Neytendablaðið - jún. 2017, Blaðsíða 6

Leigjendaaðstoðin fer ekki varhluta
af því alvarlega ástandi sem ríkir á
húsnæðismarkaði. Þær bygginga­
framkvæmdir sem nú eru komnar
af stað, og eru fyrirhugaðar, eiga
vart eftir að ná utan um þá miklu
þörf sem er og verður eftir íbúðar­
húsnæði. Á sama tíma hefur sá mikli
ferðamanna straumur sem hefur legið
til landsins einnig tekið til sín íbúðir
sem annars væru á kaup­ eða leigu­
markaði.
Stöðug aukning erinda hefur verið hjá
Leigjendaaðstoð Neytendasamtak­
anna og má segja að ástandið á
leigu markaði endurspeglist ágætlega
í þeim fyrirspurnum sem þjónustan
fær. Þannig voru þau mál sem komu á
borð Leigjendaaðstoðarinnar töluvert
smærri í sniðum og einfaldari fyrir
nokkrum árum heldur en nú er. Þetta er
þó ekkert skrítið ef litið er til versnandi
ástands á leigumarkaði undanfarin ár,
en leiguverð hefur til að mynda hækkað
um rúm 60% á höfuðborgarsvæðinu frá
árinu 2011.
Erindum vegna leigufélaga hef ur
fjölgað
Umsvif leigufélaga hafa aukist mikið
á undanförnum árum. Mest hefur
stækk un þeirra þó verið á undanförn­
um þremur árum og má finna dæmi
um stórt leigufélag sem hefur sex­
faldast að stærð á þeim tíma. Stór
leigufélög hafa keypt minni leigufélög
og samræmt þá leigusamninga sem í
boði eru, sem hefur ef til vill ákveðna
hagræð ingu í för með sér. Þrátt fyrir
þetta virðist leiguverð hjá leigufélög­
um síst lægra en gengur og gerist á
leigumarkaði almennt. Það er þó verra
að sum leigufélög virðast reyna að ná
ákveðinni yfirburðarstöðu gagnvart
leigjendum sínum í krafti stærðar
sinnar, t.d. þegar félögin eiga meiri­
hluta þeirra leiguíbúða sem í boði eru
í ákveðnu bæjarfélagi. Það hefur í för
með sér ákveðna tregðu hjá leigjend­
um til að mótmæla ef þeir telja á sér
brotið, af ótta við að missa húsnæði
sitt. Það á ekki síst við ef leigufélagið
er fyrirferð armikið á svæðinu. Sam­
hliða því að umsvif leigufélaga hafa
aukist hefur fyrirspurnum og erindum
til Leigjendaaðstoðarinnar vegna
ágreinings leigjenda við leigufélög
fjölg að. Fyrir nokkrum árum komu varla
inn mál á borð Leigjendaaðstoðarinnar
vegna leigufélaga nema þegar leigu­
félögin sjálf höfðu samband og óskuðu
upplýsinga. Var það jafnvel tilfinn ing
starfsmanna þjónustunnar að leigu­
félög in væru oft og tíðum þægilegri í
samskipt um og jafnvel sann gjarnari
leigusalar en einstaklingar. Nú má hins
vegar merkja aukna hörku í samskipt­
um leigufélaga og leigjenda.
30% hækkun á leigu
Fyrir stuttu sendi stórt leigufélag, sem
hafði keypt minna leigufélag, öllum
þeim sem höfðu gert leigusamning við
minna leigufélagið bréf þar sem þeim
var tilkynnt að leiguverð þeirra kæmi
til með að hækka um 30% frá og með
næstu mánaðamótum. Leigjendur
voru beðnir um að koma við á skrif­
stofu félagsins sem allra fyrst til þess
að undirrita nýja samninga, þar sem
þessi hækk un væri tiltekin sérstaklega.
Leigjandi sem leitaði til Leigjendaað­
stoðarinnar neitaði að sætta sig við
þessa hækk un, enda var hann með
ótímabundinn leigusamning og átti því
rétt á sex mánaða uppsagnarfresti.
Leigufélagið hafði litla þolinmæði fyrir
þeim svörum leigjandans og var hon­
um einfaldlega send uppsögn en
ekki boðinn nýr samningur að þeim
tíma liðnum. Þegar leigjandinn leitaði
eftir svörum var hon um tilkynnt að
það væru margir sem vildu greiða 30%
hærra verð fyrir íbúð ina sem hann væri
að leigja og ef hann vildi nýta upp­
sagnar frestinn frekar en að gera nýjan
samning með hækkuðu leiguverði
yrði hann að gera sér grein fyrir því
að leigufélagið gæti ekki lofað neinu
um áframahaldandi leigu að upp­
sagnarfresti liðnum. Leigufélagið er
hér ekki að brjóta nein lög en það má
halda því fram að athæfið sé siðlaust.
Málið kom því ekki til frekari vinnu hjá
Leigjendaaðstoðinni.
Útgöngugjald
Leigjendaaðstoðin hefur fengið mörg
dæmi um ágreining sem hefur komið
upp þegar leigjandi flytur úr leiguíbúð
sem er í eigu leigufélags. Almenna
reglan er sú að leigjandi skilar af sér
leiguíbúð á umsömdum degi, sem til­
tekinn er í leigusamningi, en í vissum
tilfellum semja leigjandi og leigusali
um að leigjanda sé heimilt að yfirgefa
íbúð ina á annarri dagsetningu. Stund­
um er um að ræða nokkurra daga
frá vik frá almennu reglunni en stundum
er um að ræða marga mánuði. Þegar
svo ber und ir er það almenna reglan að
NEYTENDABLAÐIÐ // JÚNÍ 2017
Merkja má aukna hörku
í samskiptum leigufélaga
og leigjenda
Málum vegna
leigufélaga fjölgar
- ástandið á leigumarkaði mjög erfitt
6