Morgunblaðið - 21.12.1985, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 21. DESEMBER1985
inganefndarmenn, að þegar harðn-
ar í ári í þjóðarbúskapnum og fyrir
framleiðsluatvinnuvegunum og
þjóðarframleiðslan hefur dregist
saman eins og gerst hefur síðan
1981 þá verður ekki endalaust
bætt lífsgæðapinklum um borð í
skipið og þá stöndum við frammi
fyrir þeirri nöpru spurningu, hvort
ekki sé komið að því að við eigum
ekki annars úrskosta en að ryðja
einhverju af farminum fyrir borð.
Hér væri ekki síður ástæða til
að drepa á fleiri þætti hins félags-
lega kerfis og hvernig þeir hafa
þróast á síðustu árum en þá tvo
sem nefndir hafa verið. Þar mætti
til að mynda nefna til sögu ýmsa
þætti heilbrigðismála, ekki síst á
sviði sjúkratrygginga og þó eink-
um lyfjakostnað og jafnvel læknis-
hjálp. í þessum greinum eru býsna
háar tölur á kreiki. Ég mun þó
ekki gera þau mál að umtalsefni
fyrr en e.t.v. við 3. umr. eftir að
málefni Tryggingastofnunar ríkis-
ins og ríkisspítala hafa verið tekin
til afgreiðslu í fjárveitinganefnd.
Meginatriði þessa máls míns er
að vekja á því athygli, líkt og
fyrrverandi formaður fjárveit-
inganefndar gerði fyrir 4 árum,
að við getum ekki í sífellu haldið
áfram að auka þetta þjónustukerfi
ríkisins án þess að á bak við það
standi vaxandi þjóðartekjur eða
stóraukinn sparnaður í einhverj-
um greinum öðrum. En þegar
harðnað hefur í ári eins og nú
hefur gerst með áföllum í þjóðar-
búskapnum og stórfelldum þreng-
ingum í ríkisbúskapnum þá er það
víst að við verðum að staldra við
og hugsa okkar ráð. Á hvern máta
getum við hindrað áframhaldandi
hraðfara vöxt þessa þjónustukerf-
is og á hvern hátt getum við sparað
í einstökum greinum þess. Þetta
tel ég, ásamt öðru, að hljóti að
verða viðfangsefni okkar að móta
till. um á næsta ári.
Samdráttur útgjalda
Ríkisfjármálin eru margslungin.
Þar er mörg matarholan og þar
þarf í sífellu að beita aðhaldi og
festu við stjórnun. Ég hef hér lýst
áhyggjum mínum með útþenslu
hins félagslega kerfis á vegum
ríkisins. Ef við viljum vernda þetta
kerfi, vöxt þess og viðgang með
líkum hætti og gerst hefur á síð-
ustu árum, þá verðum við að gera
okkur grein fyrir því að eitthvað
annað verður að þoka í útgjöldum
ríkisins og það er einmitt það sem
gerst hefur síðustu árin. Við höfum
nú dregið saman útgjöld ríkisins
til flestra greina verklegra fram-
kvæmda svo mjög, að þar verður
ekki lengra gengið. Það er skoðun
mín að við getum ekki gengið til
fjárlagaafgreiðslu að ári liðnu
undir sambærilegum kringum-
stæðum hvað þessa málaflokka
snertir, eins og við höfum neyðst
til að gera nú. Það getur ekki
gengið ár eftir ár.
Við höfum einnig dregið saman
fjárveitingar til flestra greina
atvinnuvega, einkum þó orkumála,
sem eðlilegt má telja með tilliti
til þess orkuforða sem nú er í
orkukerfi landsmanna. Við höfum
þó aukið verulega fjárveitingar til
einnar greinar atvinnulífsins sem
er sjávarútvegurinn. í fjárlögum
fyrir þetta ár var tekin upp svo-
kölluð endurgreiðsla á söluskatti í
sjávarútvegi, sem í frumvarpi til
fjárlaga fyrir næsta ár er 600
millj. kr. Það hefur dregið verulega
úr framlögum ríkisins til niður-
greiðslna bæði á vöruverði og hús-
hitunarkostnaði. í ágústmánuði
1982 höfðu niðurgreiðslur á vöru-
verði áhrif á framfærsluvísitöluna
til lækkunar um 8,54 stig. En í
-««'11».
