Lögfræðingur - 01.01.1899, Blaðsíða 22
Konrad Maurer.
reyndi til að fá bændur til að skiljast við biskup. Honum
heppnaðist þetta að vísu ekki fyllilega, en þó fjekk liann
því að lokum til vegar komið, að öll lögbókiu var lögleidd
að fáum kapítulum undanskildum, sem enda handgengnir
menn konungs óskuðu, að væru að nýju bornir undir
konung og erkibiskup. Hverjir þessir kapítular voru, vita
menn ekki og heldur eigi, hvern árangur þessir nýju samn-
ingar hafa haft. Að öllu samantöldu verður ekki auðið,
að rekja sögu þessarar lögbókar nákvæmlega, fyr en vand-
leg vísindaleg útgáfa er komin af henni.
Lögbók þessi er nefnd Jónsbók eptir lögmanni þeim,
er kom með hana til landsins. Að efni og fyrir-
komulagi er hún nákvæmlega sniðin eptir norrænum
lögum, sjerstaklega landslögum Magnúsar konungs laga-
bætis; þó er ýmislegt í henni miklu frekar en í Járnsíðu
lagað eptir hinum forna íslenska rjetti.
Jónsbók bj'rjar með sama formála sem hin norrænu
landslög og bæjalög, að eins með þeirri breytingu, að
nafnið Island er sett í staðinn fyrir nöfn hinna norrænu
lögdæma, og að efnisskráin er að mestu leyti löguð eptir
niðurskipun efnisins í Jónsbók. f>ví næst kemur þing-
fararbálkur, sem þó er ekki talinn með lögbókinni
^jálfri. J>essi bálkur er í öllum aðalatriðum tekinn upp
úr landslögum Norðmanna, en á nokkrum stöðum hafa þó
verið gjörðar breytingar og viðaukar, sem nauðsynlegir
voru vegna ástandsins á fslandi. Kristinndómsbálk-
ur Jónsbókar er alveg samhljóða kristinndómsbálki lands-
laganna. fá kemur sjerstakur þáttur um þegnskyidu
við konung og skattgjald í staðinn fyrir landvarnar-
bálk í landslögunum, sem átti ekki við á íslandi. Næsti
kafii er um mannhelgi, þá erfðatal, sem byrjar