Lögfræðingur - 01.01.1899, Side 77

Ágangur búfjár.
77
við eptir norskum lögum, en var í raun rjettri óþarft á
íslandi. í þess stað voru sett ákvæði í Landslög Magn-
úsar lagabætis um innsetning búfjár1), sem síðan hafa
verið tekin nálega orð fyrir orð upp í Landsleigubálk
Jónsbókar 33. og 34. kap.
Vjer höfum nú skýrt frá hinum eldri lögum og vilj—
um því næst rannsaka ákvæði Jónsbókar; viljum vjer þá
fyrst athuga, að hve mikiu leyti innsetning er leyfileg.
Samkvæmt Llb. 33. kap. er landeiganda rjett, að setja
inn búfje annars manns, ef það gengur í akur hans, tún
eða engi um ógildan garð þriðja manns. Fjáreigandi er
skyldur að borga uslagjöld fyrir fje sitt, en hinum þriðja
manni, sem á garðinn ógildan, ber að endurgjalda fjáreig-
andanum skaða hans að fullu; það að eiga ógildan garð
er sama, sem að hafa vanrækt viðhaldsskyldu sína, og er
það því í samhljóðan við fyrirmæiin í Llb. 31. og 32. kap.,
að þriðji maður borgi allt tjón, er leiðir af vanrækslu
hans. þar sem setja má inn ágangsfje, ef þriðji maður á
ógiidan garð, þá er auðsætt, að einnig má setja inn ágangs-
fje, ef þriðji maður hefur vanrækt svo garðlagsskyldu sína,
að þar er enginn garður, er hann skyldi hafa; og enn þá
augljósara er, að innsetning er leyfileg, ef fjáreigandi sjálf-
ur hefur vanrækt garðiagsskyidu sína, annaðhvort þannig
að hann á ógildan garð eða að hann hefur engan, þar er
hann skyldi hafa.
J>á er og ákveðið, að ef svín eða annað búfje kemst
í akur eða engi að görðum gildum eða gjörir mein að
görðum gildum, þá skuli það inn setja til uslagjalda, og
verður þetta að gilda, hvort sem fjeð spillir görðum manna
1) Landslög, VIf-32 og 33 (Ng. gl. Love. II. bls. 123—124).