Lesbók Morgunblaðsins - 25.05.1969, Blaðsíða 2

svo þrír ásamt gítarnum mínum
vestur til Honolúlú, 2200 sjó-
imílna vegalengd, og tók sigl-
inigin 22 % dag. Þeigar ég
hafði siglt þennan fyrsta spöl,
fannst mér ekkert sjálfsagðara
en halda áfram einn míns liðs.
f>að voru komnar vomur í
mömmu og hún sagði:
— Það hefur enginn á þínum
aldri, Robin minn, siglt báti
ásamt öðrum umhverfis jörðina,
Ihvað þá einn.
— Ég hafði nú ekki hugleitt
þetta sérstaklega og pabbi
ekki heldur og við sameinuð-
umst uim að eyða þessari rök-
semd og rnarnma lét sig.
Þar sem ég hafði gert ráð
fyrir að leggja upp frá Hawaii,
finnst mér rétt að telja að ferð-
iin hafi verið hafin að morgni
þriðjudagsims 14. september
1965. Kl. 11.00 sigldi ég útúr
Ala Wai höfninr.i í Honolúlu
og veifaði éthyggjufullri fjöl-
síkyldu minni og nokkrum við-
stöddum, sem höfðu safnazt sam
an til að óska mér góðrar ferð-
ar. Ferð mín var hafin.
Þegar Oahu var horfið sjón-
um bak við hafflötinn, fram-
reiddi ég kvöldverð handa döm
unum, sem héldu mér félags-
Skap og höfðu gert það frá
byrjun, kettlingunum mínum
Joliette og Susette.
Hnýttur hafði verið blóm-
krans á kettlingana og Joliette
var með sinn allan dagirrn. Þeir
hreiðruðu um sig í káetunni og
létu fara vel um sig og höfðu
litla hugmynd um það órahaf
sem þeir voru nú komnir út á.
Vindur var svo hægur í byrj-
un, að hann hreyfði ekki stýr-
isseglið, og þá ekki heldur stýr
ið, sem því var tengt. Þetta
stýrissegl eða spjald, sem sýnt
er hér á meðfylgjandi mynd,
átti að annast stjórnina, og við
pabbi höfðum teiknað það og
útbúið eftir okkar höfði. Það
urðu mér vonbrigði, að það
skyldi ekki vinna strax í byrj-
un, eins og við höfðum gert ráð
fyrir. Auk þessarar sjálfstýr-
ingar var bátur minn búinn
tveimur litlum vélum, og var
önnur utanborðsmótor, en báð-
ar vélarnar voru svo afllitl-
ar, að þær komu ekki að notum,
ef gegn vindi og sjó var að
sækja.
Ég hafði ekkert sendi eða
móttökutæki til fjarskipta,
heldur aðeins litið tæki með
rafhlöðu, sem ég gat heyrt í
fréttir og veðurfregnir, ef ég
var nálægt landi. Loks er að
nefna, að ég hafði með mér svo-
nefnda „gibsonstúlku, en það
var neyðarsendir, sem notaður
var mikið í síðari heiimssityrj-
öldinni. Þetta tæki er í lögun
einls og stundaglas, og sendir
sjálfkrafa SOS, ef það er brot-
ið. Iskistu var ég með um borð,
en var jafnan íslaus, nema þeg
ar ég var í höfnum. Handfæri
hafði ég með mér og línu sem
ég gat dregið á eftir mér, og
síðan hafði ég litla skamm-
byssu.
FYRSTI ÁFANGI:
FANNINGEYJAR, 1.050
SJÓMÍLUR FRÁ HONOLl'LÍJ
Sú varð fljótlega reynsla
mín, að það tæki, sem mér varð
til mestrar ánægju væri segul-
bandið. Ég las inná það frá-
sögn af ferðinni jafnharðan, á-
samt sikilaboðum til fjölskyldu
minnar, skýrslu um hugará-
stand mitt og þau áhrif, sem ég
varð fyrir. Stundum, þegar ein
manaikenndin sótti fastast á mig
og ég spilaði það, þá fannst
mér líkt og ég hefði mann til
að tala við. Hvenær sem ég
kom í höfn þar sem póststofa
var firmanleg, notaði ég tæki-
færið til að póstleggja spólu
heim.
