Lögfræðingur - 01.01.1899, Side 162

162
Páll Briein.
fyrir þessa jarðabót, sem hann fær ekkert endurgjald fyrir,
að sæta tjárútlátum.
Ef menn greinir á, hvort mannvirki fylgi jörð eða
eigi, verður landeigandi að sanna, að það fylgi jörðinni,
annaðhvort með fyrri úttektum eða á annan hátt.
í ábúðarlögunum eru eigi ákvæði um það, hvernig
eigi að taka út, hvort eigi að miða við hús og mannvirki,
sem jörðu fylgja, sem ný eða sem stæðileg. Um þetta
munu vera nokkuð misjafnar venjur, en víða er þó gjört
álag fyrir fyrningu viða í húsum og það kallað leiguliða-
bót, en óvíða mun vera gjört álag fyrir fyrningu veggja,
ef þeir eru stæðilegir.
Hjer skal eigi farið út í þetta, lieldurað eins gjörðar
nokkrar hagfræðislegar athugasemdir um úttektir, sem
gætu komið til álita, ef menn vildu breyta fyrirmælum
laganna um þær.
Eins og áður er tekið fram, er það hagfræðislega rangt,
að leggja fyrningu húsa á leiguliða, og á sama hátt er
það og hagfræðislega rangt, að leggja fyrningu sumra
annara mannvirki á jörðu á leiguliða.
Sem dæmi þess má nefna framræslu, livort som er
með lokræsum eða opnum skurðum.
Torfi Bjarnason segir svo :
»Lokræsi þurfa ekkert árlegt viðhald og eru varanlegri
en opnir skurðir. Úr því að búið er að leggja lokræsin,
þarf ekki að skipta sjer hið minnsta af þeim um mörg ár,
opt svo mörgum tugum ára skiptir, þegar jörðin er þjett,
hallinn liæíilegur og ræsin vandlega gjörð. Opnir skurðir
í sáðlandi taka meiri og minni skemmdum á hverju ári.
Bakkarnir springa fram, þegar þiðnar; troðast fram og
aflagast við vinnuna; moldin hrynur niður og stífiar þá,