Lögfræðingur - 01.01.1899, Page 108
ErfðaáMð, sjálfsábúð og- leiguábúð.
Samið hefur
Páll Bricm.
í fyrsta árgangi Lögfræðings var rætt um erfðaábúð.1)
Henni hefur verið haldið fram með allmiklu fylgi í neðri
deild aiþingis 1895. Síðan fyrsti árgangur þessa rits kom
út, hefur varla verið minnst á erfðaábúð. IJað virðist því
svo, sem menn hafi sjeð það, að orsakir til þess, að búnað-
ur hjer á landi stendur á lágu stigi, liggi dýpra en svo,
að þær hverfi fyrir erfðaábúðinni. ]>að verður því að telja
erfðaábúðina úr sögunni að sinni.
I>á er að taka til sjálfsábúðarinnar og leiguábúðar-
innar. I>jóðjarðasölunefndin í neðri deild alþingis 1895
Ijet í ljósi í áliti sínu: «Leiguliðabúskapur er miklu ó-
1) Um miðja öldina skipaði stjórniu svo fyrir, að bjóða skyldi
eina af þjóðjörðunum upp til erfðaábúðar '(Lovsaml. f. Isl.
XIII. bls. 642 og 749). I Reykjavílcuriróstinum vai' ritgjörð
um erfðafestu (2. árg. 1847—1848, bls. 49 og 81). Var erföa-
festan þar talin betri en leiguábúð, en lakari en sjálfsábúð.
Að öðru leyti vakti |>etta litla eptirtekt manna. Stjórnin
hætti við erfðaábúðina, en með stjórnarbrjefi 23. maí 1850
var ákvcðið, að pegar pjóðjarðir væru byggðar, þá skyldi
liafa það í liuga, að jörðin gengi eigi úr ættijmi, ef þess
væri kostur.