í fyrsta áfangastaðinn Fann
ing eyjuna, voru 1050 sjómílur,
og hún var að heita mátti beint
í suður frá Hawaii, eins og
sést á korti og ekki nema 12
fermílur að stærð og kóralrif-
in báru ekki hátt yfir sjávar-
flötinn, svo að þetta var ekki
auðhittur staður.
Norðaustan staðvindurinn bar
mig áleiðis. Fyrstu vikuna,
fannst mér ég vera mjög ein-
mana og ég var dapur í bragði,
það hefur sennilega sótt að
mér heimþrá. Fyrstu dagamir
til sjós eru alltaf þrúgandi, þar
til ég hef sjóast og samlagast
aðstæðunum um borð. Að sigla
einn rænir mann samfelldum
eðlilegum svefntíma. Jafnvel í
svefni verð ég þess var, ef
vindstaða eða sjólag breytist.
Verði yfirleitt einhver breyting
á hreyfingum Doves vakna ég
upp.
Enda þótt ég liti aldrei á
sjálfan mig, sem pílagrím á
ferð, hafði ég yndi af að sigla í
kjölfar hinna miklu sæfara,
eins og Ferdinands Magellan,
James Cook, Willjam Bligh, en
mest varð mér þó hugsað til
Nýsjálendingsins Joshua Sloc-
um, sem varð fyrstur manna til
að sigla einn í kringum hnött-
EINN
UMHVERFIS
HNÖTTINN
OC AÐEINS
16 ÁRA
inn. Það var á árunum 1895—
98.
Ég þurfti á sjóferð minni að
glíma við þesskonar örðugleika
sem Slocum einn þessara manna
hcifði þurft að berjast við. Al-
gengasta hættan, sem sá býr
við, sem er einn á ferð á sjó,
er hættan á að falla fyrir borð.
Ég hef alltaf líflínu um mig,
þegar ég er einn á sjó. Undir
venjulegium kringumstæðum er
annar endi hennar fastur í
bómunni en hinn í nælonbelti,
sem ég tek helzt aldrei af mér,
jafnvel ekki, þegar ég er und-
ir þiljum.
Einmanakenndin sótti á mig,
eins og Slocum. Það voru ekki
liðnir margir dagar frá því að
ég fór úr höfn í Honolulu og
þar til ég talaði inná segul-
bandið: „ ... Það er mjög ein-
manalegt hér úti á hafinu á
stundum ... ég tala geysilega
mikið, en auðvitað er eniginn
til að tala til, nema þetta segul-
band ...
Ýmfcilegt Hmávegis getur þó
orðið til að auka manni tilbreyt
ingu til sjós, og næsta dag tal-
aði ég eftirfarandi inn á segul-
bandið: „ ... Það er mergð af
hnísum umhverfis bátinn. Ég
heyri greinilega í þeim kvak-
ið. Það er furðulegt hvað þær
geta talað hátt. Ég hugsa að ég
heyri svona greinilega í þeim,
af því að súð bátsins er svo
þumn ... skyldu þær vera að
reyna að tala til mín? Kannski
hefur ein hnísan rekizt á kjöl-
inn því að ég heyrði dumbungs-
högg og hún hafði sémlega hátt.
Þetta var taugaslítandi félags-
skapur en rnjög æsandi. Það er
svo langt síðan að ég hef heyrt
nokkra rödd . .. Þetta var næst-
um eins og einihver væri að
svara mér ...
Eftir 14 daga siglingu tók ég
land undir pálmatrjám brezku
eyjarinnar Fanning, sem fyrr-
um var skiptistöð í Línueyja-
klasanum. Það kom bátur fram
til að fylgja mér inn á lónið og
við hafnarbakkann hitti ég hafn
sögumainininn, Philip Palmer.
Hann er eini Evrópumaðurinn
á eyjunni og stjórnar 300
mönnum, sem starfa þarna að
því að vinna kopar fyrir
Burns Philip félagið. Hver af
fjölskyldum verkamannanna
skrifar undir samning um að
vera þarna í þrjú ár, en þá er
hún flutt til heimaeyjar sinn-
ar.
Þegar við ókum í rökkrinu
á fólksvagni um eyjuna, mörð-
um við undir hjólunum hina
stóru landkrabba, sem skríða
þúsundum saman yfir eyjuna.
Ég sá innfæddu íbúana veiða
fisk í net í tjörnunum, en þessi
fiskur var þeim nauðsynlegur,
vegna eggjahvítunnar, sem
vantar í aðra fæðu eyjar-
skeggja. Ég stökk þarna yfir
skurði, sem bandarískir her-
menn höfðu igrafið í síðari
heimsstyrjöldinni til að hindra
japanskar flugvélar í að lenda
þarna.
