Lögfræðingur - 01.01.1899, Page 20

30
Konrad Maurer.
líöðin á liinum einstöku bálkum er og hin sama, sem
í liinum norsku landslögum, en allt önnur en í hinum
fornu íslensku rjettarbókum. [>ess má sjerstaklega geta, að
ómagabálkur eða hreppaskil, sem er í ísiensku
bókunum, finnst ekki í Járnsíðu eða neitt samsvarandi.
Efnið er ogaðallega úr norænum lögum. J>að er aðmestu
leyti hróflað saman úr Gulaþingslögum og Frostaþingslög-
um. J>að er í raun rjettri að eins í hinum 9 fyrstu kap-
ítulum í landabrigðabálki, þar sem farið hefur verið eptir
íslenskum rjettarákvæðum, enda var það nauðsynlegt, vegna
þess að óðalsrjetturinn var óþekktur á íslandi. í
Jandabrigðabálki eru að öðru leyti fá ákvæði, sem eru
einkennileg eða sjerstakleg fyrir Island, og í kaupabálki,
þjófabálki og mannhelgisbálki er það jafnvel undantekn-
ing, að þess konar ákvæði komi fyrir. Á lögbók þessari
er mjög aumlegur frágangur, og ber hún þess víða Jjósan
vott. j>annig er í ýmsum tilfellum sektir færðar niður
um helming frá því, er áður var, og sumstaðar eru ætt-
ingjar vegandans undanþegnir að greiða manngjöld, en á
öðrum stöðum er ekkert tillit tekið til þessara breytinga;
á nokkrum stöðum er talað um óðalsjörð og óðals-
vitni, þótt enginn óðalsrjettur þekktist á íslandi o. sv. frv.
7. Jónsbók.
þegar Járnsíða var samin voru forn Jög í Norvegi,
en eptir að Magnús kon,ungur lagabætir hafði sett ein lög
fyrir allt landið, þá var þó enn meiri ástæða til þess, að
leitast væri við að fá lögtekin á Islandi norræn lög
og norrænt rjettarfyrirkomulag. Magnús lagabætir ljet
og semja nýja lögbók fyrir fsland, er var sniðin eptir
landslögum Norðmanna. Fyrir því má með fullum rjetti