Morgunblaðið - 19.04.1995, Blaðsíða 20

20 MIÐVIKUDAGUR 19. APRÍL 1995
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
Árás und-
irbúin í
tvö ár
JAPANSKA lögreglan telur
að sértrúarsöfnuðurinn Aum
Shinri Kyo (Æðsti sannleikur)
hafí komið á fót hópi vísinda-
manna fyrir tveimur árum til
að framleiða taugagasið sarin,
sem notað var í eiturefnatil-
ræði á járnbrautarstöðvum í
Tókýó í síðasta mánuði. Heim-
ildarmenn innan lögreglunnar
segja söfnuðinn hafa lagt sig
fram um að ná til sín náms-
mönnum í verkfræði og efna-
fræði á sama tíma og hafíst
var handa við að undirbúa
framleiðsluna.
Mafíuréttar-
höldum
frestað
RÉTTAR-
HÖLDUM
yfir sikil-
eyska guð-
föðurnum
Salvatore
„Toto“ Riina,
sem sakaður
er um að
hafa staðið
að morði á
dómaranum Giovanni Falcone,
var í gær frestað um mánuð.
Astæðan er formsgalli að sögn
eins saksóknarans í málinu.
Auk Riina eru 40 aðrir sakað-
ir um aðild.
Tyrkir vísa
Þjóðverjum
úr landi
TYRKIR vísuðu í gær 11 Þjóð-
verjum úr landi fyrir að taka
þátt í ólöglegum mótmælaað-
gerðum Kúrda í suð-austur-
hluta landsins. Þjóðveijarnir,
sem flestir eru meðlimir í
stuðningshópum við málstað
Kúrda voru handteknir á
sunnudag er þeir mótmæltu
árásum tyrkneska hersins á
þorp Kúrda.
GATT rædd-
ur frekar?
GATT-samninginn þarf ef til
vill að taka upp til frekari
umræðu, linni ekki sveiflum í
gjaldeyrismálum sem trufla
alþjóðaviðskipti, að sögn
Edouards Balladurs forsætis-
ráðherra Frakklands. Að sögn
heimildarmanna innan hins
opinbera gruna Frakkar
Bandaríkjamenn um að hafa
viljandi leyft dollaranum að
falla til að bæta stöðu útflutn-
ingsgreina.
Þjónustu-
stúlka fyrir
aftökusveit
ÞJÓNUSTUSTÚLKA frá Sri
Lanka, sem myrti fjögurra ára
dóttur vinnuveitanda síns, var
leidd fyrir aftökusveit í Sam-
einuðu arabísku furstadæ-
munum í gær. Stúlkan, sem
var á þrítugsaldri, myrti bam-
ið með naglaþjöl í bræði sinni,
er það hafði bitið hana. Dauð-
arefsing liggur við morðum,
nauðgunum og eiturlyfja-
smygli.
Salvatore
Riina.
300 manns bjargað af franskri feiju í Ermarsundi
Reuter
FRANSKA ferjan Saint Malo með slagsíðu eftir að hafa steytt á
skeri undan Jersey. Um 300 farþegar urðu að yfirgefa skipið.
Stytti sér
leið og
steytti á
skeri
St. Helier, Jersey. Reuter.
RANNSÓKN hófst í gær á orsökum
þess að franska feijan Saint Malo,
sem er tvíbytna, sigldi utan í sker
í Ermarsundi með þeim afleiðingum
að mikil slagsíða komst á skipið og
300 farþegar urðu að fara frá borði.
Rannsóknin beinist að því hvort
öryggisreglum hefði verið fylgt eft-
ir um borð í feijunni. Farþegar segj-
ast ekki þafa fengið neinar leiðbein-
ingar um öryggismál í upphafi ferð-
ar og aldrei hafi verið gefin fyrir-
skipun um að yfírgefa skipið þó það
hefði lagst á hliðina. Þá hafi neyðar-
bjöllur ekki farið í gang fyrr en 10
mínútum eftir óhappið. Skelfing
hefði gripið um sig og ráðleysi ver-
ið ríkjandi. Engir kaðalstigar hefðu
verið til að klifra niður í bátana og
farþegar því orðið að stökkva ofan
í þá.
