Lögfræðingur - 01.01.1899, Blaðsíða 129

Erfðaábúð, sjálfsábúð og leiguábúð.
129
að þessar ákvarðanir liafi smám saman gengið úr gildi
með venjunni, og tilsk. 29. nóv. 1G22 tekur af öll tvímæli
í þessu efni.»’)
En þetta er alls eigi svo. Fyrirmæli Jónsbókar stóðu
í fullu gildi fram að þessum tíma. pað var jafnvel farið
eptir þeim miklu lengur. pað má sjá af jarðabók Arna
Magnússonar, að fyrirmælum hennar var fylgt, þannig að
landsdrottnar lögðu við til húsa, jafnvel fram á 18. öld.1 2)
Tilskipun 29. nóv. 1622, var á sínura tíma hin mestu
rangindi og gjörræði við leiguliða, og það er Ijósastur
vottur um það, hversu fyrirmæli hennar hafa þótt óeðlileg,
er það þurfti ineira en hundrað ár, þangað til farið var að
fullu eptir henni, og það þótt lijer væri um verulegan
stundarhag landsdrottna að ræða.
í byrjun þessarar aldar var það komið á að fullu og
öllu, að leiguliðar höfðu alla ábyrgð á húsunum, og það
jafnvel fyrir eldsvoða; segir landbúnaðarlaganefndin 1877
svo, að það hafi alla jafna vorið komið undir velþóknun
og veglyndi landsdrottna, hvern lilut þeir hafi átt að end-
urbygging jarðarhúsa, þegar þessi óhöpp hafi borið að
höndum3).
paö liggur í augum uppi, liver áhrifþessi lög liöfðu.
Hin fornu lög vor höfðu það í för með sjer, að öll nauð-
synleg hús fylgdu jörðinni; þau voru að sjálfsögðu jarðar-
hús. Landsdrottinn hafði ábyrgð á fyrningu húsanna.
I>að var því eðlilegt, að hann reyndi að gjöra húsið svo
traust og endingargott, sem unnt var. það skiptir miklu
1) Erumvarp til landbúnaðarlaga. 1877. bls. 59—60.
2) Tímarit Bókmenntafjelagsins. 1886. VII. bls. 220—281.
3) M. Stepbensen, Handbók fyrir hvern mann. Leirárgörðum.
1812. bls. 259—260. Frumv. til landbúnaðarlaga 1877. bls. 63.
Lögfræðingur. III. 1899. 9