Þegar við snerum við úr
ökuferð okkar birtist okkur í
bílljósunum heldur óhugnanleg
sjón. Stórar krabbahjarðir
voru að éta krabbana, sem við
höfðum marið undir bílhjólun-
um fyrr í ökuferðinni.
Palmer fullvissaði mig um að
krabbamir væru ætir, en ég
hafði þá misst alla löngun
í krabbakjöt.
Ráðskona Palmers, Mary-
belle, átti fyrir að sjá litlum
strák og honum gaf ég peysu,
sem var eitt fatið af þeim 500
notaðra flíka, sem ég hafði tek-
ið með mér til að gefa á við-
komustöðunum og verzla með,
ef nauðsyn krefði. Þar sem
skotsilfur mitt var af skornum
skammti svo að ekki sé of
djúpt tekið í árirmi, vonaðist
ég eftir að geta drýgt það með
verzlun.
Palmer gaf mór að skilnaði
veiðistöng, mat og líkan af
kano. Hann treysti mér einnig
fyrir póstpoka af pósti henn-
ar hátignar, sem ég átti að
flytja til Pago Pago (framber
Pango Pango) á eyjunni Tutu-
ila í ameríska Samoaeyjaklas-
anium.
JÁRNMÁLTÍÐ
HÁKARLSINS
Þegar ég hélt af stað frá
Fanning var ég aðeins 20 cent-
um fátækari en þegar ég kom
þangað. Ég hafði ekki eytt þess

um 20 centum heldur týnt þeim,
þegar ég var að dansa eftir
trumbuslætti eyjaskeggja.
Einn lognkyrran morgun á
leið minni til Samoaeyja, gleypti
hákarl Ioggið mitt, sem hékk
aftur af skipinu í 25 feta langri
línu. Síðan synti skepnan fast
á eftir mér. Ég kastaði í sjó-
inn niðursoðnum túnfiski og há
karlinn át hann umsvifalaust,
en ég tók fram skambyssu
mína og skaut hann í hausinn.
Hann barðist andartak um í
dauðateygjum en sökk síðan
hægt í djúpt og blátt hafið.
Ég hef óbeit á hákörlum, en
þessi var mór sérlega ógeðfelld-
ur og vann mér mikinn skaða.
Logglaus yrði ég að gizka á
siglda vegalengd hvern sólar-
hring.
Ég kvartaði yfir því við seg-
ulbandið mitt að .. . vindurinn
blési af öllum áttum í einu ...
hann hefur aldrei blásið eins
og harm á að gera ... hann er
alveg úti að aka ... það er
ekki ráð fyrir því gert í bók-
unum að hann hagi sér svona
. .. Næsta dag hafði angur mitt
horfið og ég talaði inn á band-
ið: ... Þetta er fimmtándi dag-
ur minn frá því ég hélt úr
höfn í Fanning ... ég sé, ég sé
það er eins og hilling en það
er þarna samt í mistrinu ... Ég
hafði haft landsýn af Tutuila
megineyjunni í Samaoeyjaklas-
anum.
LANDSÝN F>FTIR LANGA
FERÐ A HAFI
Ég fer aldrei dult með það
ið mest hrífandi augnablikin á
siglingu yfir úthöfin er þegat
land sést fyrir stafni. Dagleg
siglingafræði er einföld fræði-
grein, fyrst mæli ég hæð sól
arinnar yfir sjónbaug með sext>
antinum, gæti nákvæmlega að
tímanum þannig að ekki muni
sekúndu, fer með athugun mína
í töflur sjómannaalmanaksins
og reikna síðan út athugunar-
staðinn. Þó að þetta virðist til-
tölulega einfalt, þá verður sú
raunin á, að það getur margt
gengið úrskeiðis í framkvæmd-
inni. Stirður sextant getur gef-
ið ranga sólarhæð og ónákvæm
ur krónómeter rangan tíma,
simásikekikja í útrieikninigiuim get
ur og haft í för með sér ranga
niðurstöðu svo að muni mörg-
um sjómílum frá því sem rétt
er. Þannig gat smáskekkja ein-
hversstaðar í athuguninni haft
það í för með sér, að ég sigldi
framhjá lítilli eyju, sem ég var
2 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
25. maí 1969