V^terkurog
k3 hagkvæmur
auglýsingamióill!
ágústmánuði síðastl. var þetta
hlutfall komið niður í 0,98 stig.
Allar þær aðgerðir til samdrátt-
ar í útgjöldum ríkisins sem hæstv.
fjármálaráðherra, bæði núverandi
og fyrrverandi, ásamt hæstvirtri
ríkisstjórn og stjórnarflokkum
hafa gripið til, hafa verið nauðsyn-
legar. Kröpp staða ríkisfjármála
gerir það óhjákvæmilegt að taka
fast á málum og þess vegna er nú
gripið til ýmissa þeirra óþægilegu
úrræða sem kynnt hafa verið á
síðustu vikum. Einnig þess vegna
höfum við haldið svo fast á málum
í fjárveitinganefnd sem raun ber
vitni um.
En ég tel enga ástæðu til að
leyna þeirri skoðun minni að þrátt
fyrir mikla vinnu við undirbúning
þessa fjárlagafrumvarps og vænt-
anlega afgreiðslu þess hér á háttv.
Alþingi þá höfum við enn ekki
höndlað framtíðarlausn þessara
mála. Að slíkum breytingum hefur
margt verið vel unnið, bæði af
hálfu fyrrverandi og núverandi
hæstv. fjármálaráðherra, en það
hefur einfaldlega þurft meira tóm
til þess að ná þeim málum í höfn
en svo, að það væri mögulegt við
afgreiðslu þessara fjárlaga. Þær
breytingar munu taka hvort
tveggja til tekjuöflunarkerfis rík-
isins og gjaldahliðar ríkisfjármál-
anna. Hæstv. fjármálaráðherra
lýsti við 1. umr. þessa máls nauð-
syn þess að gerbreyta tekjöflunar-
kerfi ríksins. Ég er honum sam-
mála um knýjandi nauðsyn slíkra
breytinga.
Ég tel ekki tilefni til þess að ég
ræði þessi mál mikið frekar nú,
aðeins leggja áherslu á það sem
fyrr hefur komið fram í máli mínu,
að ef okkur tekst ekki að draga úr
umfangi ríkisumsvifanna, minnka
eða a.m.k. hægja verulega á út-
þenslu þjónustukerfisins þá verður
engin framtíðarlausn fundin,
hvort sem okkur líkar betur eða
verr, nema því aðeins að til komi
stóraukin skattheimta eða nýjar
og stórfelldar tekjur í þjóðarbúið.
37
Þaðfœst margt skemmtilegt í Álafossbúðinni, t.d. stílhrein matar- og
kaffistell úr hvítu postulíni frá hinum þekkta framleiðanda Knberg.
Þarna erauk þess að finna listilega hönnuð vínglös, hnífapörog ýmsa
skrautmuni.
/Mossbúöin
VESTURGÖTU 2. SÍMI 13404
GIAFAVORUR
I
Húsatóftaætt
Gunnhildargerðisætt
Ölfusingar 1703-1980
Umsögn Sigurjóns Björnssonar um Húsatóftaætt í Mbl.:
. .Niðjatalþettaerþannighið vandaðasta að allri gerð.
Brot er þægilega stórt, pappír góður og fallegt band. Það
er óefað eitt hið glæsilegasta rit sinnar tegundar sem hér
hefur sést.“
Umsögn Jóns Þ. Þór um Húsatóftaætt í NT
„Brot bókarinnar er handhægt, hún er vel unnin og
höfundi og útgefanda til sóma að öllu leyti.“
Sögusteinn - bókaforlag, Týsgötu 8, sími 28179
I