að ná sem næst endum
saman á pappírunum, enda þótt
um raunverulegan hallarekstur
væri að ræða.
Fjárlög 1986
Greiðsluyfirlit ríkissjóðs verði breytingatillögur fjárveitinga-
nefndar, meirihluta fjárveitinganefndar, samvinnunefndar
samgöngumála og þingmanna í menntamálanefnd beggja þing-
deilda samþykktar við 3. umræðu.
Rekstrarreikningur M.kr. M.kr.
Tekjur 37.854,0
Gjöld:
Rekstrarliðir 32.811,2
Samneysla 13.867,3
Neyslu- og rekstrartilfærslur 16.268,2
- Sértekjur stofnana -1.131,3
Fjármagnsgjöld, vextir 3.807,0
Jöfnuður 5.042,8
Fjárfesting 4.871,5
Stofnkostnaður 1.857,0
Fjármagnstilfærslur 3.014,5
Tekjurumframgjöld 171,3
Lánahreyfingar
Afborganir 2.559,0
Afborgarnir af teknum lánum 4.405,0
Innheimtar afb. af veittum lánum ... -1.846,0
Veittlán 960,0
Til B-hluta ríkissjóðs 960,0
Hluta-ogstofnfjárframlög 100,0
Viðskiptareikningar 1.150,0
Útstreymi umfram innstreymi 1,150,0
Lánsfjárþörf A-hluta ríkissjóðs 4.597,7
Lántökur 4.650,0
Innlendútgáfaverðbréfa 2.100,0
Erlend lántaka ríkissjóðs 2.550,0
Greiðslujöfnuður, sjóðsbreyting 52,3
Skák og mát
ÞEIR tveir sem hér sjást að tafli í kringlu þinghússins eru Garðar Sigurðsson og Albert Guðmundsson, sem mjög
komu við sögu í uppákomum þingmanna í tengslum við samskipti Útvegsbanka og Hafskips hf.
Það er stundum talað um refskák í heimi stjórnmálanna. Sé hún fyrir hendi er hún leikin í þingsölunum. í
kringlunni er það hin hefðbundna skák sem stjórnmálamenn hverfa til í hvíld frá erli þingsins. En það er engu
að síður harkan sex, skák og mát, í kringlunni en þingsalnum.
Kvótafrumvarpið að lögum
KVÓTAFRUMVARPIÐ varð að lög
um í fyrrakvöld er efri deild al-
þingis samþykkti það með áorðnum
breytingum með 11 atkvæðum gegn
7 að viðhöfðu nafnakalli.
Allir stjórnarliðar í þingdeild-
inni, að Eyjólfi Konráð Jónssyni
(S.-Nv.) og Þorvaldi Garðari Kristj-
ánssyni (S.-Vf.) undanskildum,
greiddu atkvæði með frumvarpinu.
Þorvaldur greiddi atkvæði á móti,
en Eyjólfur Konráð sat hjá. Lýsti
hann því yfir að hann hefði heitið
samflokksmönnum sínum að taka
ekki þátt i alkvæðagreiðslunni, en
enginn ætti samt að vera i vafa
um andstöðu hans við frumvarpið.
Kvaðst hann heita því að berjast
gegn því er það kæmi næs^ á
dagskrá þingsins.
Allir þingmenn stjórnarand-
stöðu greiddu atkvæði gegn frum-
varpinu, nema Helgi Seljan (Abl.-
Al.) , sem var með frumvarpinu,
og Sigríður Dúna Kristmunds-
dóttir, sem var fjarverandi. Hún
hafði hins vegar greitt atkvæði
með því þegar það var afgreitt til
þriðju umræðu.
Nýtt hús — ný lög
Það er við hæfi að birta mynd af nýju Seðlabankahúsi með frásögn
af nýju frumvarpi að nýjum Seðlabankalögum.
Frumvarp að nýjum Seðlabankalögum:
Hluti hagnaðar
renni í ríkissjóð
Ráðningartími bankastjóra sex ár
FRAM hefur verið lagt stjórnarfrumvarp til laga um Seðlabanka fslands í
tíu köflum og fjörutíu og þremur greinum. Frumvarpið er byggt á tillögum
bankamálanefndar, sem skipuð var 1981, og umsögnum fagaðila um þær.
Hlutverk Seðlabanka er m.a. sagt að annast seðlaútgáfu, láta slá og gefa út
mynt, vinna að því að peningamagn í umferð og framboð lánsfjár sé hæfi-
legt, að varðveita og efla gjaldeyrisvarasjóð er nægi til að tryggja frjáls
viðskipti við útlönd og fjárhagslegt öryggi þjóðarinnar út á við, að kaupa
og selja erlendan gjaldeyri, fara með gengismál og hafa umsjón og eftirlit
með gjaldeyrisviðskiptum, að vera ríkisstjórn til ráðuneytis um gjaldeyris-
og peningamál, að annast bankaviðskipti ríkissjóðs, að vera banki inniáns-
stofnana, hafa eftirlit með bankastarfsemi og stuðla að heilbrigðum verð-
bréfa- og peningaviðskiptum, að gera sem fullkomnastar skýrslur um áætl-
anir um allt sem varðar hlutverk bankans og annast önnur verkefni, sem
samrýmanleg eru tilgangi bankans sem seðlabanka.