Talsmaður útgerðarinnar vísaði
þessu á bug í gær og sagði að
ströngum öryggisreglum væri jafn-
an framfylgt um borð. I upphafi
ferðar hefði notkum björgunarvesta
t.a.m. verið sýnd. „Vandinn er sá
að athygli farþega er venjulega
annars staðar í upphafi siglingar,"
sagði Frederic Avierinos, talsmaður
útgerðarinnar, Channiland. „Björg-
unin öll gekk eins og í sögu og það
greip engin skelfing um sig. Hvað
mig áhrærir skiptir mestu að 300
manns var bjargað á skipulegan
hátt og allir eru heilir á húfi,“ sagði
hann.
Um borð í feijunni voru 185 Þjóð-
veijar, 40 Frakkar og 75 Bretar.
Leggja varð 30 inn á sjúkrahús
vegna brotinna útlima.
Feijan var á leið frá eynni Jersey
til eynnar Sark. Rannsóknin á slys-
inu beinist m.a. að því hvers vegna
skipstjórinn stytti sér leið um sund
sem einungis er fært um á stór-
straumsflóði. Krókurinn styttir
klukkustundar siglingu einungis um
fimm mínútur. Til stóð að yfirheyra
bæði franska skipstjórann og áhöfn
hans i gær.
Dóttir
Brandos
svipti
sig lífl
Hollywood. Reuter.
CHEYENNE Brando, 25 ára
gömul dóttir leikarans Marlo
Brando, stytti sér aldur á heim-
ili móður sinnar á Tahítí á
páskadag, fimm árum eftir að
hálfbróðir hennar, Christian
Brando, banaði unnusta hennar.
Nánir vinir Brando-fjölskyld-
unnar sögðu, að Cheyenne hefði
verið sálsjúk og ekki getað á
sér heilli tekið frá því unnusti
hennar Dag Drollet lést. Hún
er sögð hafa reynt tvívegis áður
að stytta sér aldur. Lætur hún
eftir sig fimm ára son þeirra
Drollet.
Christian Brando banaði hon-
um á heimili Marlo Brando í
Los Angeles í maí 1990 og var
dæmdur fyrir manndráp af gá-
leysi.
Cheyenne var kærð fyrir að-
ild að manndrápinu en kom
aldrei fyrir rétt þar sem hún
flýði til Tahítí og yfirvöld þar
neituðu að framselja hana til
Bandaríkjanna.
Samkomulag Kanada o g Evrópusambandsins í grálúðudeilunni
Talið móta nýja stefnu
ábyrgrar veiðistjórnar
Reuter
JOHN Broderick, foringi á kanadíska strandgæsluskipinu „Sir
Wilfred Grenfell", afhendir hér Brian Tobin sjávarútvegsráðherra
líkan af togvíraklippunni, sem notuð var gegn spænskum togur-
um. Með þeim er Clyde Wells, forsætisráðherra Nýfundnalands.
Brussel, Madrid, Lissabon. Reuter.
STJÓRNVÖLD í Kanada og Evr-
ópusambandið, ESB, leystu grá-
lúðudeiluna á sunnudag með samn-
ingi, sem hvorirtveggju fögnuðu
sem miklum sigri. Annars vegar
munu Kanadamenn hætta afskipt-
um af veiðum skipa á alþjóðlegu
hafsvæði og hins vegar verður fisk-
veiðistjómunin og eftirlit með veið-
unum stórhert. Stjórnvöld í Portúg-
al er þó mjög óánægð með sam-
komulagið og sjómenn í Galisíu á
Spáni, þaðan sem flestir úthafs-
veiðitogaranna eru gerðir út, eru
æfareiðir Spánarstjórn.
Emma Bonino, sem fer með sjáv-
arútvegsmál í framkvæmdastjóm
ESB, sagði, að samkomulagið væri
öllum í hag og yrði vonandi upphaf
að ábyrgari stefnu í fiskveiðimálum.
Með því hefði sögulegur og löglegur
réttur til fiskveiða á opnu úthafi
verið tryggður auk þess sem eftirlit
með veiðum og veiðarfærum yrði
hert mikið.
