Lögfræðingur - 01.01.1899, Blaðsíða 145
Erfðaábúð, sjálfsábúð og leiguábúð.
145
Ef prestur heldur húsinu vel við, þá er hann að sjálf-
sögðu laus við að greiða álag, og ef hann heldur húsinu
ágætlega vel við, svo að sýnilegt er, að húsið standi leng-
ur, en til er ætlast, þá ætti presturinn að fá endurgjald
fyrir það.
Um hús á kirkjujörðum virðist hið sama geta gilt,
sem um hús á þjóðjörðum; það er að eins sá munurinn,
að presturinn kemur í stað umboðsmannsins.
Jarðabætur. pað er með landið eins og með húsin.
Sú kynslóð, sem nú lifir, hefur eigi tekið við landinu í
góðri rækt. Eptir því sem Einar Asmundsson hefur get-
ið sjer til, voru tún alls á þessu landi árið 1870 um 4
ferhyrningsmílur.Samkvæmt búnaðarskýrslum árið 1896
voru túnin 46,499 vallardagssláttur eða liðlega 2‘/s fer-
hyrningsmíla.* 1 2)
Eptir þessu hefðu tún hjer á landi átt að minnka að
nokkrum mun á síðustu 20—30 árum. En við þetta er
fyrst og fremst að athuga, að Einar Ásmundsson gat sjer
að eins til, að túnin væru um 4 ferhyrningsmílur, og í
annan stað er stærð túnanna eptir búnaðarskýrslunum 1896
auðsjáanlega talin of lítil.3) Yjer getum að nokkru leyti
á hann að fá endurgjald fyrir j>ær við skilin á prestsetrinu,
ef ágóðinn, sem hann hefur haft af jarðabótunum, er eigi
búinn að borga kostnaðinn við þær (33. gr.).
1) Einar Ásmundsson. Eramfarir íslands. Khöfn. 1871. bls 17.
2) Stjúrnartíðindi. 1897. C. bls. 171.
3) J>að eru þannig í ýmsum sveitum engin tún talin í búnaðar-
skýrslunum 1893, og ásjer þetta jafnvel stað um sjálfan höf-
uðstað landsius, þar sem þð vitanlega eru mikil tún. Jeg
hef verið að bíða með prentun þessarar ritgjörðar, ef bún-
aðarskýrslurnar 1897, sem væntanlega verða rjettari, kynnu
að koma út í Cdeild Stjórnartíðindanna, en Cdeild 1898 er
Lögfræðingur. III. 1899. 10