Lögfræðingur - 01.01.1899, Side 168

168
Páll tíriem.
en að Iögum. þetta var eigi tekið upp í Jönsbók, en
samt hjeldust margar venjur, er samkvæmar voru hinum
fornu lögum, lengi meðal manna, og gæti hið sama átt
sjer stað um leigumálann. Að vísu er ekki hægt að vita
nákvæmlega um þetta, af því að lögþingisbækurnar eru
eigi prentaðar, og varja nokkar dómur frá 17. og 18. öld,
en þó má nefna, að sýslumenn kváðu á um leigumála á
jörðum lengi fram eptir. fannig segir í lögþingsbók 1681
frá dómi í Skaptafellsþingi um landskuldarhæð og kúgilda
á hálfum Odda í Meðallandi, og í Sýslumannaæfum Boga
Benediktssonar er þess getið, að Jón sýslumaður í Greni-
vík hafi 18. okt. 1735 sett niður jörðina Eyvindarstaði í
Eyjafirði úr 50 hundruðum, þannig að hún skyldi vera
20 hundruð, og landskuld 20 aurar.1)
Sveinn lögmaður Sölvason segir svo, að lögleiga sje
12 álnir á ári eptir eitt hundrað í landi.2)
Að öðru leyti skal ekki farið lengra út í þetta, af
því að fullnægjandi upplýsingar vanta um það. En þetta
bendir þó á, að lengi fram eptir öldum hafi haldist í
rjettarmeðvitund manna fyrirmæli Grágásar um, að land-
eigendur mættu eigi taka hærri leigu af jörðum sínum,
en lögleigu.
Nú á tímum er venjan sú, að ríkin láta afskiptalaust,
hversu hátt afgjald er tekið af jörðum, en þó er það til,
að lög hafa verið sett til þess, að reisa skorður við því,
að jarðeigendur tækju of hátt afgjald af jörðum. þ>annig
er það kunnugt, að á írlandi hafa verið sett lög til þess,
að afgjöld af jörðum yrðu sett niður. Sjerstaklega skal
1) Sýslumannaæfir. I. bls. 269.
2) Sveinn Sölvasou. Tyro juris. Kh. 1799. bls. 170.