Lögfræðingur - 01.01.1899, Blaðsíða 52
52
Páll Briem.
Um heygarða þessa segir svo, að, ef garðurinn fellur,
ef snjóar að honum eða svell bólgnar upp hjá honum, þá
skuli fjáreigandi segja garðeiganda frá. Ef fjáreigandi elgi
gjörir þetta, þá varðar lionum ágangurinn við lög, en ef
hann skýrir garðeiganda frá, og garðeigandi gjörir ekkert
við þessu, þá hefur íjáreigandi enga ábyrgð á áganginum
upp frá því.
Af þessu má leiða almenna reglu um það, að þó að
maður sje skyldur að halda uppi garði um hey eða mat-
jurtagarða, og geti að jafnaði eigi heimtað skaðabætur fyr-
ir áganginn, þá hafi hann þó rjett til að heimta skaða-
bætur fyrir ágang, ef garðurinn verður ógripheldur, liann
sjálfur veit eigi um þetta, en eigandi ágangsfjárins veit
um það og skýrir garðeiganda eigi frá þessu.
til fara um at búa eða brott færa, þegar honum er sagt,
forfallalaust; ella er heyit úheilagt við þess búfé, er þar á
beit svá nær. Siimu leið skal fara, ef þar ieggr snjó at garð-
inum, nerna hann vili frá láta snjóinn sjálfr. Ef hann varð-
ar eigi við eða gerir orð, sein nú segir, bæti skaða þann
allan, sem fé hans gerir, ok landnám með þeim, er heyit á.
. . . Ef fé þess manns treðst í þeim garði, er beitina á svá
nær, sem fyrr var tínt, af því at heygarðr var eigi, þar er
hann skyldi vera, þá á sá þat allt at bæta, er garði skyldi
uppi halda. ííú er hey fært í hús eða hlöður, svá nær beit
hins, sem fyrr váttar, þá skal svá um búa at búfé hins kom-
ist eigi at heyi. En ef húsit fellur ofan, þá skal beitarmaðr
gera þeim orð, er á, ok verja við fé sínu, þar til er hinu
komr til, er hey á, eða gera upp sjálfr el)a. Nú vill hinn
eigi til fara eða liefir eigi byrgt dyrr eða vindauga ok kemst
búfé þar inn, þá ábyrgist hann, ef' fé hins treðst þar eða fellr
hús á, ok sæki sem vitafé. . . . En ef fen eða vötn eða forað
gerða um hey manna, ok er hey þegar úheilagt, er fé kemst
yíir“ (sbr. Grágás II., bls. 4ö6—4li8 og Ib., bls. 96—98).