Lögfræðingur - 01.01.1899, Page 6

6
Konrad Maurer.
var þá sjálfsforræði landsins liðið undir lok, og það orðið
skattland Norvegskonunga.
Meðan landið var óháð, var löggjafarvaldið hjá lög-
rjettunni. Lögrjettan kom saman árlega á alþingi.
A hlómaöld lýðveldisins sátu í henni, auk lögsögumanns-
ins og beggja biskupanna, 39 menn, er fóru með hin fornu
39 goðorð, og 9 menn aðrir, og var þeim bætt við úr
hinum 3 fjórðungum iandsins til þess, að þeir hefðu jafn-
rjetti við Norðlendingafjórðung, er fiest hafði goðorðin.
J>essir lögrjettumenn höfðu atkvæðisrjett, en auk þess tók
hver þeirra af þingmönnum sínum 2 umráðamenn, sem þó
höfðu aðeins ráðgefandi vald.
Lög þau, er sett voru í lögrjettunni, giltu um land
allt, og voru kölluð nýmæli, en auk þess höfðu þing-
sóknirnar eða goðorðin rjetttil að gjöra lögmæt-
ar samþykktir. Hrepparnir höfðu jafnvel í sumum
efnum líkt vald.
Á hinn bóginn var ekkert sjerstakt löggjafarvald til í
kirkjumálum. Erkibiskupinn og biskuparnir höfðu að vísu
nokkur áhrif á kirkjulega löggjöf; fyrirskipanir þær og
forboð, sem þeir gáfu út í sínu nafni, höfðu einnig nokkra
þýðingu, en tilraunir þær, er biskuparnir gjörðu frá miðri
12. öld að ráði og dæmi hinna norsku erkibiskupa, til að
gjöra kirkjulöggjöfina óháða ríkinu, reyndust árangurs-
lausar með öllu. Mikla þýðingu fyrir rjettarástandið í
landinu hafði aptur á móti lögsaga lögsögumanns-
ins. Hinn fyrsta föstudag á alþingi átti hann að segja
upp þingsköpin; auk þess átti hann á þeim 3 árum, erem-
bættistíð hans náði yfir, að segja upp öll önnur lög lands-
ins. þ>að jók gildi og þýðingu þessara lögsögu, að hún
fór fram í lögrjettunni, því að lögsagan fjekk við það eins-