Sektin endurgreidd
Þá sagði hún, að Kanadastjóm
hefði samþykkt að endurgreiða
sekt, sem eigendur togarans Estai
hefðu verið dæmdir til að inna af
hendi, og afnema lög, sem heimul-
uðu töku skipa utan fískveiðilögsög-
unnar.
Fulltrúar Kanadastjórnar og
umhverfisvemdarsinnar þar í landi
hafa fagnað samkomulaginu og
segja, að það geti markað nýja tíma
í vernd fiskstofna um allan heim.
Stjórnvöld í Bretlandi tóku í sama
streng en Spánarstjórn er hins veg-
ar mjög óánægð með mikinn stuðn-
ing Breta við málstað Kanada-
manna í deilunni. Var því mótmælt
formlega í fýrradag þegar breski
sendiherrann í Madrid var kallaður
í spænska utanríkisráðuneytið.
Luis Atienza, landbúnaðarráð-
herra Spánar, sagði um samkomu-
lagið, að það hefði verið það besta,
sem unnt var að ná, en í Galisíu
er það orðið að miklu, pólitísku hita-
máli.
Endalok úthafsveiðiflotans
„Þetta er skelfilegt samkomulag
og innsiglar endalok fiskiðnaðarins
í héraðinu. Eftir tvö ár mun spænski
úthafsveiðiflotinn heyra sögunni
til,“ sagði Reinaldo Iglesias, tals-
maður útgerðarmanna í Galisíu, og
hann spáði því, að 80% af 8.000
störfum í fiskiðnaðinum myndu
hverfa á skömmum tíma.
Boðað hefur verið til mótmæla
vegna samkomulagsins í Santiago
de Compostela, höfuðborg Galisíu,
en sveitarstjórnarkosningar verða á
Spáni 28. maí nk. Er búist við, að
stjórnarflokkurinn, sósíalistaflokk-
ur Felipes Gonzalez forsætisráð-
herra, muni þá bíða mikinn ósigur.
Meginatriði
samkomulagsins í
grálúðudeilunni
Brussel. Reuter.
Eftirfarandi eru meginatriði
samkomulagsins, sem Evrópu-
sambandið, ESB, og Kanada-
stjórn gerðu með sér um grál-
úðuveiðar utan fiskveiðilögsög-
unnar við Nýfundnaland:
■ Heildargrálúðukvótinn má
ekki vera umfram 27.000 tonn
á þessu ári en ESB-skipum verð-
ur Ieyft að veiða 5.013 tonnum
meira á árinu en þau hafa þeg-
ar gert.
■ Frá og með næsta ári verður
kvótinn í samræmi við tillögur
NAFO, Norðvestur-Atlantshafs-
fiskveiðiráðsins, og munu ESB
og Kanada fá 41% af heildark-
vótanum hvort um sig. Það eru
11.070 tonn miðað við kvóta
þessa árs.
■ Eftirlit með fiskveiðum og
framkvæmd þess verður hert.
Óháður eftirlitsmaður verður
um borð í öllum skipum og 35%
þeirra eiga að vera búin tækjum
til að auðvelda eftirlit frá gervi-
hnöttum.
■ Sett verða lög um, að hætt
verði notkun pólýamíð-neta
með 120 mm möskvastærð á
ákveðnum tíma, sem NAFO
ákveður. Kanadasljórn túlkar
það þannig, að bannaður verði
smærri möskvi en 130 mm.
■ Verði eftirlitsmönnum neitað
um samstarf, ranglega skýrt frá
afla, ólögleg möskvastærð not-
uð eða átt við gervihnattabún-
aðinn verður litið á það sem
rnjög alvarlegt brot á samkomu-
Iaginu.
■ Kanadastjórn mun skila sekt-
arfénu, sem eigendum togarans
Estai var gert að greiða, og
andvirði upptæks afla.
■ Kanadastjórn mun nerma úr
gildi lög frá 3. mars sl. sem,
heimiluðu töku spænskra og
portúgalskra togara á alþjóð-
legu hafsvæði.