Hér á eftir verður getið helztu vexti verði lagt fram á Alþingi
breytinga og nýmæla frumvarps-
ins frá gildandi lögum:
• 1) Rekstur Seðlabanka verður
í auknum mæli bundinn hefð-
bundnum seðlabankaverkefnum.
Sú aðalregla er sett að innláns-
stofnanir og ríkið verði einu við-
skiptaaðilar bankans, en ráðherra
getur með reglugerð kveðið svo á
að aðrar peningastofnanir en inn-
lánsstofnanir skuli eiga viðskipti
við hann. Mun þá einkum átt við
tilvik af því tagi að geyma þurfi
erlent lánsfé með þeim hætti að
það yrði notaö til tímabundinnar
lánafærslu eða þar sem réttmætri
lánsfjárþörf tiltekinna peninga-
stofnana yrði ekki mætt nema með
lánum úr Seðlabanka.
• 2) Ákvæðum gildandi laga um
bindiskyldu innlánsstofnana er
breytt verulega, m.a. með hliðsjón
af þeim breytingum sem orðið
hafa á endurkaupum Seðlabank-
ans á afurðalánum viðskipta-
banka. Gert er ráð fyrir að þessu
stjórntæki, bindiskyldu, sé einkum
beitt þegar sérstaklega stendur á,
til þess að stuöla að jafnvægi á
peningamarkaði.
• 3) Gert er ráð fyrir að Seðla-
banki geti sett innlánsstofnunum
reglur um lágmark og meðaltal
lauss fjár sem þeim beri ætíð að
hafa yfir að ráða.
• 4) Lagt er til að almenn heim-
ild Seðlabanka til að ákveða inn-
láns- og útlánsvexti verði felld
niður. Meginreglan verður að inn-
lánsstofnanir ákveði þessa vexti
sjálfar. Varnagli er sleginn, þess-
efnis, að Seðiabanki geti við til-
teknar aðstæður bundið ákvarðan-
ir viðskiptabanka í þessu efni
takmörkunum. Gert er ráð fyrir
að sérstakt frumvarp um dráttar-
„innan tíðar".
• 5) Reglur um endurgreiðslur
ríkissjóðs á lánum úr bankanum
eru hertar.
• 6) Felldur er niður umsagnar-
réttur Seðlabanka varðandi stofn-
un útibúa og verzlun með erlendan
gjaldeyri.
• 7) Mun ítarlegri reglur eru
settar um starfsemi bankaeftir-
litsins. Meðal annars er eftirlitinu
falið að fylgjast með að útlán og
aðrar skuldbindingar við innláns-
stofnun séu í samræmi við áhættu,
sem í viðskiptum felst, með hlið-
sjón af greiðslutryggingum, fjár-
hagslegum styrkleika innláns-
stofnunar og eigin fé stofnunar-
innar. Bankaeftirlitið á að geta
beitt fleiri úrræðum en verið hefur
gangnvart innlánsstofnunum.
Meðal annars er lagt til að eftirlit-
ið geti skipað eftirlitsmann með
innlánsstofnunum sem ekki hefur
sinnt kröfum eða athugasemdum
bankaeftirlitsins um úrbætur.
• 8) Heimild bankastjóra og
aðstoðarbankastjóra Seðlabank-
ans til að sitja í stjórn annarra
stofnana og atvinnufyrirtækja eða
taka þátt í atvinnurekstri að öðru
leyti er þrengd. Verði frumvarpið
að lögum má ekki eftir gildistöku
þess ráða bankastjóra til lengri
tíma en sex ára í senn.
• 9) Loks er það nýmæli að hluti
hagnaðar bankans rennur í ríkis-
sjóð: „Árlega skal helmingur af
meðalhagnaði næstliöinna þriggja
ára, að frádregnu framlagi í Arðs-
sjóð, skv. 2. mgr., greiddur í ríkis-
sjóð. Skal við þann útreiking end-
urmeta hagnað fyrri áranna til
verðlags hins þriðja. Greiðsla skal
fara fram hinn 1. júní ár hvert.“
Hlé á þingstörfum
HLÉ VERÐIJR gert á störfum herra kemur þing síðan saman að
Alþingis síðdegis í dag, þegar lok- nýju eftir jólaleyfi ekki síðar en
ið er afgreiðslu fjárlagafrumvarps- 27. janúarnk.
ins 1986. Að tillögu forsætisráð-