Lögfræðingur - 01.01.1899, Qupperneq 153
Erfðaábúð, sjálf'sábúð og leiguábúð.
153
inn að fullu og öllu, þegar jarðabótin er úr sjer gengin.
En á hinn bóginn verður leiguliði að hafa rjett til endur-
gjalds, þangað til hann er búinn að fá kostnað sinn end-
urgoldinn.
Endurgjaldsrjettur leiguliða verður að vera milli þess-
ara tímatakmarka, og verða þeir menn, sem eru fróðir um
jarðabætur, að dæma um, hversu mörg ár endurgjaldsrjett-
urinn á samkvæmt þessu að vera fyrir hverja tegund
jarðabótanna fyrir sig.
í þ>ýskalandi er vanalegt, þegar jarðabætur eru gerð-
ar, að borgáðir sjeu vextir og afborgun af kostnaðinum
við þær. Ef landsdrottinn leggur fram kostnaðinn, þá
borgar leiguliði vexti og afborgun til landsdrottins. En
ef leiguliði leggur fram kostnaðinn, þá fær leiguiiði end-
urgjald hjá landsdrottni fyrir þann bluta kostnaðarins, sem
eigi er talinn borgaður, þegar hann hættir búskap á jörð-
inni. þ>egar lokræsla er gjörð, og landsdrottinn leggur
fram kostnaðinn, ,þá fær hann hjá leiguliða 4 af hundraði
í vexti, en 3 af hundraði í afborgun. Á þann hátt er
höfuðstóllinn að fullu greiddur eptir 15 ár. En ef leigu-
liði leggur fram kostnaðinn, þá er álitið, að jarðabótin
hafi borgað honum kostnaðinn að fullu eptir 15 ár, og
eptir þann tíma fær hann ekkert, enefhann hættir ábúð-
inni fyrir þann tíma, þá fær hann endurgjald fyrir það,
sem vantar á, að upphæð kostnaðarins sje borguð að fullu.
Ef kostnaðurinn við jarðabótina hefur verið 100 kr.,
vaxtastofninn (rentufóturinn) er 4 af hundraði, afborgun er
3 af hundraði og leiguliði hættir ábúð eptir 2 ár frá því,
er jarðabótin var gjörð, þá erjendurgjald hans 93 kr. 89 aur.
Ef hann hættir eptir 3 ár, þá fær hann 90 kr. 65 aur. o. sv. frv.
(>að er vani að reikna endurgjald leiguliða eptir þess-